10 oktober 2025 – De commissie Ruimte en Verkeer heeft in de oordeelsvormende vergadering op donderdag 9 oktober uitvoerig gedebatteerd over het voorstel Visie Openbare Ruimte, het visitekaartje van onze stad: uitnodigend en uitdagend. In Delft is die ruimte krap en schaars en dat betekent keuzes maken; keuzes waar de meningen over uiteenliepen.
Iedereen is het er wel over eens dat de huidige Visie Openbare Ruimte uit 2009 toe is aan vernieuwing. Delft is in de loop der jaren veranderd en gegroeid, de stad groeit nog verder, de beschikbare ruimte wordt nog schaarser en er is sprake van vergrijzing, vereenzaming en mentale druk. In de nieuwe visie schrijft het college dat de inrichting van die ruimte cruciaal is voor leefbaarheid en ontmoeting. Daarnaast wordt in de visie uitvoerig ingegaan op beleidsambities, prioriteiten en op welke niveaus de gemeente keuzes moet maken.
Insprekers
Drie insprekers maakten de commissie duidelijk dat wat hen betreft de gemeenteraad die prioriteiten bijstelt en dat de binnenstad niet alleen wordt gezien als een stadsdeel voor bezoekers en horeca, maar ook een wijk is waar 13.000 Delftenaren wonen. De vertegenwoordiger van de binnenstadbewoners pleitte er onder meer voor om groen en klimaatadaptatie hoger op de prioriteitenlijst voor de binnenstad te zetten en een aparte visie op te stellen voor de binnenstad van Delft.
Namens de Commissie Behoud Stadsschoon herinnerde de inspreker de commissie aan het door de raad unaniem aangenomen initiatiefvoorstel Groene linten langs de Schie. GroenLinks, ChristenUnie en Hart voor Delft maakten dit voorstel, maar het idee om de langs de Schie weer bomen te planten kwam van de Commissie Behoud Stadsschoon van de historische vereniging Delfia Batavorum. Het voorstel werd in maart vastgesteld door de raad, maar volgens de inspreker is er sinds die tijd nog niks gebeurd. Op de Zuidwal, waar veel leidingen en puin in de grond zitten, zouden proefsleuven worden gegraven, maar dat is er nog niet van gekomen. Het initiatiefvoorstel is ook niet met naam en toenaam terug te vinden in de visie. De derde inspreker zou graag zien dat in de Visie ook de ontwikkelingen in het Kalverbos worden opgenomen en dat de gemeente een lichtplan opstelt.
Toegankelijkheid
Niet alleen de insprekers vroegen om andere prioriteiten te stellen, ook de fracties benoemden veel punten die in de visie in hun ogen meer aandacht verdienen. Als het aan D66 ligt, geldt dat voor veiligheid en toegankelijkheid. Ook GroenLinks pleitte voor meer aandacht in de visie voor toegankelijkheid en die fractie stelde dat dieren en planten er in de visie bekaaid vanaf komen. Daarnaast zou GroenLinks graag zien dat de raad vanaf 2028 structureel geld vrijmaakt voor de gevel-tot-gevelaanpak en dat de uitgangspunten van het project Safe Streets (veilige openbare ruimte voor vrouwen en meiden) in de visie worden opgenomen.
Het viel de PvdA onder meer op dat de insprekers spraken over de binnenstad, maar volgens die fractie is het nog niet duidelijk hoe de ambities in de visie worden vertaald naar buurtniveau. De participatie kan beter volgens de PvdA. Het CDA riep het college, in navolging van de stadsbouwmeester, met concrete acties en plannen te komen. Volgens het CDA moet de binnenstad in de visie gezien worden als een woonwijk en niet als een openluchtmuseum. Hart voor Delft deelde dat standpunt. Die fractie betoogde dat een leefbare binnenstad niet begint bij de bezoekerseconomie, maar bij de bewoners.
Kloppend hart
Onafhankelijk Delft omschreef de binnenstad als het kloppend hart van de stad en als een woonwijk, waarin groen en biodiversiteit hoger op de prioriteitenlijst moet komen te staan. De ChristenUnie wilde van de wethouders Martina Huijsmans en Frank van Vliet weten hoe deze visie gebruikt gaat worden, omdat er heel veel beleidsterreinen samen komen. Net als D66 drong de ChristenUnie aan op meer aandacht voor toegankelijkheid.
De VVD sprak over een ingewikkeld stuk dat moeilijk te doorgronden is. Meer groen is wat de VVD betreft prima, maar dat moet volgens die fractie niet leiden tot hangplekken en gevaarlijke plekken op straat. De VVD pleitte daarom voor meer aandacht in de visie voor veiligheid. Ook de VVD zette vraagtekens bij de verdere uitwerking van deze visie. STIP pleitte voor meer ruimte voor jongeren en STIP zou ook graag zien dat in de visie wordt opgenomen hoe de gemeente omgaat met de tijdelijke invulling van de beschikbare ruimte.
