Onderzoek slavernijverleden aangeboden aan stad en raad

Tag: Slavernijverleden

Onderzoek slavernijverleden aangeboden aan stad en raad

22 juni 2023 – Het college van de gemeente Delft heeft, in opdracht van de raad, een onderzoek laten doen naar het slavernijverleden van Delft. Historici Nancy Jouwe, Gerrit Verhoeven en Ingrid van der Vlis hebben een onderzoek uitgevoerd op basis van beschikbare bronnen. Zij kregen daarbij hulp van historicus Bas van der Wulp en Marion Claessens, collectiebeheerder/archivaris van Stadsarchief Delft.

Het rapport over het onderzoek en de bevindingen is afgelopen dinsdag 20 juni officieel aangeboden aan de stad en aan raadsleden. De onderzochte onderwerpen en de conclusies werden toegelicht door de onderzoekers aan de hand van een presentatie. Met dit rapport en de nieuwe kennis over het slavernijverleden van Delft wordt een leegte in de geschiedschrijving van de stad opgevuld.

Het onderzoek schetst een duidelijk beeld van de slavernij in Delft en gaat onder andere in op de organisatie van de Verenigde Oost Indische Compagnie en West Indische Compagnie in Delft, de betrokkenheid van stadsbestuurders, de rol van particuliere beleggers, de koloniale werkgelegenheid en de slaafgemaakten op plantages en in Delft zelf. Het is aan de gemeenteraad om een verdere invulling aan het rapport te geven.

Rapport slavernijverleden van Delft plus bijlagen

Gemeenteraad vergadert een keer op dinsdag

17 oktober 2022 – De gemeenteraad praat in de vergadering op dinsdag 18 oktober onder meer over het voorstel Vaststelling bestemmingsplan Schieoevers Noord (Kabeldistrict en Nieuwe Haven). Deze vergadering begint om 20.00 uur en wordt gehouden in de raadszaal in het stadhuis op de Markt.

Na het uitvoerige debat in de vergadering van de commissie Ruimte en Verkeer kondigden diverse fracties moties en amendementen aan bij dit voorstel. Het bestemmingsplan maakt in het Kabeldistrict de bouw mogelijk van maximaal 3500 woningen in combinatie met innovatieve maakbedrijven en voorzieningen als onderwijs, welzijn, cultuur en ontspanning. Aan de andere kant van de Schie is in de Nieuwe Haven de bouw van 343 woningen gepland in combinatie met bedrijven, horeca en detailhandel.

De fracties van GroenLinks, STIP en VVD hebben aangekondigd dat ze het voorstel Rekenkamerrapport samenwerking TU Delft via amendementen willen aanpassen. Hart voor Delft komt wellicht met een motie bij het voorstel Ontwerpverklaring van geen bedenkingen Coenderstraat 41. Daarnaast is door Hart voor Delft en VVD aangegeven dat ze een motie overwegen bij het bespreekpunt Herdenkingsjaar slavernijverleden. De SP overweegt een motie bij de brief van het college over de aanpak van vocht en schimmel.

Deze vergadering vindt op een dinsdag plaats, omdat op donderdag 20 oktober de algemene beschouwingen gepland stonden. Die zijn door het presidium doorgeschoven naar donderdag 3 november.

Belangstellenden kunnen de raadsvergadering bijwonen in de raadszaal of thuis bekijken via de rechtstreekse internetuitzending op de website van de gemeenteraad. 

Agenda raadsvergadering

Herdenking Delfts slavernijverleden krijgt steun en kritiek

30 september 2022 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur is op donderdag 29 september uitgebreid gesproken over de activiteiten die worden georganiseerd voor het herdenkingsjaar slavernijverleden Delft. In 2023 wordt 150 jaar afschaffing van de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden herdacht. Het college wil hieraan bijdragen via een onderzoek naar het lokale slavernijverleden.

De activiteiten in het herdenkingsjaar worden op touw gezet door het Kwartiermakers comité Slavernijverleden Delft. Twee vertegenwoordigers gebruikten hun inspreektijd in de commissie om steun te vragen voor hun voorbereidend werk en om de commissie te wijzen op het belang van een onderzoek.

