11 december 2020 – In de commissie Sociaal Domein en Wonen is op donderdag 10 december uitvoerig stilgestaan bij het Actieplan Sociaal Domein 2.0. In dit plan kondigt het college een nieuwe strategie aan om de miljoenentekorten binnen het Delftse sociaal domein te verminderen.

Het college hoopt met twintig nieuwe maatregelen een structurele bezuiniging van bijna 6,3 miljoen euro grotendeels te realiseren. Dat bedrag komt boven op de besparing van structureel 1,9 miljoen uit het oorspronkelijke actieplan. Het college schrijft in het plan ervoor gekozen te hebben om de kwaliteit van de dienstverlening voor inwoners zoveel mogelijk in stand te houden. Dit betekent volgens het college echter niet dat de bewoners van Delft er niks van gaan merken.

Hulpmiddelen

Veel fracties stelden in de oordeelsvormende vergadering de vraag wat de inwoners ervan gaan merken. Als het aan de VVD ligt, krijgen de bewoners geen hulpmiddelen meer waar ze niks aan hebben. De VVD zei zich al langer zorgen te maken over de betaalbaarheid van de verschillende onderdelen in het sociaal domein. Er mag volgens de VVD gerust verzakelijkt en versoberd worden. Bij de ChristenUnie wekte het betoog van de VVD de indruk dat Delft geld verspild. Volgens de VVD zijn er genoeg verhalen in Delft bekend van mensen die onnodig hulpmiddelen krijgen.

Blockchain

STIP kijkt positief tegen het actieplan aan. Die fractie zei de vraag van wethouder Stephan Brandligt om meer geld van het Rijk te steunen. Daarnaast pleitte STIP voor een blockchain-pilot. Blockchain is simpel gezegd het op een slimme manier koppelen van data. STIP zou graag zien dat de gemeente en zorgaanbieders hun individuele administraties delen, zodat daarmee de administratieve druk en de lasten afnemen. De wethouder was niet meteen enthousiast, omdat de technologie zich nog niet voldoende heeft bewezen en de subsidies voor pilots bijna op zijn.

Zwakkeren

Stadsbelangen Delft had moeite te geloven dat het actieplan door linkse partijen was geschreven. Volgens die fractie worden de zwakkeren in Delft de dupe en zijn de jeugdcijfers die in het plan worden genoemd helemaal niet stabiel. Ook de SP reageerde kritisch. Die fractie zou liever zien dat geld voor hobby’s als de overkapping van station Delft Campus, de Gelatinebrug en DSM gebruikt zou worden voor het sociaal domein. Dat kwam de SP op kritiek te staan van GroenLinks en VVD, omdat volgens hen incidenteel geld niet gebruikt kan worden om structurele tekorten te dichten. De SP had het naar eigen zeggen over structurele hobby’s van het college. De SP definieerde bezuinigen als een politieke keuze en stelde dat de raad zelf bepaald hoe het geld wordt uitgegeven. De SP kondigde een motie aan om de titel van het actieplan om te dopen in Bezuinigingsplan Sociaal Domein 2.0.

Schuldhulpverlening

De PvdA was minder somber en vindt het de moeite waard dat het college gaat onderzoeken op welke manier, met behoud van kwaliteit, de kosten in het sociaal domein beheerst kunnen worden. In de jeugdzorg en op het gebied van schuldhulpverlening doet Delft het volgens de PvdA goed. De fractie zei wel onaangenaam verrast te zijn door de kostenstijging binnen de Wmo. De PvdA sprak haar waardering uit voor de plannen, maar uitte twijfels over het grote beroep dat het college wil gaan doen op vrijwillige voorzieningen.

Coronagolf

Groep Stoelinga zou het liefst zien dat het college wacht met de plannen tot na de tweede coronagolf. Die fractie vreest dat door die tweede golf een nog groter beroep gedaan zal worden op zorg en hulp. Groep Stoelinga is bang dat het college nu dingen doorvoert die later weer moeten worden bijgesteld. Een verdere versobering zit die fractie niet zitten.

Netwerk

GroenLinks vroeg aandacht voor de niet-zelfredzame bewoners met een zwak netwerk. GroenLinks vreest dat die kleine groep Delftenaren uit beeld verdwijnt bij nieuwe collectieve voorzieningen. De fractie bepleitte blijvende hulp en ondersteuning voor hen en maakte daarbij de vergelijking met de halfjaarlijkse controle bij de tandarts. Die controle voorkomt hogere kosten in de toekomst. GroenLinks kondigde aan hierover een motie te willen voorbereiden en andere fracties, waaronder CDA en PvdA, lieten weten daarover mee te willen denken. D66 sprak over een grote opgave en constateerde blij dat het college niet van plan is te bezuinigen op de schuldhulpverlening. Ook D66 was net als de PvdA blij met de stabiele jeugdcijfers. D66 uitte twijfels over de verhoogde inzet op factuurcontroles en fraude. Volgens D66 moeten de baten goed tegen de lasten worden afgewogen als het college daar geld mee denkt te besparen.

