13 december 2024 – Als de gistfabriek eind volgend jaar na 155 jaar sluit, wil DSM samen met de provincie en de gemeente verkennen hoe dit oostelijk deel van het DSM-terrein veranderd kan worden in een stadsdeel waar gewerkt en misschien ook gewoond wordt. In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Algemeen deelden diverse fracties op donderdag 12 december hun wensen, dromen, aandachtspunten en zorgen over dit nieuwe stukje stad.
Zover is het nog lang niet. Het terrein is eigendom van het multinationale biochemieconcern DSM-Firmenich. Als het gebied waar nu alleen gewerkt wordt, ook voor wonen wordt bestemd, moet de provincie daarvoor eerst akkoord geven. In de commissievergadering bleek dat niet alle fracties zitten te wachten op een tweede Kabeldistrict waar in de toekomst tussen de bedrijven door ook Delftenaren wonen.
Wat de VVD betreft, begint een lang ontwikkeltraject met heldere kaders. De fractie zou het liefst zien dat er naast hoogwaardige maakindustrie, betaalbare bedrijfsruimte komt. De PvdA zei kansen te zien voor een gemengd woonmilieu, met sociale woningen, sociale werkplekken, zwemmen in de Schie, het herstel van de oude water- en fietsroutes en een stadshub. De PvdA vroeg wethouder Martina Huijsmans in het gebied ook verder te kijken dan alleen dit deel van het DSM-terrein.
GroenLinks wees op de samenhang van de campus met het oostelijk DSM-terrein en op de behoefte aan hoogtechnologische en betaalbare bedrijfsruimte. Daarnaast vroeg GroenLinks aandacht voor het behoud van de monumenten op het terrein en het betrekken van de raad en bewoners bij het verdere proces.
STIP zou graag zien dat er meer kantoorruimte en bedrijvigheid komen en wellicht ook woningen. Net als STIP verwees Volt naar de oprichter van de gistfabriek Jacques van Marken. Hij wordt gezien als de eerste sociaal-ondernemer van Nederland en Volt herinnerde de commissie eraan dat Van Marken het Agnethapark bouwde voor zijn werknemers en dat hij mensen sociaal verbond. In een nieuw verbindend gebied kunnen woningen volgens Volt niet ontbreken.
Hart voor Delft vroeg wethouder Huijsmans om meer inzicht in de risico’s voor de gemeente, de bodemverontreiniging en de participatie. De SP hielp de fracties die naar Van Marken verwezen uit de droom, dat hij zeker geen socialist was en weinig ophad met Marx. Van Marken ging volgens de SP voor zijn onderneming en voor de bedrijvigheid. Daarom zou dit terrein volgens de SP meer geschikt zijn voor bedrijven dan voor woningen.
D66 vond dat andere fracties te ver vooruitkeken en sprak de zorg uit dat er al hele lijst met wensen werd neergelegd. Ook de ChristenUnie wees andere partijen erop dat het nu nog niet de tijd was om te dromen en noemde het een mooi aanbod van DSM om mee te denken over het ontwikkelen van de stad. Onafhankelijk Delft dacht er net zo over. Ook de CDA-fractie zei het in dit stadium te vroeg te vinden om te praten over eventuele plannen.
Wethouder Huijsmans benadrukte dan ook dat er op dit moment nog geen sprake is van een proces. Eerst moeten DSM, de provincie en de gemeente heel veel huiswerk doen en pas als er een intentieovereenkomst ligt, kan het verkennen volgens haar beginnen. Vanaf dat moment kan ook de raad zijn zegje doen. Maar de wethouder stelde voor om dan vooraf via de werkgroep Leefomgeving of via een beeldvormende bijeenkomst de raad te informeren over het verkenningsproces en de stappen daarna.
Na die uitleg zag geen van de fracties aanleiding om voor de komende raadsvergadering een motie aan te kondigen.
Energiearmoede
Delft heeft bijna 2,4 miljoen euro van het Rijk gekregen om dit jaar en volgend jaar huurders en woningeigenaren financieel te helpen in het omlaag brengen van hun energielasten. De stichting 015Duurzaam zet daarvoor al een aantal jaren energiecoaches en energiehulpen in die mensen thuis daarover advies geven.
In 2023 had 015Duurzaam bijna 3000 huishoudens in Delft bezocht, vertelde de vertegenwoordiger van de stichting tijdens haar inspreekminuten aan de commissie. Daarbij gaat het niet alleen om advies en het aanbrengen van folie en tochtstrippen. De inspreker schreef 70% van de energiebesparing bij de huishoudens toe aan gedragsveranderingen.
De inspreker ontving veel steun en complimenten uit de commissie voor de resultaten die worden geboekt. Iets meer dan de helft van de energiearmoede zit bij de sociale huurders. De VVD wees erop dat een kwart van de huishoudens die energiearmoede ervaren mensen met een koophuis betreft. De ChristenUnie maande wethouder Maaike Zwarte tot vaart, omdat de rijkssubsidie voor het einde van 2025 moet zijn besteed.
De wethouder stelde de commissie gerust dat dat geld tot eind 2027 gebruikt kan worden om de mensen met ergste energiearmoede te helpen. Verenigingen van Eigenaren kunnen bij het VVE-loket van de gemeente terecht. Het Holy-Folieproject om studentenhuizen beter te verwarmen wordt met 50 naar 100 huizen uitgebreid. Daarnaast liet de wethouder als toezegging noteren dat ze met 015Duurzaam in gesprek gaat over de (eventuele) vervolgactiviteiten van de stichting en dat ze de raad gaat informeren over de uitkomst van dat gesprek. Geen van de fracties zag aanleiding om een motie aan te kondigen.
30 km/u
Op verzoek van STIP, PvdA en GroenLinks boog de commissie zich in deze vergadering ook over de antwoorden die het college gaf op vragen van deze drie fracties over het verlagen van de maximumsnelheid in Delft naar 30 km/u. STIP en PvdA drongen erbij wethouder Huijsmans op aan om sneller met concrete plannen te komen voor snelheidsverlaging en GroenLinks wilde weten hoe de wethouder de maximumsnelheid van 30 km/u gaat controleren.
Net als in haar brief wees de wethouder naar het mobiliteitsplan en de adaptieve mobiliteitsagenda waarin staat dat Delft streeft naar een snelheidsverlaging van het autoverkeer. Daar is de gemeente, volgens wethouder Huijsmans, al 25 jaar mee bezig. In veel wijken en straten geldt al een maximum van 30 km/u. De wethouder liet de commissie ook weten dat Delft kijkt naar andere steden zoals Amsterdam en Utrecht, die zijn gestart met deze snelheidsverlaging. Die ervaringen en inzichten wil de wethouder gebruiken voor Delft.
De ChristenUnie, Hart voor Delft, D66, CDA, Onafhankelijk Delft en VVD wezen op het belang dat met het verlagen van de snelheid ook de inrichting van een weg moet kloppen. Onafhankelijk Delft en ChristenUnie wezen op hardrijders in Voorhof die niet gecontroleerd worden en plankgas kunnen, omdat de 30 km straat niet als 30 km straat is ingericht. De wethouder zei dat de herinrichting wordt uitgevoerd als een weg of straat aan de beurt is voor groot (riool)onderhoud.
STIP kondigde een motie aan voor de komende raadsvergadering om de wethouder aan te sporen tot meer ambitie. In die raadsvergadering op donderdag 19 december dient wellicht ook Onafhankelijk Delft bij dit onderwerp een motie in.