Gemeenteraad pakt controle terug via bijna raadsbrede motie

Tag: Bureau NTA

Gemeenteraad pakt controle terug via bijna raadsbrede motie

11 maart 2022 – Het onderzoek dat bureau NTA in 2017 onder meer in Delft binnen de moslimgemeenschappen deed, was en blijft geheim. In de vergadering op donderdag 10 maart ging de raad akkoord met de geheimhouding die vorige maand door het college op het document was opgelegd. Daarnaast nam de raad een bijna raadsbrede motie aan, om situaties waarin de positie van de raad tot vertrouwelijke of geheime stukken in het geding is, in de toekomst te voorkomen.

Onder de motie die op initiatief van de ChristenUnie en D66 was opgesteld, stonden de handtekeningen van raadsleden van alle partijen, behalve van Hart voor Delft. De zaak kwam vorig jaar aan het rollen nadat dagblad NRC in oktober het bericht Undercover naar de moskee: geheim onderzoek naar islamitische organisaties publiceerde. Het artikel beschreef hoe bureau NTA in diverse Nederlandse gemeenten, waaronder in Delft, binnen de moslimgemeenschappen onderzoek deed naar mogelijke radicalisering. Nadat in 2013 jonge Delftenaren vertrokken naar Syrië en Irak werden rond 2017 door professionals en gemeenschappen zorgen en signalen geuit over een mogelijk nieuw radicaliseringsproces binnen jihadistische netwerken.

Het artikel in de NRC en daaropvolgende berichten in de media zorgden voor veel verontwaardiging binnen de Delftse moslimgemeenschap en de lokale politiek. De verontwaardiging richtte zich niet op het feit dat er een onderzoek was uitgevoerd maar op de bewering in de media dat dit in het geheim zou zijn gebeurd. Volgens de informatie vanuit het college is van een geheim onderzoek nooit sprake geweest.

De indieners van de motie riepen burgemeester Marja van Bijsterveldt op om alles op alles te zetten om het geschade vertrouwen met de moslimgemeenschappen in Delft te herstellen. De ChristenUnie benadrukte onder meer dat de rol van de raad in soortgelijke situaties versterkt moet worden. D66 ging in op het vertrouwen tussen raad en burgemeester. GroenLinks sprak over een motie van treurnis, omdat de raad door de geheimhouding niet kon en kan controleren of er rechten van Delftenaren zijn geschonden.

De VVD riep zowel de burgemeester als de raad op om het vertrouwen te herstellen. De SP vond excuses aan de moslimgemeenschappen op zijn plaats. De PvdA zei dat de gevoelde pijn verzacht moet worden. Volgens Onafhankelijk Delft kan veel van die pijn worden weggenomen door meer inzicht. STIP wil in de toekomst niet meer meemaken dat de raad het college niet kan controleren en de CDA-fractie zei het belangrijk te vinden dat de rechten van burgers niet met voeten worden getreden. Hart voor Delft vond dat de rest van de raad veel te overdreven reageerde op het geheime onderzoek. Volgens die fractie was het destijds oorlog, ging het om terroristen en niet om parkeerboetes en zou de raad alle begrip moeten hebben dat de burgemeester het onderzoek door de NTA liet uitvoeren, omdat het ging om de veiligheid van de Delftenaren.

Burgemeester Van Bijsterveldt erkende dat er fouten zijn gemaakt en ze zei dat te betreuren. Ook betreurde ze het dat er allerlei onterechte beelden waren ontstaan waar de angel niet uitgehaald kon worden vanwege het geheime rapport. Daarbij wees ze op het bestuurlijke dilemma met aan de ene kant de controlerende taak van de raad en aan de andere kant de betrouwbare overheid en de afspraken om informatie niet te delen. De oproep in de motie om te leren van het verleden zei ze zich aan te trekken net als de strengheid van de motie. Ze beloofde alle opdrachten uit de motie te gaan uitvoeren.

Dat betekent dat de burgemeester binnen het veiligheidsdomein moet blijven investeren in een open en transparante werkwijze en informatievoorziening, waarbij de rechtmatigheid van onderzoeksmethodes en de verwerking van persoonsgegevens specifiek aandacht vragen. Daarnaast moet er een aanvullend protocol bij inkoopprocedures komen, waarin moet staan dat een onderzoek dat niet (geheim) met de raad gedeeld kan worden pas uitgevoerd mag worden na toestemming van de raad. Verder moet het college zich vol blijven inzetten om het geschade vertrouwen te herstellen.

