23 april 2021 – In de vergadering van de commissie Sociaal Domein en Wonen is op donderdag 22 april positief gereageerd op het voorstel van het college om de nieuwe Maatregelverordening Participatiewet 2021 toe te passen. De oude verordening uit 2015 wordt ingetrokken.

De nieuwe verordening beschrijft net als de oude verordening de rechten en plichten waar mensen die een uitkering ontvangen zich aan moeten houden, bijvoorbeeld dat ze weer aan het werk gaan. Wie zich niet aan de regels houdt, kan een maatregel opgelegd krijgen. In het verleden gebeurde dat vaak door tijdelijk te korten op de uitkering en die sanctie bestaat nog steeds, maar in de nieuwe verordening wordt minder streng met die maatregel omgegaan.

Het CDA sprak van een meer fatsoenlijke bejegening en de SP las in de verordening dat de menselijke maat meer wordt toegepast. Volgens de nieuwe regels is de hoogte van de strafkortingen verlaagd, kunnen waarschuwingen worden uitgedeeld en krijgt iemand die in de fout ging met zijn of haar uitkering altijd de kans om zijn of haar kant van het verhaal te belichten. De PvdA vroeg aandacht voor ambtelijke uitvoering. Die moet volgens die fractie goed geborgd blijven. Hart voor Delft vroeg wethouder Stephan Brandligt de menselijke maat in ere te houden.

D66 liet weten blij te zijn dat na jaren discussie de juiste weg is ingeslagen. Volgens D66 zou Delft nog meer kunnen doen om mensen te beschermen tegen de scherpe randen van de Participatiewet. De gemeente zou het volgens die fractie mogelijk moeten maken dat mensen in de bijstand een klein bedrag kunnen bijverdienen. Net als Onafhankelijk Delft was STIP tevreden met het voorstel. STIP stelde dat de overheid niet wantrouwend moet zijn.  

De VVD vindt het belangrijk dat mensen met een uitkering altijd gestimuleerd worden om te werken. Die fractie kijkt vooral uit naar de resultaten van de nieuwe regels. De ChristenUnie noemde de nieuwe verordening minder streng, maar nog wel streng. Net als de PvdA wilde de ChristenUnie van de wethouder weten in hoeverre de ambtenaren gestimuleerd worden om bij de uitvoering van de regels de menselijke maat vast te houden. De ChristenUnie pleitte daarnaast voor meer duidelijkheid op de website van de gemeente over wat bijstandsgerechtigden wel en niet mogen doen en ook wat hun omgeving mag doen om hen te helpen. De fractie van de ChristenUnie vroeg bovendien aandacht voor mensen die gedwongen opgenomen worden door de GGZ. Hun bijstand wordt bij zo’n gedwongen opname gestopt. De ChristenUnie vroeg wethouder Brandligt of daarop een uitzondering mogelijk is.

GroenLinks pleitte voor maximale ruimte in het beleid om bijstandsgerechtigden bij te staan. Die fractie constateerde dat Delft nog steeds strenger is dan andere vergelijkbare gemeenten. Delft zou volgens GroenLinks ook voorzichtiger moet omgaan met fraudemeldingen. De fractie gaf daarbij als voorbeeld dat op de website van de gemeente de mogelijkheid om fraude te melden op dezelfde pagina staat als informatie over uitkeringen. Het melden van fraude verdient volgens GroenLinks een andere plek.

Wethouder Brandligt stelde de VVD-fractie gerust dat de resultaten van het beleid jaarlijks zijn terug te lezen in de rapportage over handhaving. Hij beloofde GroenLinks dat de fraudemeldingen een andere plek krijgen op de website en ChristenUnie liet hij weten dat op de gemeentelijke website naast de verordening en de toelichting ook duidelijk komt te staan wat wel en niet mag. Een uitzondering voor GGZ-cliënten die volgens de wethouder lastig omdat de Participatiewet daar weinig ruimte voor biedt.

De PvdA liet weten de suggestie van D66 om mensen meer te laten bijverdienen te ondersteunen. Daar sloot de fractie van het CDA zich bij aan. Zij kondigden echter geen motie aan. De ChristenUnie gebruikte het woord motie wel. Die fractie maar gaat intern bespreken of ze die in de raadsvergadering op dinsdag 11 mei gaat indienen.

Resultaatgericht werken

Delft is in 2019 binnen de Wmo begonnen met het resultaatgericht werken. Geen uurtje factuurtje meer van zorgaanbieders, maar een afrekening op het resultaat dat in overleg met de Wmo-klanten wordt geboekt. Die aanpak werd vorig jaar tussentijds geëvalueerd en de evaluatie werd donderdag besproken in de commissie.

In de commissie werd door de fractie heel verschillend op de nieuwe methodiek en de bevindingen in de evaluatie gereageerd. De PvdA noemde de eerste signalen positief en STIP sprak over een toegenomen zelfredzaamheid van de cliënten. Die constatering was volgens de ChristenUnie veel te enthousiast. De evaluatie wees volgens de ChristenUnie uit dat de klanten niet meer of minder tevreden zijn. Minder enthousiast was STIP net als andere fracties over de stijgende kosten. Daar moet volgens de VVD beter op gestuurd worden. Wat de VVD betreft gebeurt dat door vaker een thermometer te steken in de effecten van de afgesproken doelen. Dat mag dan volgens de ChristenUnie niet leiden tot meer administratief werk. Die fractie zei altijd kritisch te zijn geweest op het resultaatgericht inkopen van Wmo-zorg. Voor Wmo-klanten is het systeem erg ingewikkeld geworden, stelde de ChristenUnie.

