2 oktober 2024 – Vraag de wijkagent om Vrijenban in één zin te omschrijven en hij denkt al lopend heel diep na. Vrijenban? Rustige wijk. Veilige wijk. Hier gebeurt niet zoveel. Mensen kennen elkaar. Letten op elkaar. Bewoners zijn honkvast. Verhuizen niet zo snel. Een hechte wijk. Hij kan het weten. Hij loopt hier jarenlang rond. Vroeger nog met collega’s. Sinds enkele jaren in zijn eentje. Dat is goed te doen. Vrijenban valt niet op. Laat zich niet omschrijven. Het is dinsdag 1 oktober, Kijk in de wijk. Samen met bewoners lopen en fietsen raads- en commissieleden door Vrijenban.

Buurthuis Bieslandsekade zit bomvol. Buiten staat het verregende tafelvoetbalspel. De vaste buurthuisbezoekers zitten droog onder het afdak naast het buurthuis. Hun plek, hun wijk, maar dat er raadsleden binnen zitten; geen idee. Asbak erbij, ze zitten hier goed. 

Luisteren

Wijkbewoner en raadslid Mick van der Steeg legt binnen, onder het karaktervolle  systeemplafond, uit wat de bedoeling is van Kijk in de wijk. De bewoners vertellen over wat er leeft in de wijk en de raadsleden luisteren. De bewoners hoeven deze avond geen snelle oplossingen te verwachten, maar hun vragen komen wel terecht in de ambtelijke molen van de gemeente en de raadsleden kunnen wat ze horen eventueel op de politieke agenda zetten.

De wijkregisseur houdt het kort. Hij heeft sinds 1 augustus de wijk onder zijn hoede. Hij haalt geluiden terug naar de gemeente. De stadsbouwmeester vertelt dat het plan bij de Staal niet doorgaat. Jammer, te duur. De Vermeerschool komt er wel, net als The Urban Woods; de eerste en hoogste woontoren van Nederland die volledig van hout wordt gebouwd.

Terwijl de eerste groep fietsers richting Delftse Hout en sportpark Biesland vertrekt, wandelt de een groep bewoners en raadsleden naar de Joodse begraafplaats. Een indrukwekkende plek. De laatste begrafenis was in 1938. De gedenkstenen liggen er verstild bij. Het zijn er 51 en één tombe, maar onder de grond liggen 187 mensen begraven. De gemeente gaat meehelpen de vervallen muur te restaureren. Bij het Oostblok vertelt een bewoner hoe in de winter de hellende loop naar het containerpark spekglad kan zijn. De gemeente strooit niet. Zijn klacht heeft de aandacht.

Buurtspeeltuin

Aan de Oostsingel bij de Fabritiusstraat staat het hek open. Achter de monumentale villa is – in wat ooit de tuin van het huis was – een buurtspeeltuin aangelegd. De buurtbewoners doen zelf ’s ochtends het hek open en ’s avonds weer dicht. Het is hun plek. Het is meer dan een speeltuin. Ik leerde hier mijn kinderen lopen en nu leren zij hier hun kinderen lopen, glundert een van de bewoners. Verderop aan de waterkant van de Oostsingel is er geen reden tot glunderen. Haar huis kijkt uit over het water en ze is bezorgd; namens 57 andere bewoners van de Oostsingel die net zo bezorgd zijn. Van maart tot en met september heeft ze veel overlast van aan de waterkant recreërende jongeren. Drank en muziek tot laat in de avond. Ze deelt foto’s rond als bewijs. Ze laat ook de herrie horen. Opgenomen met haar telefoon. Een buurvrouw van een paar deuren verder – ik woon daar, wijst ze – laat een tegengeluid horen. Ze stoort zich niet aan de recreanten. Maar haar huis is groter en ze slaapt aan de achterkant. Ze vindt het wel leuk die jongeren en ze benadrukt dat ze goed zijn opgevoed, want ’s ochtends ligt er nauwelijks troep aan de waterkant. Dat ruimen ze zelf op.