Het verkennend historische onderzoek zal volgens het college begin 2023 leiden tot  een kort feitenrelaas. Het geeft inzicht in de rol van Delft en de Delftenaren, vult lacunes in de stadsgeschiedenis en helpt het Kwartiermakers comité bij het opzetten van een verantwoord herdenkingsjaar. Daarvoor wil het college het subsidiebudget eenmalig verhogen met 100.000 euro. Het onderzoek van het Stadsarchief Delft van 32.000 euro wordt betaald uit budget van Erfgoed Delft en de multiculturele expertise met 16.000 euro uit het budget voor integratie en tegengaan discriminatie. In een brief aan het comité legt het college uit geen geld te willen uittrekken voor een projectleider of het realiseren van een slavernijmonument.

De fractie van Hart voor Delft liet weten moeite te hebben met de financiering van het onderzoek. Hart voor Delft vroeg het college pas op de plaats te maken en de besteding van het voorgestelde budget te verduidelijken. D66 complimenteerde het college met het gewijzigde standpunt. Het vorige college wilde namelijk geen onderzoek laten doen en het initiatief volledig aan de stad overlaten. Het huidige college kiest voor een basisonderzoek. Wat D66 betreft mag dat ook een uitgebreid onderzoek zijn, waarvan de resultaten kunnen dienen voor educatieve en culturele activiteiten.

Een aspect dat volgens de PvdA in het onderzoek moet worden meegenomen is de vraag of er destijds ook Delftenaren waren die nadeel ondervonden van de slavernijhandel. STIP prees het initiatief uit de stad en wilde van het college weten hoe het herdenkingsfeest Keti Koti jaarlijks structureel gefinancierd kan worden. De CDA-fractie zei het terecht te vinden dat er een onderzoek komt, maar zo vlak voor de begrotingsbehandeling voelde die fractie zich wel verrast door de brief van het college.

Als het aan Onafhankelijk Delft ligt, wordt in het onderzoek ook gekeken naar de invloed van het slavernijverleden op de start van de technische universiteit. De VVD zei verbaasd te zijn dat het college na een stadsgesprek met 25 inwoners van standpunt is veranderd en nu wel een onderzoek wil instellen. Het geld dat daarvoor wordt benut, zou volgens de VVD beter direct besteed kunnen worden aan het bestrijden van racisme en discriminatie.

GroenLinks sprak zijn waardering uit voor het initiatief van de kwartiermakers en wees de VVD erop dat de deelnemers aan de twee stadsgesprekken een groot deel van de Delftenaren vertegenwoordigen. De ChristenUnie herinnerde de commissie aan de schriftelijke vragen die door de fractie samen met GroenLinks en D66 in 2021 werden gesteld, waarmee de bal aan het rollen werd gebracht.

Volt liet weten blij te zijn met de stappen die worden gezet voor het herdenkingsjaar. Die fractie vroeg meer duidelijkheid over de subsidieverdeling voor de andere thema’s van 2023; Vermeer en Antoni van Leeuwenhoek. De SP betoogde dat zonder begrip van het verleden de keuzes voor de toekomst op de tocht staan. Ook de SP zette vraagtekens bij het voorgenomen budget.

Wethouder Joëlle Gooijer legde uit dat het feitenonderzoek moet worden gezien als een eerste bouwsteen voor wat er verder nog ontdekt gaat worden. Ze zei zich ervan bewust te zijn dat geld maar één keer kan worden uitgegeven maar volgens de wethouder wordt discriminatie ook bestreden door juist nu gesprekken te voeren. Wethouder Frank van Vliet vulde aan dat het stadsarchief binnen zijn bestaande budget het onderzoek laat uitvoeren en dat de extra ton subsidie is bedoeld voor het aanjagen van themajaren. Die extra 100.000 euro is door het college opgenomen in de programmabegroting.

D66 liet aan het eind van het debat weten bij de begrotingsbehandeling terug te komen op dit onderwerp. Hart voor Delft en VVD overwegen moties in de eerstvolgende raadsvergadering van 18 oktober 2022.