Besparingsplan

De ChristenUnie noemde het frustrerend dat het doel van het actieplan alleen financieel gedreven wordt. De ChristenUnie sprak daarom liever van een besparingsplan. Volgens de ChristenUnie moeten de effecten van de besparingen vooraf geanalyseerd worden en moet er ook oog zijn voor de professionals. Volgens het CDA staat de gemeente voor een enorme opgave die vraagt om een ruime blik en niet om vijf centimeter van het beeldscherm af. De groeiende druk op het sociaal domein door corona en het groeiende aantal thuiswonende ouderen waren een paar aandachtspunten van het CDA dat meer creatieve voorstellen van het college had verwacht in plaats van versoberingen.

Rapportages

De wethouders Brandligt, Karin Schrederhof en Hatte van der Woude gingen uitgebreid in op de betogen van de raadsfracties. Wethouder Brandligt liet weten dat het college de raad op de hoogte blijft houden met halfjaarlijkse rapportages. Schrederhof voegde daaraan toe dat bij de uitwerking van de plannen de raad ook wordt geïnformeerd over de grotere projecten. Ze verzekerde de commissie dat voor elk project een businesscase wordt opgesteld en dat diverse organisaties uit de stad daarover hun zegje kunnen doen. Wethouder Van der Woude sprak onder meer over de noodzaak dat de gemeente grip houdt op de kosten in het sociaal domein. Kwaliteit staat daarbij volgens de wethouder buiten kijf.

Moties

Aan het eind van het debat liet de VVD weten het actieplan mee terug te nemen voor intern fractieberaad. De fracties van GroenLinks, SP en Groep Stoelinga kondigden aan dat ze in de komende raadsvergadering moties willen indienen. Dat betekent dat de raad zich op donderdag 17 december verder kan buigen over het Actieplan Sociaal Domein 2.0.

Starterslening

Bij de bespreking van het voorstel Verlengen verordening starterslening waren de meeste fracties positief over het plan om deze regeling te verlengen tot 1 januari 2023. De komende jaren kunnen maximaal 50 mensen in Delft die voor het eerst een huis kopen gebruik maken van de regeling. Met de lening van maximaal 30.000 euro kan het verschil worden overbrugd tussen de aankoopkosten van een woning en het bedrag dat een starter maximaal kan lenen bij de bank.

De VVD-fractie en de SP waren kritisch. Als het aan de VVD ligt, stopt Delft met de starterslening, omdat starters meer gebaat zijn met de afschaffing van de overdrachtsbelasting. De SP zou liever zien dat de beschikbare anderhalf miljoen euro genut wordt om in huizen te bouwen. Het bijbouwen van woningen moet ook volgens de VVD prioriteit krijgen. De SP nam het woord motie in de mond en de VVD neemt dit onderwerp mee terug naar de fractie, zodat de raad dit voorstel op 17 december verder kan bespreken.

Jaarverslag ISR

De bestuurlijke reactie van het college op het jaarverslag van het lnstituut Sociaal Raadslieden (ISR) over 2019 zorgde voor positieve reacties in de commissie. Diverse fracties constateerden tevreden dat de samenwerking tussen college en ISR op orde is en dat de onafhankelijkheid van het instituut na de verhuizing naar Delft voor Elkaar behouden is gebleven.

Volgens de PvdA is het ISR in Delft een onmisbaar vangnet voor mensen die aanlopen tegen steeds complexere vraagstukken. Wethouder Karin Schrederhof beloofde de ChristenUnie dat ze gaat bekijken hoe de zichtbaarheid en de toegankelijkheid van het ISR vergroot kan worden.

Delfts Kwartiertje

Aan het begin van de vergadering stelde Groep Stoelinga tijdens het Delfts Kwartiertje vragen over de brief van zes belangenverenigingen uit Delft over het verzoek om met spoed de huisvestingsverordening aan te passen, zodat verdere verkamering van woningen kan worden tegengegaan. Daarnaast gebruikte een vertegenwoordiger van actiegroep Red de Buurt haar inspreekminuten om aandacht te vragen voor het splitsen van woningen in de A.M de Jonglaan. In die straat zijn zes van de 24 eengezinswoningen gesplitst in appartementen. De actiegroep wil dat daar een eind aankomt, omdat de buurt niet zit te wachten op tijdelijke bewoners zoals studenten en expats. De inspreker sprak over het verdwijnen van de samenhang in de straat, de verstening en geluidsoverlast.

Wethouder Schrederhof liet weten dat de verkamering inmiddels op nul staat en dat er wordt gewerkt aan een voorstel, waarin ook het splitsen van woningen wordt geregeld. Dat voorstel kan de raad in januari volgend jaar verwachten.