Ook het CDA las nergens in de evaluatie dat de zelfredzaamheid van mensen is toegenomen. Het CDA zei ook weinig terug te zien over innovatie. De fractie bepleitte meer samenwerking met de TU en meer zeggenschap voor Wmo-klanten om te kiezen voor innovatieve zorg en hulpmiddelen. De SP sloot zich aan bij de woorden van de ChristenUnie. Volgens de SP neemt de vraag naar maatschappelijke ondersteuning toe, stijgen de kosten, maar nemen de budgetten af. De SP hekelde daarnaast dat steeds complexere manieren worden bedacht om zorg te leveren. Ook het continu verwijzen naar mantelzorgers en het afbreken van voorzieningen moet volgens de SP anders. Die fractie stelde voor dat de gemeente een eigen WMO-organisatie optuigt om bijvoorbeeld thuiszorg of andere diensten te leveren.

GroenLinks pleitte ervoor om door te gaan op de ingeslagen weg. Zelfredzaamheid is volgens die fractie een begrip dat vaak in de evaluatie terugkomt. Die zelfredzaamheid kan volgens GroenLinks ook vergroot worden door meer in te zetten op het vergroten van het sociaal netwerk van mensen.

Wethouder Karin Schrederhof zei de commissie dat zelfredzaamheid ook de aandacht heeft van Delft Support en dat er wordt gewerkt om dat beter in beeld te krijgen. De wethouder zei het daarnaast eens te zijn met de fracties die constateerden dat er nog geen mooie vlag geplant kan worden op de bevindingen. Volgens Schrederhof is er nog veel te doen en wordt het proces steeds verbeterd. De raad wordt volgens de wethouder nog geïnformeerd over de voortgang van dat proces, onder meer in de halfjaarlijkse rapportage van het Actieplan Sociaal Domein.

De wethouder beaamde ook dat innovatie tot nu toe weinig aandacht kreeg, maar ze beloofde het CDA dat dat met de zorgaanbieders wordt opgepakt. Ze nam daarnaast de suggestie over van het CDA om mantelzorgers te betrekken bij de gesprekken met WMO-klanten over het maken van zorgplannen. De wethouder blikte daarnaast vooruit op de aanbestedingsprocedure voor de inkoop van zorg. Daarin worden volgens haar alle opgedane ervaringen meegenomen.

Na het debat zag geen van de fracties aanleiding om dit onderwerp op de agenda van de raadsvergadering te zetten.

Woningmarktafspraken

Mateloos ingewikkeld. Zo omschreef wethouder Karin Schrederhof het proces om in de regio en met de provincie te komen tot nieuwe woningmarktafspraken. Gemeenten moeten van tevoren in de woningmarktregio Haaglanden een bod doen, waarin staat wat zij denken bij te dragen aan de woningbouwopgave die door rijk en provincie zijn opgelegd. Delft deed al een eerste bod eind vorig jaar, maar er is inmiddels zoveel veranderd dat Delft nu een tweede bod heeft gedaan voor de bouw van 2875 doelgroepwoningen om netto uit te komen op 580 doelgroepwoningen.

Het voornemen van de gemeente om in Delft nog meer woningen te bouwen om het verloop in het particuliere sociale huursegment te compenseren riep in de commissie heel veel vragen op. Vooral ook omdat niet duidelijk is wat omliggende gemeenten van plan zijn te bouwen. Dat zal blijken als alle gemeentelijke biedingen worden samengebracht in een regionaal bod. Dan kan worden bepaald of de woningbouwdoelstellingen worden behaald.

In het debat brachten de fracties naar voren waar volgens hen de aandacht in de woningmarkt naartoe moet gaan. STIP zei fan te zijn van innovatieve woonvormen. De VVD is voor een meer eerlijke verdeling van sociale woningen over de regio. De ChristenUnie bepleitte meer houtbouw en circulaire woningen. GroenLinks vroeg aandacht voor de kwaliteit van woningen en het CDA wil graag meer betaalbare seniorenwoningen. De PvdA zei op hoofdlijnen te kunnen instemmen met het bod.

De VVD liet als enige partij weten dit onderwerp mee terug te nemen naar de fractie. Als dat intern beraad leidt tot een motie, komt dit onderwerp terug in de raadsvergadering op dinsdag 11 mei.

Tweede termijn

Het debat over de prestatieafspraken voor 2021 met de vier Delftse corporaties en hun huurdersorganisaties dat op 25 maart in de commissie werd afgebroken, kreeg donderdagavond een kort vervolg. De SP kondigde aan in de komende raadsvergadering een motie in te dienen over het meer concreet maken van die afspraken. Diverse fracties drongen bij wethouder Schrederhof aan op meer eenduidige en van jaar op jaar vergelijkbare afspraken.

De ChristenUnie stelde voor om de raad in de aanloop naar volgend jaar te laten meepraten over de nieuwe prestatieafspraken. De wethouder beloofde de raad daarbij te gaan betrekken. Daarnaast herhaalde de wethouder de toezegging aan het CDA dat in die nieuwe afspraken ouderenhuisvesting specifiek wordt opgenomen. Dit onderwerp komt door de aangekondigde motie van de SP terug in de raadsvergadering op 11 mei.