27 november 2020 – Het voorstel van het college aan de raad om akkoord te gaan met een maximale bijdrage van 6,1 miljoen euro uit Fonds Delft 2040 voor de aanleg van het Futureproof Open Warmtenet Delft zorgde op donderdag 26 november in de commissie Ruimte en Verkeer voor een uitgebreid debat. De fracties hadden veel vragen over de financiële risico’s voor de gemeente en er was onduidelijkheid over de vraag of de raad een genomen besluit nog kan terugdraaien.
Tijdens het debat en na de beantwoording van de vele vragen door wethouder Stephan Brandligt bleek dat het besluit van de raad nog niet betekent dat direct wordt begonnen met de aanleg van een warmtenet in Delft waar in de toekomst ook andere leveranciers hun warmte kunnen aanbieden.
De gemeente werkt in dit project samen met de vier Delftse woningcorporaties, NetVerder (leidingen) en Engie (warmteleverancier) om in totaal 5.300 woningen in de wijken Voorhof, Buitenhof en –voor een klein deel – Hof van Delft aan te sluiten op een warmtenet. Dit warmtenet voorziet volgens het college de woningen van duurzame warmte vanuit de beoogde geothermiebron bij de TU Delft en op termijn industriële restwarmte vanuit de Rotterdamse haven via de aan te leggen WarmtelinQ. Zover is het nog niet.
NetVerder moet eerst nog een definitief ontwerp maken voor de aanleg van het warmtenet. Daarvoor is volgens de wethouder het commitment van de raad nodig. Als het definitieve ontwerp gereed is, is volgens Brandligt medio volgend jaar ook het Warmteplan 2021 voor Delft gereed en kan de raad definitief een besluit nemen. De wethouder beaamde dat de raad op dat moment als betrouwbare partner het besluit moeilijk kan terugdraaien. Uitstellen is volgens wethouder Brandligt ook lastig, omdat dat de businesscase van het project ongunstig beïnvloed.
Daarnaast wezen diverse fracties op de financiële risico’s die ook in het voorstel worden genoemd. Het CDA rekende voor dat de gemeente 1,5 miljoen euro niet terug krijgt als meer dan de helft van het aantal verwachte aansluitingen niet gerealiseerd wordt. Daarnaast vroeg het CDA aandacht voor de kosten die huishoudens moeten betalen voor aansluiting op het warmtenet. Het CDA zei een amendement voor te bereiden om eindgebruikersbescherming op te nemen als een van de voorwaarden voor de bijdrage uit Fonds 2040. Diverse fracties, onder andere SP, PvdA en STIP, lieten weten mee te willen werken aan dit amendement.
De ChristenUnie had begrip voor de kritische vragen maar merkte ook op dat bij het aanleggen van een energie-infrastructuur ver vooruit gekeken moet worden. Die partij zei het voorstel, ondanks de onzekerheden, te kunnen steunen. Dat gold niet voor Stadsbelangen Delft en Groep Stoelinga. Groep Stoelinga wacht liever het Warmteplan af, omdat er dan meer duidelijkheid is over wie er worden aangesloten en wie dat gaat betalen.
GroenLinks zei potentie te zien in het plan en STIP sprak over een goede voorloper op het Warmteplan. Die fractie zei ervanuit te gaan dat de kosten voor bewoners op de lange termijn niet stijgen. Ook D66 toonde zich positief. Die fractie vindt het gepast dat de gemeente een risico op zich neemt, gezien de regierol van de gemeente. Onafhankelijk Delft sloot zich aan bij de kritische woorden van het CDA. De VVD wees op de onzekerheden en losse eindjes in het project.
In zijn reactie op het voorgenomen amendement van het CDA liet de wethouder weten dat dat meer op zijn plaats is bij het Warmteplan omdat dat ook particuliere huiseigenaren raakt. Hij legde uit dat in de eerste fase flats worden aangesloten op het warmtenet en dat huurders daar pas iets van gaan merken als hun woningen beter geïsoleerd worden. Ook ging hij in op de betrokkenheid van bewoners bij de plannen die volgens hem steeds nauwer wordt, omdat na het Warmteplan wordt begonnen met het opstellen van wijkuitvoeringsplannen. Daar kunnen bewoners meepraten over hun eigen buurt.