Rekenkamerrapport

De gemeente Delft werkt op een passende manier samen met de TU Delft. Niet alle ambities kunnen door personeelsgebrek gerealiseerd worden en de resultaten zijn niet altijd even zichtbaar in de stad, maar de resultaten zijn er. Het college zou de raad wel beter kunnen informeren. Die conclusies staan in het rapport Samenwerking gemeente en TU Delft van de Delftse Rekenkamer. De commissie besprak dit rapport al in de commissievergadering op 25 augustus, maar toen zonder portefeuillehouder Marja van Bijsterveldt.

Zij reageerde donderdagavond op het onderlinge debat dat de commissie vorige maand over het rekenkamerrapport had gehouden. Van Bijsterveldt wees onder meer op de lusten die Delft heeft van de universiteit. Ze wees er onder meer op dat de economische impact van de TU voor de stad mega is. Over de lasten wordt nauw overlegd met de TU en de studentenverenigingen om die zoveel mogelijk te beperken. Wat beter zou kunnen volgens de burgemeester is de zichtbaarheid van de TU in de stad. Delft zou wat haar betreft vaker een proeftuin mogen zijn van de universiteit.

Ze beloofde de fractie van Volt om jaarlijks in de financiële stukken van de gemeente kort te reflecteren op de samenwerking met de TU. STIP kreeg de toezegging dat de burgemeester met het OWEE-bestuur gaat overleggen over de mogelijkheid om tijdens de ontvangstweek een passend programma aan te bieden aan mbo-studenten. De wens van diverse fracties om nauwer betrokken te zijn bij de totstandkoming van het convenant met de TU wees ze af. Dat is volgens haar aan het college en het TU-bestuur. Daarbij worden de wensen en opmerkingen die ze had gehoord meegenomen.

Onderwerpen die in het vernieuwde convenant een plek zouden moeten krijgen zijn volgens diverse commissies studentenhuisvesting en de instroom van buitenlandse studenten. STIP gaf aan, samen met GroenLinks en VVD, in de komende raadsvergadering een amendement op het raadsbesluit te overwegen.

Veiligheid

Maatschappelijk ongenoegen, cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit, jeugd en veiligheid, zorg en veiligheid en ondermijning zijn de prioriteiten die voor de komende vier jaar door politie en justitie zijn aangewezen in het regionaal beleidsplan ‘Coalitie voor de Veiligheid 2023-2026’. Het college zegt in het voorstel Zienswijze concept regionaal beleidsplan ‘Coalitie voor de Veiligheid 2023-2026’ deze regionale prioriteiten te herkennen.

Tijdens de bespreking van het voorstel bleken veel fracties aanvullende wensen te hebben. Zo vond de VVD de zienswijze erg beperkt en zou er meer duidelijkheid moeten komen over wat de prioriteitenlijst betekent voor het handelen van de politie in de wijken van Delft. De ChristenUnie miste high impact crimes als prioriteit in de lijst. Daarnaast vroeg die fractie zich af in hoeverre er lokaal iets gedaan kan en moet worden aan cybercrime.

GroenLinks sprak zijn tevredenheid uit over de zienswijze en over de uitgebreide aandacht in het plan voor preventie. Volt zei dat gender gerelateerde misdrijven een plek op de prioriteitenlijst verdienen. STIP sloot zich daarbij aan. De PvdA sprak over haatmisdrijven en D66 zei dat radicalisering blijvend aandacht van de politie moet krijgen. Hart voor Delft wil dat de politie meer zicht krijgt op de doelgroepen binnen jeugd en veiligheid.

Burgemeester Van Bijsterveldt legde de commissie uit dat de lokale wensen van de partijen een plek kunnen krijgen in het lokale veiligheidsplan dat de raad aan het eind van dit jaar behandelt. Het regionale plan is nodig om vast te stellen wat de politie nodig heeft om haar taken lokaal uit te voeren. Maar wat die lokale taken moeten zijn, daar kan de raad zich nog over uitspreken. Die uitleg stemde de commissie tevreden. Het voorstel is als hamerstuk toegevoegd aan de raadsvergadering op donderdag 18 oktober.