Oekraïne

Aan het begin van de vergadering ging burgemeester Van Bijsterveldt in op de oorlog in Oekraïne. Ze sprak haar waardering uit voor de Delftse organisaties en vrijwilligers die spontane hulpacties op touw zetten. De Russische inval toont volgens haar hoe kwetsbaar democratie en vrede zijn. Daarnaast maakte ze bekend dat Delft op zaterdag 12 maart met het hijsen van de Oekraïense vlag bij het stadkantoor, net als heel veel andere steden, deelneemt aan de actie #CitieswithUkraine.

Wethouder Harpe gaf een toelichting op de vragen die door diverse fracties waren gesteld over de hulp en steun aan de Oekraïne. Van de duizend opvangplekken die de veiligheidsregio moet regelen, moet Delft er in totaal 184 realiseren. Delft kan per direct voor 143 plekken zorgen; 125 in hotels en achttien op camping Delftse Hout. Bij de gemeente hebben zich tot nu toe nog geen vluchtelingen gemeld, maar volgens de wethouder worden dertien vluchtelingen in Delft door particulieren opgevangen. Hij riep hen op, en ook vluchtelingen waarvan nog niet bekend is dat ze in Delft verblijven, zich te melden bij de gemeente. Ze kunnen dan worden ingeschreven en worden geholpen. Met Delft voor Elkaar wordt volgens de wethouder gesproken over de inrichting van een informatieloket.

Nadeelcompensatie

Bij de bespreking van het voorstel Vaststellen Verordening nadeelcompensatie Delft 2022 probeerden de fracties van ChristenUnie, CDA, SP en Onafhankelijk Delft via een motie om uitstel af te dwingen, omdat in hun ogen het voorstel op diverse punten voor verbetering vatbaar was. De motie kreeg de steun van Hart voor Delft, maar de meerderheid van de raad stemde tegen, zodat de raad in deze vergadering toch een besluit kon nemen. De nieuwe verordening vervangt de huidige verordening nadeelcompensatie en die van planschade om te voldoen aan de regels van de Omgevingswet.

Drie amendementen van CDA en ChristenUnie en één amendement van Hart voor Delft om het voorstel aan te passen, werden door de raadsmeerderheid verworpen. Het voorstel werd ongewijzigd door de raad vastgesteld met tegenstemmen van CDA, Onafhankelijk Delft, Hart voor Delft en SP.

Mozartlaan

Er wordt op korte termijn geen maximumsnelheid van 30 km/u ingevoerd in de Mozartlaan. De motie van Onafhankelijk Delft en SP om per direct een 30 kilometerzone in te voeren en direct te gaan controleren op die snelheid in plaats van de huidige 50 km/u werd niet door andere partijen gesteund en werd verworpen.

Wethouder Martina Huijsmans herhaalde in de raadsvergadering de eerdere toezegging dat er in de Mozartlaan een smiley-bord wordt geplaatst dat de snelheid van weggebruikers toont. De snelheden worden gemeten en aan de hand daarvan wordt bekeken welke andere verkeersmaatregelen op korte termijn genomen kunnen worden. De Mozartlaan inrichten als 30-km straat is volgens de wethouder pas in 2024 aan de orde, omdat in dat jaar de straat op de schop gaat voor het onderhoud aan de riolering.

Parkeren

De moties die Hart voor Delft indiende bij het bespreekpunt Evaluatie kaders parkeertransitie werden door de meerderheid van de raad alle drie verworpen. De CDA-fractie trok haar motie Uitzondering parkeren bedrijfsauto ZZP’ers en medewerkers ondernemingen in eigen buurt, nadat wethouder Huijsmans in haar reactie had aangegeven geen bezwaar te hebben tegen een onderzoek hoe de groep bezitters van een bedrijfsauto die geen tweede parkeervergunning of korting in de parkeergarage kunnen aanschaffen geholpen kunnen worden.

Scholen Tanthof

Wethouder Lennart Harpe verzekerde donderdagavond de raad dat het college tijdig met informatie komt over het vervolgproces van de nieuwbouw van de drie basisscholen in Tanthof. Het college besloot eind vorig jaar af te zien van één centrale locatie voor de drie scholen. Na verder onderzoek het college gekozen voor nieuwbouw op de bestaande schoolterreinen aan de Bikolaan en de Lepelaarstraat. In dit vervolgproces wordt ook gekeken naar de verdere versterking van de wijk Tanthof.

