8 januari 2021 – In de oordeelsvormende vergadering op donderdag 7 januari heeft de commissie Economie, Financiën en Bestuur besloten om de bespreking van het voorstel Van visie naar ontwerp Prinsenhof Delft, start Ontwerpfase uit te stellen tot na dinsdag 23 maart aanstaande.
De commissie gaf daarmee gehoor aan het verzoek van het college om het Prinsenhof-voorstel in samenhang te behandelen met het financieel herstelplan, waar de gemeente Delft op dit moment aan werkt. Delft is daartoe door de provincie Zuid-Holland verplicht, nadat in november vorig jaar een niet-besluitende begroting werd vastgesteld. Alle voorstellen voor nieuw beleid moet de gemeente vooraf aan de provincie voorleggen voor goedkeuring. Dit preventieve toezicht door de provincie wordt opgeheven, zodra de gemeenteraad het herstelplan heeft vastgesteld.
Groep Stoelinga kondigde in het proceduredeel van de vergadering aan om in de komende raadsvergadering op 28 januari een interpellatiedebat te willen houden over het proces naar dit financiële herstelplan. Stadsbelangen Delft zei dit idee te ondersteunen, maar CDA en D66 verweten beide fracties dat ze eerder aan de bel hadden kunnen trekken om in de commissie te praten over het financieel herstel van de gemeente. Groep Stoelinga liet daarop weten dan maar een actuele motie te overwegen om meer duidelijkheid te krijgen over hoe de raad voortaan met de reguliere commissievergaderingen omgaat.
Volgens wethouder Stephan Brandligt is die duidelijkheid er al en kan de raad elk voorstel bespreken en vaststellen. Daarna volgt de beoordeling door de provincie en is het aan de provincie om toestemming te geven of een voorstel ook uitgevoerd kan worden.
Corona
Bij de maandelijkse bespreking van het coronabeleid uitte burgemeester Marja van Bijsterveldt haar zorgen over de gevolgen van de lockdown voor de lokale horecaondernemers en winkeliers. Ze maakte bekend dat het aantal besmettingen in de regio Haaglanden fors is gedaald, maar nationaal ziet het er volgens de burgemeester niet goed uit. Van Bijsterveldt kondigde ook aan dat de oud- en nieuwviering in Delft geëvalueerd gaat worden. De burgemeester zei tevreden te zijn dat ondanks de nodige incidenten geen grote problemen waren tijdens de jaarwisseling in Delft. De politie heeft volgens haar wel een onderzoek ingesteld naar een situatie, waarbij twee brandweerlieden tijdens hun werk werden bekogeld met zwaar vuurwerk. De eerste indruk van het verloop van de jaarwisseling is volgens de burgemeester dat de brede inzet van gemeente, maatschappelijke organisaties en hulpdiensten heeft geleid tot een rustigere oud en nieuw in Delft dan andere jaren.
De CDA-fractie vroeg de burgemeester om de raad vaker via een collegebrief te informeren over de ontwikkelingen rond het coronavirus. Andere fracties, waaronder PvdA, D66 en STIP deelden de zorgen over de ondernemers en culturele instellingen. De VVD-fractie wilde weten hoeveel ondernemers op omvallen staan en op hoeveel steun zij kunnen blijven rekenen. Onafhankelijk Delft en D66 vroegen aandacht voor het thuisonderwijs en dreigende leerachterstanden. Stadsbelangen Delft vroeg naar de uitrol van het vaccinatieplan.
Burgemeester Van Bijsterveldt beloofde dat de raad binnenkort weer een brief over corona van het college kan verwachten. Het college bespreekt dit onderwerp op 19 januari en daarna komt er een brief naar de raad, waarin ook antwoorden staan waar de portefeuillehouders in deze vergadering nog geen antwoord op konden geven.
Wethouder Hatte van der Woude liet de commissie weten dat leerachterstanden en de kwaliteit van het onderwijs de verantwoordelijkheid zijn van de schoolbesturen. Zij kunnen bij het Rijk een beroep doen op middelen om die achterstanden te vermijden. Wethouder Karin Schrederhof legde uit dat aanstaande maandag bij het ADO-stadion in Den Haag wordt begonnen met het vaccineren van de zorgmedewerkers. Daarna volgen de overige groepen. Die worden volgens haar niet op één centrale plek, maar ook dichter bij huis ingeënt tegen corona.