GGZ Delfland

De andere fietsgroep komt aan bij een stukje Delft dat voor de meeste Delftenaren gesloten is. Bij GGZ Delfland aan de Sint Jorisweg krijgen de bewoners en raadsleden een rondleiding over het terrein en de afdelingen. Er worden mensen geholpen met eenvoudige, ernstige en meerdere psychische stoornissen. Een actueel onderwerp, want volgende week donderdag staat in de commissievergadering het plan van aanpak mensen met verward of onbegrepen gedrag op de agenda. Het gaat er iets speelser aan toe bij speeltuin De Bras. De meest onbekende speeltuin van Delft. Dat merkt de beheerster ook. Het is lastig om vrijwilligers te vinden.

Ondergoed

Ook kledingbank De Buurvrouw kan wel wat meer bekendheid gebruiken, vertelt Truus. Hier kunnen mensen die het nodig hebben een paar keer per jaar voor één euro zich helemaal in het nieuw steken. Bijna nieuw, want de kleding is tweedehands en moet er wel goed uitzien. Sokken en ondergoed zijn wel nieuw. Die worden geschonken door winkels. Wie het in zijn hoofd haalt om lelijke kleding te brengen, krijgt een draai rond zijn oren op Facebook.

Waterkwaliteit

De eerste groep fietsers is na duurzaamheidscentrum De Papaver, waterspeeltuin BuytenDelft en het sportpark alweer op de terugweg om na stadstuinderij Buitenleeft te concluderen dat Delft talrijke initiatieven kent waar veel vrijwilligers met veel plezier in en met het groen bezig zijn. Er klinken waarderende woorden, maar ook dringt bij de raadsleden het besef door dat die vrijwilligers ook te maken hebben met ingewikkelde wetten en regels die gelden voor bijvoorbeeld waterkwaliteit en gemeentegrond die niet voor weinig verhuurd mag worden.

Onbedoeld groen

Het groen in de stad is niet overal gewild. In de Van Bronckhorststraat wijst een bewoner op het onbedoeld groen dat langs een lantaarnpaal omhoog klimt. Hij heeft nog meer op zijn lijstje. Die parkeermarkering binnen vijf meter van de straathoek, mag dat? Hij weet van niet. En nog wat, die paarse deksels op de afvalbakken; wie verzint dat?

Trampoline

Ook in de Riouwstraat zijn er klachten. Over de gezamenlijke tuin van het wooncomplex en het beheer daarvan door de vve. Het is ingewikkeld, is gehoord, maar de wandelende groep moet nog naar de hoek Oostsingel/Insulindeweg waar de buurtkinderen hun trampoline missen en de gemeente geen nieuwe trampoline neerlegt, omdat de gemeente niet het risico kan lopen dat de kinderen zich een breuk springen.

De buurtbewoners vinden ook dat de bomen die over hun tuinen hangen weleens flink gesnoeid mogen worden. En het invoeren van betaald parkeren zou in hun ogen een oplossing kunnen zijn om de toeristen die goedkoop een dagje Delft doen elders te laten parkeren. De raadsleden nemen de opmerkingen ter harte. Vooral de opmerkingen dat bewoners met ideeën en wensen bij de gemeente tegen een muur aanlopen, komen binnen.  

Woontoren

Het is inmiddels al donker. In de hoge bouwkeet op de hoek van de Tweemolentjeskade kijken bewoners, raadsleden en bouwers uit over de bouwput van The Urban Woods. Hier komt de hoogste houten woontoren van Nederland te staan. Ja, er staan al houten woontorens in Nederland maar die hebben een betonnen kern. De mobiele bouwkeet met daarop Betonwerken naast de bouwput valt daarom des te meer op. De bouwers lachen. Dat is voor het fundament. Na de kerst begint de houtbouw. Deze Delftse woontoren wordt geheel uit hout opgetrokken. Nog nooit vertoond. 102 Huurwoningen. Midden en duur. Met een dak vol zonnepanelen en een tuin voor de bewoners en naast elk balkon plek voor een boombak met daarin een gevelboom.

Strandje

De bomenwijk. Ook daar is een speeltuin. De oudste van Delft. Zeventig jaar. In beheer van de Stichting Speeltuin Bomenwijk. Met de bingo en het verhuur van de ruimte houdt de stichting het hoofd boven water en de speeltuin gratis. De stichting zou vooral in de zomer de speeltuin langer open willen houden. Ook in de Bomenwijk ligt nog een speeltuin, van een iets ander karakter. Een hobbelig veldje in de Wilgenlaan, boomstammen, drassige grond, bankjes, een vuurkorf en water; Het verloren strandje.