Veiligheidsregio

Ook bij de bespreking van het voorstel Reactie op Regionaal Risicoprofiel en Regionaal Beleidsplan Veiligheidsregio Haaglanden draaide het om de vraag of de fracties zich konden vinden in de conceptreactie van het college op het risicoprofiel en het beleidsplan. De veiligheidsregio voorziet de komende vier jaar vijf risico’s die aandacht verdienen. Dit zijn: bedreiging volksgezondheid, terrorisme, verstoring van de energievoorziening, verstoring openbare orde en gevolgen van extreem weer.

Het college zegt zich in die onderwerpkeuze te kunnen vinden. Daarnaast schrijft het college in de conceptreactie dat de veiligheidsregio moet kijken naar bezuinigingsmogelijkheden en mogelijkheden om binnen de benoemde prioriteiten kostenbesparend te werken. Die opmerkingen zouden volgens Volt weleens gelezen kunnen worden als opgelegde bezuinigingsmaatregelen op de veiligheid. Burgemeester Van Bijsterveldt zei het met Volt eens te zijn dat dat niet de bedoeling was. Volgens haar worden alle verbonden partijen door het college gewezen op verstandig omgaan met geld en is de opmerking vooral bedoeld als aansporing voor meer efficiency. De burgemeester zegde toe dat dat in de zienswijze duidelijker wordt opgeschreven.

De PvdA drong er bij de portefeuillehouder op aan om de meerlaagse waterveiligheid als prioriteit op te laten nemen in het risicoprofiel. Meerlaagse waterveiligheid staat voor maatregelen die overstromingsschade moeten voorkomen. De PvdA las daarover niks terug in het plan terwijl Delft volgens die fractie een serieus probleem heeft als het misgaat met de beschermende dijkring in dit deel van Zuid-Holland. De partij liet weten dit voorstel mee terug te nemen naar de fractie om te kijken hoe dit aandachtspunt een plek kan krijgen in de zienswijze.

Debat slavernijverleden krijgt vervolg in de stad

19 januari 2022 – Een onderzoek naar de rol van Delft in het slavernijverleden komt er voorlopig niet. De fracties waren het er op dinsdag 18 januari in de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur wel over eens dat ze samen met de stad, met bewoners en organisaties, in gesprek moeten over dit deel van de Delftse geschiedenis.

Het voorstel om een stadsgesprek op touw te zetten, kwam van wethouder Lennart Harpe. Hij reageerde op het debat dat de ChristenUnie, D66 en GroenLinks hadden aangezwengeld met de discussienota Het slavernijverleden van Delft.  In die nota vragen de drie fracties onder meer om meer aandacht voor het slavernijverleden en om onderzoek te doen naar de rol die Delft speelde. Door de geschiedenis van onze stad te kennen kunnen wij beter richting geven aan onze toekomst en de ongelijkwaardigheid uit het verleden een halt toe roepen in het heden, aldus de schrijvers van het discussiestuk. Of zoals de ChristenUnie het in de commissievergadering verwoordde; Als je je erin verdiept, merk je waar het nog steeds pijn doet.

Alle fracties waren het er in meer of mindere mate over eens dat het slavernijverleden aandacht verdient, maar enkele fracties betwijfelden of daar een diepgaand onderzoek voor nodig is. In de reactie op de nota had het college al duidelijk gemaakt dat zo’n onderzoek de gemeente één- tot tweehonderdduizend euro kan gaan kosten. En dan zou het volgens de VVD nog maar de vraag zijn of dat handvatten oplevert om huidige problemen aan te pakken.

GroenLinks wees erop dat zo’n onderzoek nodig is, omdat volgens die partij het niet gaat om symptomen te bestrijden maar om verdieping te krijgen. Ook de PvdA bleek geen groot voorstander van een onderzoek te zijn. Die partij las in de nota dat de onderzoeksvragen alle kanten op schieten. De PvdA ziet meer in een brede werkgroep met partners uit de stad en scholen om een eerste stap te zetten naar de verdere uitwerking van een plan. Tegelijkertijd zouden er volgens de PvdA concrete activiteiten gerealiseerd kunnen worden. Als voorbeeld noemde die fractie stadwandelingen, waarop STIP met het idee kwam om daar een deel van het budget voor stadsmarketing voor te gebruiken. Ook STIP zei gelet op de hoge kosten geen voorstander te zijn van een onderzoek.

