Nieuw stadsbestuur gaat aan de slag

Nieuw stadsbestuur gaat aan de slag

16 juni 2022 – Delft heeft een nieuw college van b en w. In de extra raadsvergadering op woensdag 15 juni werden de wethouders Maaike Zwart (STIP), Martina Huijsmans (D66), Frank van Vliet (GroenLinks), Karin Schrederhof (Partij van de Arbeid) en Joëlle Gooijer (ChristenUnie) benoemd en beëdigd.

Huijsmans en Schrederhof zijn de zittenblijvers in het college. Zij beginnen allebei aan hun tweede periode als wethouder. Huijsmans had al Ruimtelijke ordening en Mobiliteit in haar pakket en krijgt daar nu Financiën bij. Schrederhof wordt verantwoordelijk voor Wonen, Zorg, Onderwijs en Sport.

Frank van Vliet zat acht jaar in de raad, waarvan de laatste vier jaar als fractievoorzitter van GroenLinks. Hij gaat zich bezighouden met Klimaat, Cultuur en Openbare ruimte. Joëlle Gooijer was twaalf jaar raadslid en tevens fractievoorzitter van de ChristenUnie. Als wethouder krijgt zij de portefeuille Jeugd, Ouderen en Armoede. De door STIP voorgedragen Maaike Zwart is nieuw in de Delftse politiek. Zij wordt verantwoordelijk voor het pakket Duurzaamheid, Werk en inkomen en Economie.

Afscheid

Aan het begin van de vergadering sprak burgemeester Marja van Bijsterveldt de vertrekkende wethouders Stephan Brandligt, Bas Vollebregt en Lennart Harpe toe. Ze keren niet terug in de politiek. Alhoewel. Lennart Harpe vertrok eerder in 2018 als wethouder om na de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 Hatte van der Woude op te volgen die gekozen werd als Kamerlid.  Stephan Brandligt ontving bij zijn afscheid de gemeentepenning vanwege zijn verdiensten voor de stad als wethouder bij de gemeente Delft van 28 juni 2012 tot 15 juni 2022.

Coalitieakkoord

Fractievoorzitter van STIP en coalitieleider Ida de Boer gaf namens de coalitiepartijen een toelichting op het formatieproces. Gedurende dat proces werkte STIP in veertien sessies met D66, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie aan het coalitieakkoord met de titel Samen werken aan Delft. Ze nodigde alle partijen in de raad en alle bewoners van Delft uit om samen te werken de gestelde doelen uit het akkoord te bereiken.

Hart voor Delft

Fractievoorzitter Bram Stoop van Hart voor Delft hield in zijn analyse geen spaan heel van het formatieproces. Dat was volgens zijn fractie een grote theatershow. Stoop zei dat Hart voor Delft klaar was voor een plek in het college en hij wees er nogmaals op dat zijn partij bij de verkiezingen in 19 van de 45 Delftse stemlokalen als grootste uit de bus was gekomen. De oproep van de coalitie om samen te werken nam de Hart voor Delft-voorman met een korreltje zout. Een links akkoord zonder invulling, vervolgde hij. Als eerste in de rij maakte Stoop bekend dat de oppositie ook tot een akkoord was gekomen; een vijfpuntenplan waarin de Delftenaar centraal staat.

STIP

Fractievoorzitter Ida de Boer van STIP gaf aan trots te zijn op het akkoord en uit te kijken naar de samenwerking met alle partijen in de raad. Wat STIP betreft gaat het nieuwe college stappen zetten in de klimaatcrisis, de wooncrisis en de cultuurcrisis. Dat de coalitie niet voor vier, maar voor vijf wethouders heeft gekozen, heeft volgens haar alles te maken met de wens dat de wethouders de komende jaren aanspreekbaar zijn in de stad en daadkrachtig hun werk kunnen doen.

VVD

Dat de VVD niet terugkomt in de coalitie heeft volgens fractievoorzitter Dimitri van Rijn ervoor gezorgd dat Delft nu een stadsbrede oppositie heeft. Ook hij was kritisch over het formatieproces. Dat was volgens zijn partij niet transparant en er was geen overleg met de oppositiepartijen. Van Rijn omschreef het coalitieakkoord als een opendeurenakkoord dat achter gesloten deuren tot stand is gekomen. Het vijfpuntenplan van de oppositie bevat volgens Van Rijn concrete ideeën waarmee de raad het coalitieakkoord kan verrijken. De fractievoorzitter kondigde aan dat de VVD bij de bespreking van de Kaderbrief 2022 op 30 juni een paar ideeën in de vorm van een motie indient.

