Bijna alle raadsfracties vroegen tijdens de (digitale) algemene beschouwingen op 15 oktober aandacht voor de verslechterde financiële situatie waarin de gemeente Delft zich op dit moment bevindt. Het is het college niet gelukt om de programmabegroting 2021-2024 financieel sluitend te krijgen. Hieronder vindt u de standpunten van de raadsfracties over de programmabegroting.
Frank van Vliet, fractievoorzitter GroenLinks
‘Energie-armoede voorkomen’
Frank van Vliet: “De coronacrisis vraagt veel van ons allemaal en GroenLinks heeft diep respect voor alle mensen die de samenleving draaiende houden, van verpleger, tot pakketbezorger en tramchauffeur. Tegelijkertijd zijn er ook mensen die ziek worden of hun inkomen verliezen. Voor die mensen moeten we er zijn!”
“Ondertussen verandert het klimaat en vermindert de biodiversiteit. Gemeente, ondernemers en inwoners kunnen dat alleen sámen stoppen. Daarom is het goed dat de gemeente extra geld vrijmaakt om wijken van het gas af te krijgen en inwoners te ondersteunen bij energiemaatregelen thuis. GroenLinks vraagt daarbij extra aandacht voor het voorkomen van energie-armoede. Iedereen moet mee kunnen komen met de energietransitie, ook mensen met een laag inkomen.”
“Delft gaat ook verder vergroenen. Goed zo, want mensen willen in een groene buurt wonen, een rondje kunnen lopen tussen mooie bomen met fijne schaduw. Groene ideeën vanuit de wijken verdienen maximale ondersteuning. Door meer in te zetten op schone mobiliteit en minder auto’s op straat, ontstaat ook meer ruimte voor groen in de straat. Samen met bewoners wordt het concreet.”
“Het benutten van de kracht van de stad ziet GroenLinks ook graag in de wijkcentra. Dat moeten nog meer de ontmoetingsplekken zijn vóór en van de wijk. Levendige wijkcentra zijn belangrijk, want teveel mensen voelen zich eenzaam.”
“Aan het Rijk zegt GroenLinks: geef ons niet alleen extra taken, maar ook het benodigde geld en de vrijheid om het op een goede, Delftse manier te regelen. Dat is nodig om financieel gezond aan de toekomst te bouwen.”
Matthijs Gouwerok, fractievoorzitter STIP
‘Blijven werken aan een sterke toekomst’
Matthijs Gouwerok: “STIP blijft werken aan een sterke toekomst voor Delft. Wij zijn daarom blij met de investeringen in de begroting die bijdragen aan onze stad op de korte en lange termijn. Er worden belangrijke stappen gezet op het gebied van duurzaamheid, mobiliteit en de kenniseconomie. STIP heeft zich hier de afgelopen jaren hard voor ingezet. Hoewel er nog veel stappen te nemen zijn, is het mooi om te zien dat in deze begroting oog is voor alle Delftenaren, nu en in de toekomst.”
“Zo wordt er geïnvesteerd in duurzaamheid om Delft in 2050 energieneutraal te maken. Wat betreft STIP is dit een goed begin. Maar om de gestelde doelen te behalen, zullen er nog vele stappen gezet moeten worden. Hier zullen wij ons komende jaren hard voor blijven inzetten. Ook wordt er geïnvesteerd in de kenniseconomie. Daar is momenteel een tekort aan bedrijfsruimteruimte. Door de beoogde investeringen kunnen bijvoorbeeld innovatieve start-ups doorgroeien in Delft. Omdat de ruimte in de stad beperkt is en Delft de komende jaren zal groeien zetten we ook stappen naar een toekomstbestendige mobiliteit. Voorbeelden hiervan zijn de extra fietsenstalling op het station en mobiliteitshubs in de wijken.”
“We zullen de komende jaren, versterkt door corona, voor allerlei uitdagingen staan. Daarnaast baren de tekorten op het sociaal domein grote zorgen. Een grote uitdaging is de groeiende problematiek omtrent eenzaamheid. STIP ziet een betere aansluiting van het cultuuraanbod in de wijken als een goede oplossing, zodat we elkaar kunnen blijven ontmoeten. Zo houden we Delft sterk, deze maanden, en ook in de toekomst.”