Wethouder Bas Vollebregt zei op dit moment geen beeld te hebben hoeveel ondernemers in Delft failliet dreigen te gaan. Hij wist wel dat het aantal faillissementen tot nu toe is meegevallen en dat een fors aantal ondernemingen overeind wordt gehouden met steun van het Rijk. Wethouder Brandligt informeerde de commissie dat de uitgaven van de gemeente aan coronamaatregelen buiten het preventief toezicht van de provincie vallen. Hij beloofde de commissie daar in de komende collegebrief verder over te informeren.
Verduurzaming
Een meerderheid van de fracties reageerden tevreden op de brief van het college, waarin de mogelijkheden op een rijtje zijn gezet om de lokale belastingen op de langere termijn te laten bijdragen aan verduurzaming. Alleen Groep Stoelinga liet weten dat geen enkel voorstel uit de brief verder uitgewerkt hoeft te worden, omdat er niks instond waar motie Water gerelateerde belastingheffing van Groep Stoelinga om had gevraagd. Die fractie had verschillende gebruikstarieven verwacht. De voorstellen waar het college aan denkt, zijn volgens Groep Stoelinga in het nadeel van de gewone man.
Ook andere fracties, waaronder de SP, PvdA en Stadsbelangen Delft vroegen aandacht voor een eerlijke verdeling van de lasten. Volgens de SP moet het vooral gaan om energierechtvaardigheid en moet het niet zo zijn dat mensen die een Tesla of zonnepanelen kunnen betalen ook nog eens beloond worden door lagere lasten, terwijl mensen die geen geld hebben om hun woning energiezuiniger te maken meer worden belast. De VVD zei zich te kunnen vinden in het principe dat de vervuiler betaalt, maar volgens die fractie mag verduurzaming niet tot hogere lasten leiden. De ChristenUnie waarschuwde voor te hoge verwachtingen. Volgens die fractie hebben lokale belastingen nauwelijks effect op het gedrag van mensen als het om verduurzaming gaat.
Wethouder Brandligt legde uit dat het college met deze brief niet alleen de motie werd uitgevoerd, maar dat er ook gehoor was gegeven aan de afspraken uit het coalitieakkoord. Hij beaamde het betoog van de ChristenUnie dat het landelijke beleid meer effect heeft en hij zei het eens te zijn met de SP dat in dit vraagstuk de energierechtvaardigheid alle aandacht verdiend. De wethouder maakte duidelijk dat de raad op dit moment nog geen besluiten hoeft te nemen. De ideeën worden verder uitgewerkt in concrete voorstellen. In maart of april verwacht Brandligt het eerste voorstel, dat over de differentiatie van de afvalstoffenheffing gaat. Andere voorstellen volgen later.
Geen van de fracties zag aan het eind van het debat aanleiding om een motie in te dienen, zodat dit onderwerp niet verder besproken wordt in de komende raadsvergadering.
Journalistiek
Bij de bespreking van de Handreiking en Adviezen Expertiseteam Vitalisering Lokale Journalistiek van de VNG was de aandacht van de commissie vooral gericht op het Delftse Mediafonds. Dit fonds is op initiatief van enkele lokale journalisten en een breed gesteunde motie in de raad tot stand gekomen om de lokale journalistiek te versterken. In de handreiking die door het college naar de raad was gestuurd, komt de VNG naast het opzetten van een mediafonds ook nog met andere adviezen om de plaatselijke journalistiek te ondersteunen.
Het CDA wees daarbij op de aanbeveling om een lokaal mediabeleid vorm te geven. Zover wilde burgemeester Van Bijsterveldt niet gaan. Ze riep de commissie op eerst af te wachten hoe het haat met het Delftse Mediafonds. De gemeente stopt daar 50.000 euro in en de initiatiefnemers hebben bij de provincie subsidie gevraagd om voor eenzelfde bedrag. Alle fracties reageerden positief en onderstreepten het belang van vrije, onafhankelijke journalistiek als een van de pijlers van de democratische rechtsstaat.