Stadsbelangen Delft liet aan het eind van het debat weten het voorstel verder in de fractie te gaan bespreken. Naast het amendement van het CDA en eventuele andere partijen wil Groep Stoelinga in de raadsvergadering op 17 december twee moties indienen. Die fractie overweegt één motie voor voldoende burgerparticipatie en één motie die het project beperkt tot de basisvariant zonder een mogelijke uitbreiding in de toekomst van het aantal aansluitingen.
Energiearmoede
De gemeenteraad nam in juni vorig jaar de motie Energiebesparing voor iedereen aan. De raad vroeg in die motie aan het college om te onderzoeken hoe de gemeente kan bijdragen aan het verminderen van energiearmoede en hoe in de huidige hulp aan huishoudens energiebesparingsmogelijkheden kunnen worden meegenomen. De commissie besprak donderdagavond de uitkomsten van het onderzoek.
Wat de ChristenUnie betreft, moet het college eerlijk vertellen dat de energietransitie bewoners altijd geld gaat kosten. Dat geld gaat vooral zitten in het verbeteren van de woningen. Slecht geïsoleerde woningen en stijgende energieprijzen zorgen er volgens de onderzoekers voor dat in Delft 1.300 tot 2.700 huishoudens te weinig geld hebben om hun woning te verduurzamen. Daarnaast is vastgesteld dat bij 18,6% van alle huishoudens in Delft de energierekening meer dan 10% van het besteedbaar inkomen betreft.
Het CDA zei dat de baten van de energietransitie vaak bij hoge inkomens terechtkomen en de lasten bij de lage inkomens. GroenLinks sprak over een sociaal probleem dat vraagt om een plan van aanpak van de gemeente. Wat de SP betreft moet energiearmoede niet worden gezien als een apart soort armoede. Die fractie zou een fonds willen zien om woningen te verduurzamen zonder dat de huren verhoogd moeten worden. D66 sloot zich aan bij de SP door te stellen dat hoge energierekeningen een van de oorzaken zijn van armoede. D66 bepleitte een totale armoedeaanpak en een eerlijke verdeling van de baten en de lasten.
STIP zei eveneens voor een aanpak te zijn waarbij bestaande structuren worden gebruikt. De fractie wil daarnaast dat bij het Warmteplan 2021 het uitgangspunt wordt opgenomen dat bij het verduurzamen van woningen prioriteit wordt gegeven aan de woningen met de slechtste energetische waarde. STIP overweegt in de komende raadsvergadering een motie in te dienen.
De PvdA wilde van wethouder Brandligt weten wat hij aan de energiearmoede wil gaan doen. De wethouder zei liever te spreken over energierechtvaardigheid, omdat met die term meer rekening wordt gehouden waar subsidies terechtkomen. Volgens de wethouder moet ook de energietransitie rechtvaardig zijn en daar ligt in zijn ogen wel een uitdaging die Delft alleen niet oplost. Hij riep de landelijke partijen op dit probleem aan te kaarten in Den Haag. Een eventueel fonds dat gevuld wordt met geld uit Fonds 2040 en de Eneco-gelden, zoals de SP voorstelde, noemde de wethouder ontoereikend. Hij vond het een goed idee van STIP om de energiearmoede te betrekken bij het Warmteplan.
Groep Stoelinga sprak van een irrelevant probleem. Die fractie stelde dat energie nog nooit zo goedkoop is geweest en dat mensen niet goed met hun geld omgaan. Stadsbelangen Delft was net als het CDA blij dat de wethouder sprak over energierechtvaardigheid. Volgens Stadsbelangen Delft treft dit niet alleen de mensen met schulden, maar ook de groep Delftenaren die wel met moeite kunnen rondkomen. De wethouder liet weten dat hij voor de zomer van 2021 met een notitie naar de raad komt over de grootschalige aanpak. Stadsbelangen Delft en Onafhankelijk Delft gaan dit onderwerp verder in de fractie bespreken.
Parkeren
De brieven van het college Regeling parkeergarages en Project Ruimte in de Binnenstad leverde een bijna twee uur durend debat op, waarin wethouder Martina Huijsmans werd overstelpt met vragen uit de commissie en twee insprekers.