Christine Bel, fractievoorzitter D66
‘Werk aan een toekomst voorbij de crisis’
Christine Bel: “De coronacrisis raakt iedereen. Maar mensen kijken verschillend tegen de crisis en maatregelen aan. Dat maakt het niet makkelijker om gezamenlijk de crisis het hoofd te bieden en perspectief te houden op de toekomst. Het is jammer dat de begroting nog weinig zegt over de gevolgen van de coronacrisis en de visie op de samenleving zolang deze duurt. Tegelijkertijd moeten we ook voorbij de crisis denken en blijven investeren in de toekomst.”
“D66 stelt vast dat er in de begroting gelukkig ook belangrijke investeringen voor de toekomst staan. Investeringen in duurzame schoolgebouwen, een technisch mbo, toekomstbestendige banen op alle niveaus, in de energietransitie, mobiliteit en kwaliteit in de openbare ruimte.”
“Tegelijkertijd worden we als gemeente geconfronteerd met een structureel gat in de begroting. Hoewel D66 geen voorstander is van niet-sluitende begrotingen, moet de boodschap naar het Rijk helder zijn: zonder voldoende budget voor wettelijke taken kan de gemeente haar werk niet verantwoord doen. Dit leidt niet alleen tot tekorten, maar zorgt ervoor dat gemeenten voor de overige taken geen enkele sturingsmogelijkheid overhouden. Het kleedt de lokale democratie uit.”
“Delft kan niet wachten op het kabinet en moet dus op zoek naar mogelijkheden om het structurele gat te dichten. D66 wil de lasten niet op de Delftenaar afwentelen. Het woonlastenmandje wordt ook dit jaar alleen geïndexeerd. Om dit ook voor de toekomst te waarborgen, komt D66 samen met de VVD met een voorstel om de kwijtscheldingen onder te brengen bij het armoedebeleid.”
Rob van Woudenberg, fractievoorzitter CDA
‘De samenleving weer centraal’
Rob van Woudenberg: “In ‘normale’ tijden vindt het CDA een sluitende begroting erg belangrijk. Meer geld uitgeven dan er binnenkomt, betekent problemen doorschuiven naar de volgende generatie. Maar we leven in een bijzondere periode. Daarom steunt het CDA het voorstel van het college om te blijven investeren in Delft, zonder de lasten te verhogen. Wij maken alleen wel enkele andere keuzes voor de investeringen.”
“In het sociaal domein kiest het CDA voor extra budget voor jonge mensen, voor mensen die zorg behoeven en voor armoedebestrijding. Daarom willen wij investeren in passende dienstverlening, waarbij de Delftse inwoner en niet de zorgorganisatie centraal staat. Zodat wordt gewerkt mét mensen en niet over de hoofden van mensen heen.”
“Een goede woning is cruciaal voor een gezond leven en gaat eenzaamheid tegen. Om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen, wil het CDA innovatieve woonvormen opzetten met inzet van technische innovaties.”
“Verenigingen zijn een broedplaats voor talentontwikkeling van jong en oud en van gemeenschapszin. In een tijd waarin het college nadenkt over een bijdrage van meer dan € 35 miljoen voor het Prinsenhof, wil het CDA juist investeren in onze eigen verenigingen. In sportverenigingen, maar vooral ook in muziek-, toneel – en kleinkunstverenigingen.”
“Mensen maken de samenleving en daarmee onze stad. Het is tijd voor een Delft waar niet de gemeente, maar de samenleving weer centraal staat. Alleen als we samen leven, zijn we als samenleving in staat om antwoorden te vinden op de grote problemen waar we momenteel mee kampen. Zo’n samenleving willen wij doorgeven aan de volgende generatie.”