We hebben het gevonden, het verloren strandje is weer terecht, grapt een van de raadsleden. Het strandje is een initiatief van de buurt en in de loop der jaren uitgegroeid tot een plek waar niet alleen kinderen spelen, maar ook de rest van de buurt welkom is. De bankjes hebben een hoge zit. We hebben speciaal rekening gehouden met de ouderen, vertelt een van de beherende buurtbewoners. Vorig jaar is er een kleine boomgaard aangelegd, er worden kinderfeestjes gehouden en er werd dierendag gevierd.  

Leswagens

In de Hendrik de Keyserweg bij het wooncomplex op de hoek bij bussluis heeft de vve de wens om het achterpad te verlichten. Het pad is donker, wijst een van de bewoners, en als je er valt, niemand die het ziet. Aan de voorkant van het gebouw, op straat, speelt zich dagelijks van de vroege ochtend tot bijna middernacht nog een ergernis af die de bewoners bezighoudt. De leswagens die er achteruit rijden om de bocht en fileparkeren, soms met zijn zessen tegelijk. Ze houden het verkeer op en rij-instructeurs staan er soms lachend en rokend bij te kijken. Of de gemeente daar niks aan kan doen, want het CBR gaf de bewoners tot nu toe niet thuis.

Terug in het buurthuis maken de raadsleden de som op. Ze hebben veel gehoord, veel gezien. Een van de bewoners krijgt het laatste woord. Dit moeten jullie vaker doen, zegt hij tegen de raads- en commissieleden. Hij krijgt applaus.

15 september 2024 – De leden van de Delftse gemeenteraad gaan op dinsdagavond 1 oktober Vrijenban in. Ook gaan ze naar recreatiegebied Delftse Hout. Jolanda Gaal (Onafhankelijk Delft) en Mick van der Steeg (PvdA) wonen allebei in de wijk. Ze horen op die avond graag van inwoners en ondernemers wat er goed gaat in Vrijenban. En wat er beter kan.

Jolanda Gaal woont al tien jaar aan de Brasserskade. Ze is sinds 2007 politiek actief. Eerst als fractiemedewerker, in 2010 werd ze raadslid. “Ik heb geen moment getwijfeld toen Martin Stoelinga, destijds fractievoorzitter van Onafhankelijk Delft, mij vroeg. Ik wilde iets doen voor de mensen, ik zorg graag voor ze. Dat deed ik al als meisje op de fl at waar ik woonde. Ging ik bijvoorbeeld helpen bij de buurvrouw met haar pasgeboren baby. Later ben ik gaan werken voor Bureau Opbouwwerk in Buurthuis Voorhof II. Mijn grote voorbeeld was Jan Bakkeren. Hij zei altijd tegen mij: ‘Jolan, jij moet ooit de politiek in. Mensen zoals jij hebben we nodig.”

Van Texel naar Delft

Mick van der Steeg verhuisde in 2011 voor zijn studie Bouwkunde van Texel naar Delft. Hij bleef hier en woont sinds 2019 samen met vriendin (‘mijn jeugdliefde van Texel’) en zoontje in de Bomenwijk. Hij is nu twee jaar actief in de Delftse politiek: eerst als commissielid van de commissie Ruimte en Verkeer, sinds mei 2023 is hij raadslid. “Op de middelbare school heb ik in een huisvestingscommissie gezeten en ik was in mijn studententijd lid van de bewonerscommissie van BalPol3, een studentenflat op de TU Campus. Ik vind overal wel iets van en ik wil iets doen. Alleen maar roepen helpt niet. Dus ging ik de politiek in.”

Verschillende buurten

De wijk omschrijven ze als een rustige wijk. Jolanda: “De wijk heeft nog de ziel van vroeger. Er wonen mensen die iets voor elkaar willen doen.” Ze roemt de buurthuizen aan de Brasserskade en de Bieslandsekade waar bewoners zich inzetten om de buurt aantrekkelijk te maken en te houden. “Het hart zit bij deze mensen op de juiste plek. Ze praten niet veel, maar ze doen wel veel.”