De brieven volgen op de Parkeertransitie waarmee de raad in juli van dit jaar instemde. Door binnenstadbewoners met gereduceerde tarieven te verleiden om in de parkeergarages te parkeren hoopt de gemeente het blik op straat te verminderen, zodat er meer ruimte ontstaat voor meer bankjes, fietsparkeerplekken, groen en speelplekken. Het college heeft daarvoor een plan van aanpak opgesteld, waarin onder meer staat dat begin 2021 hierover wordt gesproken met bewoners en ondernemers. De onderwerpen die daarbij aan bod komen, zijn onder meer de contouren van het autoluw-plus gebied, het verkeerscirculatieplan, parkeeruitzonderingen en de kwaliteitsimpuls voor de binnenstad.
Als het aan de commissie Behoud Stadsschoon van Delfia Batavorum ligt, wordt voor de binnenstad snel een integrale visie opgesteld, waarbij bij de inrichting van de binnenstad niet alleen wordt geschoven met straatmeubilair en parkeerplekken worden verwijderd. Een bewoner van het noordelijke deel van de binnenstad vroeg de commissie in haar inspreekminuten ook te kijken naar andere parkeeralternatieven die er in de buurt zijn, maar waar nu niet meer geparkeerd mag worden, omdat bewoners worden geacht in een garage te parkeren.
Het luisteren naar bewoners en het informeren van bewoners over de nieuwe parkeerregels in de binnenstad zorgden bij de fracties voor heel veel vragen aan de wethouder. De SP en VVD wilden onder meer weten hoe bewoners tot nu toe zijn betrokken. Die vraag werd ook door GroenLinks, CDA en Stadsbelangen Delft gesteld.
GroenLinks constateerde tevreden dat het college aan de slag gaat met het uitbreiden van het voetgangersgebied in het zuidwestelijke deel van de binnenstad. Daarbij zou wat GroenLinks betreft ook vaart gemaakt mogen worden met het autovrij maken van de Gasthuisplaats. STIP zou liever zien dat de laadpalen voor elektrische auto’s optimaal benut worden door toe te staan dat er twee auto’s, in plaats van één, kunnen staan.
Wethouder Huijsmans legde uit dat ze tot nu toe veel tijd heeft gestoken in het informeren van bewoners, belangenverenigingen en ondernemers in de binnenstad over de plannen. Ze verzekerde de commissie dat ze in gesprek blijft over de verdere uitwerking van de plannen.
De PvdA zei blij te zijn dat de wethouder de binnenstad blijft betrekken. De ChristenUnie liet weten dat het plan van aanpak er goed uitziet en pleitte net als GroenLinks voor een snelle aanpak van de Gasthuisplaats. Onafhankelijk Delft zei het uitbreiden van het autoluwe deel van de binnenstad een goed idee te vinden en D66 vroeg aandacht voor de participatie van jongeren en kinderen. Hun inbreng is volgens D66 van belang omdat zij veilig naar school moeten kunnen fietsen en op straat moeten kunnen spelen. Wethouder Huijsmans zegde toe ook naar die groep te zullen luisteren.
De VVD vroeg of de coronamaatregelen nog van invloed zijn op het participatietraject en de planning. De wethouder zei vast te houden aan de voorgestelde plannen, waarbij na de zomer van 2021 wordt gestart met de uitvoering. Op vragen van GroenLinks over de rol en de invloed van de raad in het vervolgproces antwoordde de wethouder dat ze niet van plan is om de raad over elke wijziging binnen het vastgestelde kader terug te koppelen. Zodra het gaat om een verandering die niet past binnen dat kader komt de wethouder wel terug naar de raad.
De fractie van STIP liet weten dat ze gaat nadenken om iets te doen met de elektrische laadpalen. Als dat resulteert in een motie komt dit onderwerp terug in de raadsvergadering op donderdag 17 december.
Verduurzaming
De brief van het college met de titel Verduurzaming en lokale belastingen is door de commissie doorgeschoven naar de commissie Economie, Financiën en Bestuur. Die commissie houdt op donderdag 3 december haar oordeelsvormende vergadering.