Mentale gezondheid
De SP liet weten het gevoel te hebben dat de visie concreter had gekund. Volgens die fractie kan meer groen bijdragen tot meer mentale gezondheid, maar het geld voor meer groen kan wat de SP betreft ook net zo goed direct naar jongeren gaan die kampen met mentale problemen. Daarnaast bepleitte de SP ook meer aandacht voor toegankelijkheid door de aanwezigheid van openbare toiletten op te nemen in de visie en erop toe te zien dat brede straten die veel ruimte innemen ook voor voetgangers goed begaanbaar zijn. Ook Volt zei concrete acties te missen in dit – volgens Volt – beetje ongrijpbare stuk. Volt betoogde daarnaast dat bewoners als experts van hun omgeving niet vroeg genoeg betrokken kunnen worden.
Wethouder Huijsmans maakte de commissie duidelijk dat deze visie de gemeente gaat helpen bij de uitwerking van concrete plannen voor de openbare ruimte. De prioriteitenlijst die in de visie staat, moet daarbij volgens haar niet als een afstreeplijstje worden gezien. Die plannen worden volgens wethouder Van Vliet tastbaar als de gemeente in de wijken en buurten aan de slag gaat. De gemeente gaat dan met bewoners en ondernemers in overleg. Van Vliet noemde het vervelend dat het lijkt alsof er met het initiatiefvoorstel voor bomen langs de Schie niks is gedaan. De voorbereiding voor het graven van proefsleuven loopt, aldus de wethouder. Hij gaf ook aan dat in de visie wat het college betreft geen aandacht besteed hoeft te worden aan tijdelijke invulling van de openbare ruimte, openbare toiletten en aan dieren. Van Vliet kondigde aan dat de raad binnenkort de nota Dierenwelzijn ontvangt. Ook kondigde hij aan dat het college werkt aan een lichtplan.
De fracties van VVD, CDA, Onafhankelijk Delft, Hart voor Delft, D66, GroenLinks en STIP kondigden aan het eind van het debat aan dat ze moties gaan voorbereiden. D66 nodigde andere fracties uit om mee te denken over een amendement om toegankelijkheid en veiligheid een plek te geven in de visie. De gemeenteraad praat daarom in de vergadering op donderdag 6 november verder over dit voorstel.
Ruimte in de binnenstad
De commissie stond in deze vergadering ook stil bij de voortgang van Ruimte in de binnenstad. Onder die noemer besloot de gemeenteraad vorig jaar om met ingang van 1 juli 2025 het autoluw-plusgebied in het zuidwestelijk deel van de binnenstad uit te breiden en per 1 januari van dit jaar een nul-emissiezone in te stellen voor de hele binnenstad. De gedoogperiode voor dieselbusjes die de binnenstad inrijden eindigde op 1 juli. Sindsdien wordt gecontroleerd met camera’s, ontheffing is mogelijk voor particuliere busjes, maar vanaf 1 januari 2027 worden de regels strenger.
De uitbreiding van het autoluw-plusgebied betekent dat een deel bewoners in het zuidwestelijk deel van de binnenstad in de parkeergarages moeten parkeren. Maar de bewoners aan de rand het gebied merken dat de parkeerdruk in hun buurt toeneemt en dat het een dagelijks ongemak is geworden om op straat een parkeerplek te vinden. Een van de drie insprekers bij dit agendapunt pleitte ervoor dat ook deze bewoners versneld een abonnement voor een van de parkeergarages kunnen aanschaffen.
De vertegenwoordiger van het Bestuurlijk Overleg Binnenstad herinnerde de commissie onder meer aan de motie P+R Ruimte op de Campus. In de voortgangsrapportage is geen planning opgenomen, terwijl dat parkeerterrein op de campus voor bezoekers volgens de motie op 1 januari 2026 gerealiseerd zou moeten zijn. De inspreker wees erop dat vooral in de weekenden de parkeergarages vol zijn en dat bezoekers nu geen uitwijkmogelijkheid hebben als ze in de binnenstad willen parkeren.
Met de uitbreiding van het autoluw-plusgebied is ook de herinrichting van de Gasthuisplaats begonnen. De voormalige parkeerplaats moet een park worden en hoewel het terrein nu voor een groot deel open ligt door archeologisch onderzoek is volgens een insprekende Gasthuisplaats-bewoner al sprake van een enorme verbetering. Kinderen spelen er nu en mensen ontmoeten er elkaar.
In de commissie uitten diverse fracties vooral hun zorgen over de parkeerdruk in de binnenstad, het ontbrekende P+R terrein op de campus en klusbedrijven die contracten met bewoners opzeggen omdat ze naar eigen zeggen de binnenstad niet meer in mogen.