Martin Stoelinga, fractievoorzitter Groep Stoelinga
‘College heeft zaakjes niet onder controle’
Martin Stoelinga: “Wij keuren deze niet sluitende begroting af. De uitgaven zijn € 6,5 miljoen hoger dan de inkomsten. Dat is nog nooit voorgekomen. Dit college heeft zijn zaakjes niet onder controle. De tering moet naar de nering gezet worden. Er moet veel meer bezuinigd worden dan nu het geval is. Bijvoorbeeld het prestigeproject van museum het Prinsenhof kan twee jaar uitgesteld worden. We denken dan ook dat de Provincie Zuid-Holland deze begroting zal afkeuren. Dat zou dan een mega-afgang voor Delft zijn. Dat is een onnodig risico daar er pas € 95 miljoen is bijgeschreven van de verkoop van Eneco.”
“Waar we wel mee kunnen leven is dat de woonlasten voor burgers gemiddeld met het inflatiepercentage van 1,7 procent zullen stijgen. De Avalex-kostenstijging van de afvalstoffenheffing met 3,1 procent is hoog en het gevolg van het dure en tegenvallende inzamelen van PMD. Maar dat hadden we al voorspeld.”
“We hebben de indruk dat de GroenLinks-wethouder financiën met slechte kaarten, politieke pokerspelletjes speelt met het Rijk. Dat is gedoemd te mislukken in coronatijd. Er is een robuust beleid nodig om onze financiën weer op orde te krijgen.”
Willy Tiekstra, fractievoorzitter PvdA
‘Basis op orde en blijven investeren’
Willy Tiekstra: “De wereld is ingrijpend veranderd sinds Covid 19 ook ons land in zijn greep kreeg. De gevolgen zijn overal zichtbaar: in ons persoonlijke leven, op het werk, in de hele samenleving. De PvdA juicht het daarom toe dat het college in deze onzekere tijden koersvast blijft en de blik op de toekomst richt, zonder daarbij de gevolgen van de huidige crisis uit het oog te verliezen. Dat betekent: de basis, ook financieel, op orde hebben, maar ook blijven investeren. Wij zijn blij met de daarbij gemaakte keuzes, waardoor er extra wordt geïnvesteerd in de kwaliteit van onze openbare ruimte, in verkeersveiligheid, sportvoorzieningen en de VAK, maar ook in de vestiging van een vmbo/mbo school in de nieuwe wijk Schieoevers.”
“De coronacrisis is ook een economische crisis, waardoor meer mensen in de schulden raken. De PvdA is dan ook blij dat in de begroting extra geld wordt vrijgemaakt voor schuldhulpverlening, onder andere voor zzp’ers en ondernemers met financiële problemen. Ook is er extra inzet op hulp bij het vinden van een nieuwe baan en het wegwerken van onderwijsachterstanden, die door de tijdelijke sluiting van de scholen zijn ontstaan. En juist nu is het goed te weten dat de woonlasten voor de inwoners van Delft in 2021 niet stijgen.”
“Ooit komt er ook voor Delft een einde aan deze crisis. De PvdA gelooft in Delft als een stad waarin plaats is voor iedereen. Een stad dus, met goede voorzieningen, voldoende sociale woningen en betaalbaar vervoer. Daar zullen wij het college kritisch op blijven bevragen.”
Lieke van Rossum, fractievoorzitter SP
‘Niet concurreren, maar samenwerken’
Lieke van Rossum: “Er wordt veel gesproken over de coronamaatregelen. Het zorgsysteem piept en kraakt. De zorg heeft te weinig capaciteit, medewerkers zijn zowel overbelast als onderbetaald. Dan moeten wij niet naar elkaar wijzen maar naar de heersende politiek die dat veroorzaakt heeft. Want dit zijn directe gevolgen van het neoliberale bezuinigingsbeleid. Tijd dus voor flinke veranderingen in het systeem: geen concurrentie, maar samenwerking. In de zorg, maar ook in al die andere cruciale onderdelen van de maatschappij. De SP doet voorstellen om samen te werken aan verbetering van de Delftse zorg, onze inkomens, onze wijken en ons woningaanbod.”
“Iedereen zou een fatsoenlijk en betaalbaar dak boven zijn hoofd moeten hebben. Dat is niet zo. Lang niet meer iedereen kan in onze stad terecht. De gemeente wil 13.000 woningen bijbouwen in Delft, waarvan maar 1.000 (8 procent) sociale huurwoningen. Dat aantal moet omhoog naar minimaal een derde.”