Hart voor Delft pleitte voor een aanpak van de hedendaagse slavernij, waarbij migranten worden uitgebuit en onderbetaald. Een onderzoek en het oprakelen van het verleden ziet Hart voor Delft niet zitten. Herdenken daarentegen heeft volgens Hart voor Delft wel zin. De fractie van het CDA zei zich te kunnen vinden in de reactie van het college, waarin wordt voorgesteld om de lijn uit de beleidsnota Iedereen Delftenaar te volgen en om het actieplan Voorkomen discriminatie/bevorderen samenleven om te zetten in daden, zoals de organisatie van Keti Koti, de jaarlijks terugkerende Surinaamse feestdag ter viering van de afschaffing van de slavernij. Een onderzoek zou volgens SP niet moeten leiden tot boetedoening of het in hokjes stoppen van mensen. De SP wees op de bestaande ongelijkheid en pleitte ervoor om afstand te nemen van het slavernijverleden en om volgend jaar te herdenken dat de slavernij 150 jaar geleden werd afgeschaft.

Wethouder Harpe lichtte toe dat Delft bij het actieplan Voorkomen discriminatie van het rijk ook budget heeft gekregen dat gebruikt zou kunnen worden om er een stadsgesprek mee te organiseren. Daarnaast liet hij weten dat het college aanwezig zal zijn bij de viering van Keti Koti. Het faciliteren van een stadsgesprek zou volgens de wethouder een eerste stap kunnen zijn naar een bredere bewustwording over dit onderwerp. Alle fracties steunden zijn voorstel. De fracties van ChristenUnie, D66 en GroenLinks houden op korte termijn een eerste sessie met de stad. Daarna gaan ze in overleg met de wethouder bepalen hoe een breder stadsgesprek over het Delftse slavernijverleden opgezet zou kunnen worden.

Verzachten

In de commissie werd dinsdagavond vooral positief gereageerd op het voorstel Verzachten deel van de bezuinigingen. In dit voorstel worden de bezuinigingen op het Taalhuis (DOK), de vrijwillige taalcursussen, OPEN (DOK en VAK) en De Border verzacht. Het gaat in totaal om een bedrag van vierhonderdduizend euro. Het college geeft daarmee gehoor aan vier moties die in de raad werden aangenomen tijdens de behandeling in maart vorig jaar van het Herstelplan. Dat plan was nodig om de niet-sluitende begroting voor 2021 rond te krijgen.

D66, ChristenUnie, GroenLinks, STIP lieten weten content te zijn met het terugdraaien van de bezuinigingen, omdat de nadelige maatschappelijke effecten wellicht voor extra kosten zouden kunnen zorgen. De VVD vond dat een boterzachte onderbouwing. Die fractie was het deels eens met voorstel, maar bezuinigen doet nu eenmaal pijn en de raad moet niet alleen naar het rijk kijken, maar volgens de VVD ook eens in de spiegel kijken en zelf verantwoordelijkheid nemen. Hart voor Delft zei wel begrip te hebben voor dat betoog van de VVD en maakte duidelijk dat een niet-sluitende begroting een mislukt signaal van Delft om in Den Haag te laten merken dat de gemeente meer geld van het rijk nodig heeft.

De PvdA was eveneens tevreden met het voorstel, maar volgens die partij zit verder terugdraaien van de bezuinigingen er niet in. De PvdA stelde daarnaast vast dat de moties vorig jaar door zowel coalitie- als oppositiepartijen werden ingediend. Ook de SP was blij dat de bibliotheek, het buurthuis en het welzijnswerk iets meer financiële ruimte krijgen. Het CDA las tot zijn tevredenheid in het voorstel terug dat het college het belang van preventie onderschrijft. Dat gaat volgens die fractie de goede richting uit.

De VVD zei na de korte uitleg van de wethouders Stephan Brandligt, Bas Vollebregt en Karin Schrederhof met het voorstel te kunnen leven. De raad stelt het in de vergadering op donderdag 3 februari via een klap met de voorzittershamer vast.