Waterbedeffect
Naast zorgen waren er ook veel vragen. CDA, VVD, ChristenUnie, D66 en PvdA wilden van de wethouders Van Vliet en Huijsmans onder meer weten wanneer het parkeerterrein op de campus door bezoekers gebruikt kan worden. Hart voor Delft hekelde de uitbreiding van het autoluw-plusgebied, omdat volgens die fractie geen rekening is gehouden met het waterbedeffect op omliggende straten waar bewoners geen parkeerplek meer kunnen vinden. Klusbedrijven mijden de binnenstad en ook de bebording schiet, volgens Hart voor Delft, te kort.
STIP liet weten ook veel positieve reacties van bewoners in het autoluwe deel van de binnenstad te horen. Ook STIP wees het college erop dat de communicatie op straat beter kan en er aandacht moet blijven voor parkeren op de piekmomenten en parkeren op afstand van de binnenstad. Onafhankelijk Delft verweet het college de bewoners te vergeten; dit is geen Delfts doen, maar Delfts denderen. De fractie vindt dat er geen parkeervakken moeten verdwijnen als er geen alternatieven zijn en dat de blauwe vakken voor fietsers vervangen moeten worden door fietsnietjes.
De VVD zei zich zorgen te maken over de klusbedrijven die de binnenstad niet meer inkomen. GroenLinks zei blij te zijn met minder blik en meer groen in de binnenstad. GroenLinks riep het college op in te blijven zetten op het versterken van de participatie, toegankelijkheid en inclusie. D66 sprak over een fraai ontwerp voor het Gasthuispark en zei ook positieve signalen van bewoners te horen. Volgens D66 moet het college wendbaar omgaan met de zorgen van bewoners en ondernemers over de parkeerdruk. Ook de PvdA deelde die zorg en vroeg het college om betere borden op straat.
Wethouder Van Vliet legde de commissie uit dat de gemeente op 1 juli van dit jaar is begonnen met het nauwgezet bekijken van het parkeren in en rond de binnenstad. Hij verwacht dat de eerste resultaten daarvan eind dit jaar bekend zijn. De raad wordt daarover gerapporteerd en de wethouder beloofde de uitkomsten te bespreken met bewoners en ondernemers. Beide wethouders lieten de commissie ook weten dat met de TU wordt overlegd over het P+R terrein op de campus. Naast afspraken met de TU is het regelen van zo’n parkeerterrein volgens wethouder Huijsmans ook afhankelijk van goed openbaar vervoer.
De fracties van Onafhankelijk Delft, CDA, Hart voor Delft, VVD, PvdA en STIP nemen de dit onderwerp mee terug naar hun fracties. Dat betekent dat dit onderwerp in de raadsvergadering op 6 november verder wordt besproken.
Gillis-Delfia
Het voorstel Integraal Ontwikkelplan Gillis-Delfia is na bespreking in deze vergadering ook toegevoegd aan de agenda van de komende raadsvergadering.
Met dit plan wordt een stap gezet richting de bouw van ongeveer 500 woningen, een school, een nieuw buurtcentrum, economische voorzieningen en de verbetering van de leefbaarheid en veiligheid van Gillis-Delfia. In grote lijnen werd door veel fracties positief gereageerd op dit ontwikkelplan. Maar er waren ook zorgen te horen.
Zo vreest STIP voor het doortrekken van de Chopinlaan. Hart voor Delft stelde dat het plan nog te weinig over mensen gaat en te veel over stenen. De ChristenUnie zou graag zien dat ook de geloofsgemeenschappen in deze buurt worden betrokken. De PvdA pleitte voor de komst van een juridisch steunpunt.
GroenLinks uitte zorgen over de financiële haalbaarheid van de plannen. De SP sprak de vrees uit dat in deze buurt, waar al veel sociale huur is, nog meer dan de geplande 15% sociale huurwoningen bijkomen, omdat er in de rest van de stad te weinig sociale huur wordt bijgebouwd.
De CDA-fractie vroeg aandacht voor de parkeerregulering in dit stadsdeel en Volt stond stil bij de betaalbaarheid van de nieuw te bouwen woningen. D66 pleitte voor meer woningen in het middensegment en Onafhankelijk Delft merkte onder meer op dat de bewoners al zo lang wachten op verbeteringen. Zij willen nu actie, aldus Onafhankelijk Delft.
Wethouder Huijsmans hield de commissie voor dat na vaststelling van dit voorstel door de raad er met Woonbron en bewoners verder gesproken wordt over de uitwerking van dit ontwikkelplan. Ze sprak over een doorlopend participatieproces.
De fracties van Onafhankelijk Delft, Hart voor Delft en STIP gaan zich intern beraden op eventuele moties. De SP overweegt een amendement afhankelijk van de schriftelijke reactie van het college over de mogelijke verkoop van huurwoningen door Woonbron.