“De gemeente moet aandringen bij de overheid op een minimumloon van € 14. Met dit bedrag kunnen mensen fatsoenlijk leven en het verkleint de kans op armoede sterk.”
“De corona-maatregelen zijn voor iedereen zwaar. Maar deze crisis legt ook haarfijn de ongelijkheid in Delft bloot. Uit onderzoek blijkt dat mensen die lagere inkomens hebben een grotere kans hebben om te overlijden aan corona. Deze gezondheidsongelijkheid moeten we keihard tegengaan. Wat de gemeente Delft in elk geval kan doen, is meer doen aan preventie en investeren in de geestelijke gezondheidszorg. De SP stelt voor om werk te maken van zowel extra begeleiding als opvang van verwarde personen.”
Dimitri van Rijn, fractievoorzitter VVD
‘Werken aan een Delft voor iedereen’
Dimitri van Rijn: “We bevinden ons in een crisis van ongekende omvang. Meer dan ooit moeten wij ons inzetten om te beschermen wat waardevol is. Iedereen moet leveren én inleveren. Met deze begroting neemt het college zijn verantwoordelijkheid en zet stappen naar een nog mooier Delft.”
“Als VVD hebben wij hard gestreden voor banen, banen en banen, woningen bouwen voor iedereen, de kwaliteit van de openbare ruimte en sportinfrastructuur en voor het niet onnodig in de schulden jagen van Delftenaren. Goed nieuws: de woonlasten gaan, op inflatiecorrectie na, niet omhoog. De gemiddelde OZB-aanslag daalt. En door investeren in openbare ruimte en sportinfrastructuur kunnen we Delft groener, veiliger en beter bereikbaar maken. Werk is de beste sociale voorziening. Daarom willen we banen, voor denkers en doeners. In deze begroting wordt geïnvesteerd in ruimte voor maakindustrie. Geweldig dat Delft een nieuwe technische school krijgt voor vmbo en mbo. Hoogwaardig vakmanschap is hard nodig.”
“De VVD wil meer woningen voor starters, jonge gezinnen en ouderen. Wij zijn blij dat dit college werk maakt van meer goedkope en middeldure huur- en koopwoningen.”
“De stad, inclusief autobezitter en ondernemers, moet intensief betrokken worden bij de uitwerking van mobiliteitsoplossingen. De energietransitie vraagt een realistische en betaalbare aanpak. Wij willen als Volkspartij Voor een Duurzaam Delft de kar trekken en kritisch blijven op de haalbaarheid van de energiedoelstellingen.”
“In het sociaal domein moeten we scherpe keuzes maken. Wat ons betreft stoppen we met wat niet leidt tot aantoonbare resultaten. Zorg is bedoeld voor wie het echt nodig heeft. Dat vraagt maatwerk. Niets meer, niets minder.”
Joëlle Gooijer, fractievoorzitter ChristenUnie
‘Aandacht voor wat echt telt’
Joëlle Gooijer: “Deze coronatijd is voor velen een tijd van verlies. Hoewel we de neiging hebben om te willen terugkeren naar het oude en vertrouwde, is het volgens de ChristenUnie nu de tijd om wissels om te zetten. Graag zouden we in de toekomst ruimte maken voor Zorg voor Elkaar, gaan we van een focus op economische Groei naar Bloei van de samenleving en maken we keuzes die goed zijn voor de schepping.”
“Zorg voor elkaar betekent onder andere dat we niet discussiëren over ‘het sociaal domein als kostenpost’ zonder de verhalen te kennen van onze jeugdigen in de jeugdzorg of de dakloze in de opvang. Een goede lokale journalistiek helpt daarbij.”
“De samenleving komt tot bloei als er een gezond evenwicht is tussen wonen, winkels, horeca en bedrijven, wanneer woningen geen winstfabrieken zijn als we mensen in de schulden nieuwe kansen bieden. Ook willen we dat er (vanuit de Enecomiljoenen) geld wordt vrijgemaakt om initiatieven te ondersteunen die verbinding tussen bevolkingsgroepen leggen en uitsluiting tegengaan.”
“Keuzes die goed zijn voor de schepping vragen extra investeringen; we steunen daarom het voorstel van het college om een deel van de Enecomiljoenen te bestemmen voor de noodzakelijke energietransitie en CO2-reductie.”