Mick: “Vrijenban is een hele lange wijk met verschillende buurten. Die buurten wil ik graag met elkaar verbinden. En weet je wat mij opvalt? Mensen groeten elkaar, al kennen ze iemand alleen maar van gezicht. Typisch Delfts, vind ik. Buurtbewoners vertelden mij toen ik hier pas woonde dat Delft een stad is, maar ook een dorp. Dat klopt. Je merkt dat mensen zich betrokken voelen. Ze horen bij elkaar, voelen zich met elkaar verbonden. Dát maakt een wijk, dát maakt een stad.”

Studenten en prullenbakken

Jolanda: “De sociale samenhang is hier groot, maar er zijn ook problemen. Er is armoede, sommige mensen wonen al jaren in schimmel-woningen of zitten winter na winter in de kou omdat de verwarming het niet doet. Ik krijg ook veel klachten binnen over zwerfvuil, bij de containers ligt vaak glas. Met een rollator kom je er niet eens bij.”

Mick: “Ik prik regelmatig zwerfvuil, maar er is geen beginnen aan. Ik zou ook meer aan de toegankelijkheid willen doen. Meer verlaagde stoepen bijvoorbeeld. En tegen autobezitters zou ik zeggen: kijk goed waar je parkeert, want voordat je het weet, kan je buurman of buurvrouw er met de rollator of rolstoel niet meer langs.”

Verrassen

Jolanda: ”Meer prullenbakken kunnen ook geen kwaad. En meer begrip van studenten voor de ‘gewone’ Delftenaren in de straat. “Ik roep ze bij deze op om ook mee te doen aan het wijkbezoek, zodat we samen kunnen kijken hoe we met elkaar kunnen leven in de straat, zonder overlast. Kom en loop mee!”

Mick: “Ik wil ook graag weten wat de inwoners van de verkeersveiligheid vinden. Door de wijk slingert zich een grote doorgaande weg met zes verschillende namen: Oostsingel, Stalpaert van der Wieleweg, Van Miereveltlaan, Sint Jorisweg, Bonairestraat en Insulindeweg. Het is dé weg die alle buurten met elkaar verbindt, maar ook een weg die breed is en waar vaak te hard wordt gereden. Ik zou het liefste zien dat de weg een 30-km-zone wordt.  Ik hoor graag wat de bewoners daarvan vinden.”

Hoewel ze dus weten wat de belangrijkste knelpunten in de wijk zijn, laten ze zich ook graag verrassen. Jolanda: “Zijn er bijvoorbeeld te weinig trapveldjes? Wat vinden ze van de Delftse Hout? Of het openbare park op het terrein bij GGZ Delfand aan de Sint Jorisweg? Want wie kan zeggen dat je twee van zulke groene parels naast de deur hebt?” Mick: “We hebben zelfs een camping in de wijk!”

Doe mee

U bent van harte uitgenodigd mee te doen. Aanmelden kan uiterlijk tot en met zondag 29 september via griffie@delft.nl. Meer informatie over de locaties en het programma volgt later in de Stadskrant, via de website van de gemeente op delft.nl en via de website van de gemeenteraad op ris.delft.nl.

Leuke initiatieven

De twee horen graag op 1 oktober of er ook zaken zijn die ze over het hoofd zien. Vragen staan vrij en als ze kunnen, geven ze meteen antwoord. Zo niet, dan zoeken ze het op en komen ze er later op terug. Mick: “Ik wil ook meer weten over alle leuke initiatieven. Ik ken Halloween in de wijk, de boekenmarkt aan de Lindelaan en ik weet dat de Bomenwijk een van de startpunten is van de Delftse Avondvierdaagse. Maar ik ben superbenieuwd naar de activiteiten in het buurthuis aan de Bieslandsekade. Dat kom ik graag te weten op 1 oktober. Ik hoop op veel deelnemers en dat we over een paar jaar kunnen zeggen dat deze avond het beginpunt is geweest van veel verbeteringen in de wijk. Dan ben ik tevreden.”

Meedoen

Jolanda: “Ik ben tevreden als ik overal posters in de wijk zie die mensen oproepen om mee te doen. Dat iedereen de buren heeft meegenomen en dat alle buurten van Vrijenban op 1 oktober zijn vertegenwoordigd. Dan ga ik heel blij naar huis.”