Het CDA herhaalde de oproep dat daarbij ook wordt gekeken naar de mogelijkheid om seniorenwoningen te bouwen. GroenLinks en diverse andere fracties, waaronder D66 en PvdA, lieten weten blij te zijn met de aandacht voor het behoud van het openbaar onderwijs in de wijk. De ChristenUnie sprak de hoop uit dat het participatieproces met de bewoners gekleurd wordt door vertrouwen. De VVD complimenteerde het college met de snelheid waarmee het alternatieve plan tot stand was gekomen.

De SP diende de motie Informeer de raad bij de scholenschuif in. Daarin vroeg de SP het college de raad in april of mei dit jaar te infomeren over de voortgang van het participatietraject. Wethouder Harpe achtte de motie niet nodig. De motie kreeg de steun van Onafhankelijk Delft, maar de meerderheid van de raad stemde tegen.

Hamerstukken

Na een besloten deel van de vergadering ging de raad per hamerslag akkoord met de bekrachtiging van de geheimhouding op een voorbereidingsbesluit. Verder stemde de raad via een klap met de voorzittershamer onder meer in met de herbenoeming van de leden van de Referendumkamer en de Delftse Rekenkamer en de voorstellen Verordening naamgeving en nummering (adressen) Delft, Bestemmingsplan Mijnbouwstraat 120, Bestemmingsplan Geothermie Rotterdamseweg en de nota Grondbeleid 2022-2025.

In memoriam

Burgemeester Van Bijsterveldt stond in deze vergadering samen met de raad stil bij het overlijden van oud-raadslid Johanna Richaers – Adelmeijer. Joop Richaers zat van september 1982 tot april 1994 namens het CDA in de raad. De civiel juriste was een vrouw met gezag die zeer betrokken was bij de zwakkeren en migranten. Ze was drager van de Zilveren Erepenning van de gemeente Delft die ze ontving nadat ze twaalf jaar raadslid was geweest. Vanwege haar vele vrijwilligersactiviteiten, waaronder bestuurslid van de Katholieke Bond voor Ouderen, werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Onderzoek dat in de la belandde, zorgt voor stevig debat

28 november 2021 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur heeft burgemeester Marja van Bijsterveldt in haar rol als portefeuillehouder openbare orde en veiligheid uitgelegd waarom een onderzoek uit 2017 binnen de Delftse moslimgemeenschappen beter geheim kan blijven en wat ze gaat doen om de vertrouwensbreuk met die gemeenschappen te herstellen.

De burgemeester deed dat tijdens de bespreking in de commissie van de antwoorden van het college op schriftelijke vragen van CDA, GroenLinks, Onafhankelijk Delft en PvdA. Een inspreker vulde de lijst met vragen namens de nog niet in de raad gekozen partij BIJ1 donderdagavond verder aan. Aanleiding voor de vragen was het bericht Undercover naar de moskee: geheim onderzoek naar islamitische organisaties dat de NRC op 15 oktober 2021 publiceerde.

Het artikel beschrijft hoe bureau NTA in diverse Nederlandse gemeenten, waaronder in Delft, binnen de moslimgemeenschappen onderzoek deed naar mogelijke radicalisering. Burgemeester Van Bijsterveldt herhaalde in de commissie dat dat onderzoek noodzakelijk werd geacht. Nadat in 2013 jonge Delftenaren vertrokken naar Syrië en Irak werden rond 2017 door professionals en gemeenschappen zorgen en signalen geuit over een mogelijk nieuw radicaliseringsproces binnen jihadistische netwerken.

Het artikel in de NRC en daaropvolgende berichten in de media zorgden voor veel verontwaardiging binnen de Delftse moslimgemeenschap en de lokale politiek. De verontwaardiging richtte zich niet op het feit dat er een onderzoek was uitgevoerd maar op de bewering in de media dat dit in het geheim zou zijn gebeurd. Volgens de informatie vanuit het college is van een geheim onderzoek nooit sprake geweest.

In het debat zei Onafhankelijk Delft te hopen op een goede afloop. Die fractie zei onder meer moeite te hebben met het vinden van de waarheid, omdat de media het ene beweren en de gemeente het andere. Onafhankelijk Delft vroeg de burgemeester inzicht te geven in het proces dat vooraf ging aan het onderzoek. Dat zou volgens Onafhankelijk Delft veel zorgen weg kunnen nemen.

GroenLinks zei geschrokken te zijn van het onderzoek, omdat dat volgens die partij niet strookt met het uitgangspunt om samen te werken met de moslimgemeenschappen die de gemeente zelf van informatie voorzien. In dit onderzoek naar radicalisering was volgens GroenLinks geen sprake van samenwerking of bruggen bouwen. Ook GroenLinks wilde weten hoe het nu verder moet.