“Niet gecharmeerd zijn we het voorstel om het gratis ophalen van grofvuil te schrappen. Dit raakt mensen zonder auto onevenredig en zorgt voor meer illegale dumping naast vuilcontainers.”
“In de begrotingsraad zal de ChristenUnie voorstellen doen om in deze bijzondere tijd de wissels de goede kant op te zetten.”
Jolanda Gaal, fractievoorzitter Onafhankelijk Delft
‘Niet alles komt door corona!’
Jolanda Gaal: “Wij verheugden ons op een behoorlijke meevaller aangaande de Enecogelden en de begroting, welke zelfs een plus op de balans liet zien. Echter, corona trof ook ons mooie Delft en haar inwoners, ondernemers, zorgverleners en hulpen in de openbare ruimte. De horeca kreeg klap na klap. De inkomsten daalden en de kosten stegen, maar niet alles komt door corona! Het college sluit de begroting met een ernstig tekort. Dit mag niet voorkomen, zeker niet omdat wij nog een miljoenenschuld hebben aan de VNG, de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Dit willen wij wel gezegd hebben.”
“Sporters nemen in aantallen toe, maar we zouden ook, gelet op de vergrijzing, graag een heel nieuw sportpark zien en dan wel één met een buitenzwembad. Zomers worden steeds warmer. Veel bewoners die opgesloten zitten, zijn dan behoorlijk de klos. De plas in de Delftse Hout, juist altijd op de zomerse momenten met blauwalg, is een drama. Daarom willen wij zo graag een buitenzwembad of de plas laten baggeren, zodat daar gezwommen kan worden. Dit kost veel geld maar buitenrecreatiegebied is schaars en dát wat wij hebben, moeten wij optimaal benutten. Wij zijn nu druk met de gebiedsvisie, dus wij stellen dit zeker nog aan de orde.”
“Er zijn wijken in de stad zonder parkeerdruk. Toch moeten ook die wijken gaan meebetalen voor parkeren. Een soort collectieve schuld/boetedoening. Zo voelen inwoners dit. Onafhankelijk Delft ziet het meer als het uitmelken van inwoners. Sommige inwoners kunnen zich namelijk net een autootje veroorloven en moeten straks verplicht parkeren in de parkeergarages, een vergunning aanschaffen.”
Bram Stoop, fractievoorzitter Stadsbelangen
‘Los het tekort op met Eneco-gelden’
Bram Stoop: “Stadsbelangen Delft kan niet akkoord gaan met een begroting die niet sluitend is. Het college presenteert een miljoenentekort, terwijl kortgeleden € 92 miljoen is ontvangen door de verkoop van Eneco aandelen. Geld dat van onze inwoners is. Het is de derde keer dat het college, waar Groen Links, PvdA, STIP en D66 al vanaf 1998 verantwoordelijk zijn, geen sluitende begroting kan leveren. Een brevet van onvermogen, vinden wij.”
“Het zou dit college sieren om het te verwachte tekort voor volgend jaar aan te vullen vanuit de Eneco-opbrengst. Groen Links-wethouder Brandligt heeft deze Eneco-gelden waarschijnlijk al gereserveerd voor de dure energietransitie die dit college erdoorheen wil drukken. Wij zijn hier faliekant op tegen. Een andere optie is dat investeringen, zoals de renovatie van het Prinsenhof en versmalling Voorhofdreef of andere dure investeringen, voorlopig in de ijskast worden gezet. Dit heeft, gezien de huidige financiële situatie, nu even geen prioriteit, evenals de geldverslindende parkeertransitie. Je kunt geen geld blijven uitgeven als je een tekort hebt op te lossen.”
“In de afgelopen jaren zijn onze inwoners al geconfronteerd met forse bezuinigingen en verhogingen van de OZB. Delft is nog steeds één van de duurste steden in Nederland. Als je € 92 miljoen extra in kas hebt, is er geen sprake van een ernstig tekort. Wij willen niet dat onze inwoners in deze coronatijd extra worden belast. Los het tekort op met de opbrengst van Eneco-gelden en geef een positief signaal af aan onze inwoners.”