Referendumverordening
Aanpassingen in de referendumverordening zorgen traditiegetrouw in de raad tot lange discussies en dat was in deze commissievergadering niet anders. De aanleiding voor de aanpassing was de mogelijkheid om ondersteuning van een referendumverzoek digitaal mogelijk te maken. De verordening is daarnaast up-to-date gemaakt. Diverse fracties maakten van de gelegenheid gebruik om hun standpunten over het referendum weer eens voor het voetlicht te brengen.
De aankondiging van de VVD om bij de bespreking van dit voorstel in de raad met een motie te komen om het referendum af te schaffen, deed GroenLinks verzuchten dat de VVD klonk als een langspeelplaat, omdat er voor eerdere soortgelijke moties nooit een meerderheid in de raad was. Daarnaast was er in de commissie veel discussie over het begrip geldigheidsdrempel en de hoogte van het percentage van die drempel. Het presidium stelt 25% voor, maar het advies van de Referendumkamer dat werd toegelicht door de voorzitter van de Delftse Referendumkamer is om die drempel te verlagen naar 12,5%. De SP liet weten dat die drempel er helemaal uit moet. Als dat niet gebeurt, gaat de SP tegen het voorstel stemmen. Wat de fractie van het CDA betreft kan die drempel niet hoog genoeg zijn. Andere fracties, waaronder D66 en GroenLinks, zeiden bereid te zijn om via een amendement te gaan sleutelen aan de geldigheidsdrempel.
Daarnaast liet D66 weten na te gaan denken over een motie om ook via andere instrumenten dan het referendum de betrokkenheid van de stad bij de besluitvorming van de raad te vergroten. Het voorstel wordt daarom verder besproken in de raadsvergadering op donderdag 28 januari.
Businesspark
In die raadsvergadering komt wellicht ook de brief van het college over de gemeentelijke deelname aan de Stichting Businesspark Haaglanden terug. De fracties van D66, Stadsbelangen Delft en VVD zeiden dit onderwerp aan het eind van het debat mee terug te nemen naar hun fracties.
Bij de bespreking van de brief konden de fracties wensen en bedenkingen laten horen bij het initiatief van het college om Delft te laten aansluiten bij de stichting BHP. De gemeenten Den Haag, Rijswijk, Midden-Delfland en Pijnacker-Nootdorp maken al sinds 2016 deel uit van deze stichting. Delft wil samen met Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg nu ook toetreden om invloed te hebben op het vestigen van bedrijven en de werkgelegenheid in de regio.
De PvdA zei de deelname te steunen, maar vroeg wethouder Vollebregt ook te kijken naar de regio Rotterdam. Het CDA sprak over het belang om de Delftse belangen in regionaal verband te behartigen. Die fractie uitte bedenkingen bij de administratieve lasten voor Delft. Wethouder Vollebregt zei dat er voor Delft geen financiële risico’s aan de deelname kleven en dat alles binnen het beschikbare budget past.
Groep Stoelinga pleitte voor uitstel van de deelname met het oog op het preventief toezicht door de provincie en de ChristenUnie zei bedenkingen te hebben bij de organisatiestructuur en wilde weten of er geen ander samenwerkingsverband denkbaar was. D66 sloot zich daarbij aan, omdat er volgens die partij, al een hoop andere verbanden zijn waarin Delft met andere gemeenten samenwerkt aan het versterken van de regionale economie. Ook Onafhankelijk Delft haakte daarop aan en vroeg of er geen regionaal overleg gevoerd zou kunnen worden. Wethouder Vollebregt zei dat er was gekozen voor een bestaande stichting, zodat er niks nieuws opgetuigd hoefde te worden. Hij verwacht dat de stichting een concrete bijdrage kan leveren bij bijvoorbeeld het vinden van bedrijfsruimte in de regio voor bedrijven die moeten of willen verhuizen.
Hamerstuk
Het voorstel Nota Reserves, Voorzieningen en Investeringen is door de commissie als hamerstuk toegevoegd aan de agenda van de raadsvergadering op donderdag 28 januari.