Garanties

Het college gaat de verantwoordelijkheid voor  het nemen van financiële besluiten  voor een deel teruggeven aan de gemeenteraad. In de commissievergadering werd positief gereageerd op een brief van het college en de toelichting van wethouder Brandligt om de bevoegdheden van de raad en het college meer in balans te brengen.

Aanleiding voor de brief was de kapitaalstorting aan Stedin door het college eerder dit jaar. Het college nam dit besluit pas na overleg met de gemeenteraad maar toch wil de raad dergelijke financiële besluiten, waarbij het gaat om het verstrekken van leningen of garanties zelf nemen. Het college stelt voor om die bevoegdheid tot het verlenen van garanties en het verstrekken van leningen terug te brengen tot een bedrag van vijfhonderdduizend euro. Daarvoor moeten nog wel formeel de Verordening Gemeentegaranties Geldleningen en de Financiële verordening gemeente Delft worden aangepast. Dit voorstel komt binnenkort naar de raad.

Twee commissievergaderingen op de agenda

15 januari 2022 – Naast de eerder aangekondigde vergadering op dinsdag 18 januari van de commissie Economie,  Financiën en Bestuur wordt er deze week ook vergaderd op donderdag 20 januari door de commissie Ruimte en Verkeer. Beide vergaderingen worden in verband met de coronamaatregelen digitaal gehouden.

Op de agenda van de uitloopvergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur staat onder meer de bespreking van het raadsvoorstel Verzachten deel van de bezuinigingen en de discussienota Delft en het slavernijverleden die is opgesteld door D66, ChristenUnie en GroenLinks. De vergadering begint dinsdagavond om 19.30 uur.

In de commissie Ruimte en Verkeer wordt donderdagavond vanaf 19.30 uur onder meer overlegd over het voorstel Definitieve verklaring van geen bedenkingen Rotterdamseweg 13C en het gewijzigd voorstel Lijst verzwaard advies en participatie. 

Verder bespreekt de commissie de informatiebrief over de pilot Afval op afroep in de binnenstad en de burgerbrief over de overlast door laden en lossen in de Breestraat. Op verzoek van de SP, Hart voor Delft, CDA en VVD behandelt de commissie tevens de brief van Kennemerland Beheer BV en de reacties daarop over de herontwikkeling van de Vulcanusweg.

Wanneer u wilt inspreken, kunt u zich tot 12.00 uur op de dag van de vergadering aanmelden bij de griffie via griffie@delft.nl. U ontvangt na uw aanmelding een link om digitaal te kunnen inspreken.

Agenda commissie Economie, Financiën en Bestuur

Agenda commissie Ruimte en Verkeer

Antwoorden college zijn voer voor debat

22 november 2021 – De commissie Economie, Financiën en Bestuur houdt op donderdag 25 november haar oordeelsvormende vergadering. De online vergadering begint om 19.00 uur.

In deze vergadering bespreekt de commissie verschillenden onderwerpen waarover fracties schriftelijke vragen hebben gesteld aan het college. Onafhankelijk Delft, D66 en STIP stelden die vragen over het volgen van bewoners op sociale media. Daarnaast buigt de commissie zich, op verzoek van Onafhankelijk Delft, GroenLinks, PvdA en CDA, over de reactie van het college op de recente berichtgeving over krachtenveldanalyses die gemeenten, waaronder Delft, hebben laten uitvoeren.

De PvdA, STIP en D66 hebben de reactie van het college op schriftelijke vragen over verkrachtingen geagendeerd. D66, ChristenUnie en GroenLinks willen praten over de antwoorden van het college op schriftelijke vragen over Delft en het slavernijverleden. In deze vergadering wordt de commissie ook om advies gevraagd over het voorstel Beleid toeristische verhuur van woonruimte Delft.

Insprekers kunnen in de vergadering digitaal hun zegje te doen. Wanneer u wilt inspreken, kunt u zich tot 12.00 uur op de dag van de vergadering aanmelden bij de griffie via griffie@delft.nl. Insprekers ontvangen daarna de link om via Teams deel te nemen aan de vergadering. Belangstellenden kunnen de vergadering rechtstreeks bekijken via de onderstaande link.

Agenda commissie Economie, Financiën en Bestuur