De PvdA sprak over een delicate kwestie. De PvdA refereerde aan het uitgelekte NTA-onderzoek in de gemeente Ede waarvoor het college daar excuses maakte. Maar in Delft is het NTA-rapport, waar de PvdA met de VVD om vroeg, nog niet boven water. Het college beroept zich op vertrouwelijkheid. Volgens de PvdA zou de burgemeester er goed aan doen om het onderzoek zo snel mogelijk met de raad, en met de islamitische gemeenschap, te delen.

Ook het CDA vroeg om openheid en om inzage in het rapport. Net als het CDA wilde de VVD onder meer weten waarom het college de raad niet eerder had geïnformeerd. Dat had de portefeuillehouder volgens de VVD eerder dit jaar kunnen doen. De commissie besprak toen de quick scan naar radicalisering en politiek extremisme. CDA en VVD hadden daar in 2019 om gevraagd. De resultaten van het NTA-onderzoek komen daar niet in terug. Meer openheid was ook waar de fracties van D66, Hart voor Delft, STIP en ChristenUnie bij de burgemeester op aandrongen.

Burgemeester Van Bijsterveldt zei in haar reactie tijdens het debat veel zorgen, verontwaardiging en pijn te horen. Ze liet weten zich daar deels in te herkennen, omdat ze ook verrast was. Ook liet ze weten dat er inmiddels een gesprek met het bestuur van de Turkse moskee is geweest en dat een gesprek met het Marokkaanse moskeebestuur op de rol staat. De burgemeester ging inhoudelijk niet in op het onderzoek, maar wees naar de offerte die openbaar is gemaakt. Daarin staan onder meer de werkzaamheden en dat het onderzoek de classificatie geheim kreeg.

De openbaarmaking van de offerte was volgens diverse fracties niet voldoende. GroenLinks noemde het onbestaanbaar dat er een offerte over zo’n precair onderwerp werd opgesteld na alleen mondelinge afspraken. GroenLinks had het over handjeklap. STIP vroeg naar notulen en of er dan niet een onderzoeksopzet beschikbaar was of die desnoods uit het rapport gelicht kon worden. De burgemeester liet weten daar naar op zoek te gaan en ook naar informatie die inzicht geeft in de onderzoekmethodiek. Daarnaast liet ze de PvdA weten dat het onderzoek vooraf juridisch getoetst was. Ook die toets wil Van Bijsterveldt met de raad delen.

De burgemeester stelde de commissie tevens voor om een bijeenkomst met NTA te arrangeren waarin de raad, in beslotenheid, vragen kan stellen aan het onderzoeksbureau. Ze verzekerde de commissie dat bij het onderzoek in Delft in tegenstelling tot dat in Ede geen heimelijke gesprekken zijn gevoerd. In Delft waren de geïnterviewden op de hoogte van het onderzoek. Het onderzoek is volgens Van Bijsterveldt sterk vertrouwelijk, omdat er met de mensen waarmee is gesproken afspraken over de vertrouwelijkheid zijn gemaakt. De portefeuillehouder wees ook op het WOB-verzoek van dagblad NRC om het onderzoek openbaar te maken. Dat wordt volgens haar de komende tijd bekeken.

Dat het onderzoek nooit met de raad is gedeeld en dat er met de resultaten nooit iets is gebeurd, kwam volgens Van Bijsterveldt door het simpele feit dat er geen nieuws in stond. Ze liet de commissie weten dat er geen grootse bevindingen waren en dat er geen aanleiding was om het beleid aan te passen. Het rapport ging de la in en werd niet vertaald in beleid.

De SP en andere fracties waren na de toelichting door burgemeester Van Bijsterveldt enigszins, maar nog niet helemaal tevreden en gerustgesteld. De SP zei de suggestie van een besloten sessie met NTA een goed idee te vinden om in die bijeenkomst ook te bespreken hoe over dit onderwerp verder in openheid over gesproken kan worden. Ook Onafhankelijk Delft zei met NTA om de tafel te willen.

GroenLinks en PvdA lieten weten de reactie van de burgemeester mager te vinden. Zij nemen het onderwerp mee terug naar de fractie. De VVD stelde voor om eerst de toegezegde extra informatie en een eventuele besloten sessie met NTA af te wachten, voordat dit onderwerp terug komt  in de raadsvergadering.