D66

Fractievoorzitter van D66, Sivan Maruf, zei met een goed gevoel terug te kijken op de coalitieonderhandelingen. Het coalitieakkoord bevat volgens zijn partij plannen voor alle inwoners. Maruf vertelde dat daarbij is gekeken naar de programma’s van alle partijen en is geluisterd naar de stad. Een akkoord voor jong en oud, voor alle wijken, waarin aandacht is voor onderwijs, werken, wonen, klimaat, verduurzaming, regionale samenwerking en cultuur. De fractievoorzitter van D66 nodigde de oppositiepartijen uit om daar de komende vier jaar werk van te maken.

SP

In het betoog van SP-fractievoorzitter Lieke van Rossum riep ze alle partijen op om zich, net als de SP, meer te laten zien in de stad. Van Rossum sprak de zorg uit dat bij de volgende verkiezingen meer dan de helft van de kiezers thuisblijft. De SP-fractievoorzitter wees op de verantwoordelijkheid die partijen hebben om de lokale politiek dichter bij de bewoners te brengen. Ze riep de coalitie op om in te stemmen met het vijfpuntenplan van de oppositie, omdat Delft in haar visie geen woorden maar daden nodig heeft. De SP riep de raad op de komende jaren vooral werk te maken van betaalbaar wonen.

GroenLinks

GroenLinks-fractievoorzitter Rinske Wessels sprak over een prachtig akkoord op hoofdlijnen dat verder met alle partijen in de raad en de stad uitgewerkt moet worden. Wessels zei uit te kijken naar de plannen van de oppositie. Wat GroenLinks betreft wordt de komende jaren in Delft de kansengelijkheid vergroot, wordt er intensiever samengewerkt met sociale partners en wordt er gewerkt aan een gezonde en veilige stad. Wessels noemde daarbij onder meer doorgaan met vergroenen en verduurzamen, cultuur als basisvoorziening op orde brengen en de ruimte in de wijken en in Schieoevers goed benutten.

CDA

Een nieuw stadsbestuur bestaat volgens CDA-fractievoorzitter Frank Visser niet alleen uit het college van b en w waar de coalitiepartijen de wethouders voordragen. Dat stadsbestuur bestaat volgens Visser op de eerste plaats uit de hele raad, de burgemeester en de wethouders. Tijdens het formatieproces was er nauwelijks tot geen contact geweest tussen de formerende en niet-formerende partijen, aldus de CDA-voorman. Volgens Visser staat in het coalitieakkoord een aantal goede punten, maar het akkoord is op sommige punten wat hem betreft ook weinig ambitieus en vaag. Hij sprak de hoop uit dat het oppositieplan daar een concrete aanvulling op kan zijn.

PvdA

De wereld buiten Delft is in beweging en zorgt voor onzekerheid. PvdA-fractievoorzitter Leon Hombergen zei het coalitieakkoord om die reden meer als een kompas te zien dan als een actielijst. Het akkoord zet volgens Hombergen onder meer in op een herwaardering van de woningcorporaties, op verduurzaming en op terug naar de menselijke maat. Als het aan de PvdA ligt, biedt de raad perspectief aan volgende generaties en wordt er niet op afstand bestuurt maar dichtbij in verbondenheid met de hele stad. Dat is volgens de PvdA-fractievoorzitter nodig om te laten zien dat politiek ertoe doet en dat er op inhoud wordt samengewerkt. Hombergen sprak zijn waardering uit voor de plannen van de oppositie.

Onafhankelijk Delft

Raadslid Liedewei Timmermans van Onafhankelijk Delft hekelde in haar betoog het gebrek aan transparantie tijdens de formatie. Waarom werd de VVD gepasseerd en waarom wil de coalitie vijf in plaats van vier wethouders? Ook vroeg ze zich af wat de politiek gaat betekenen voor dat Delftse gezin dat nauwelijks rond kan komen, maar net twee tientjes te veel verdiend om recht te hebben op financiële steun van de gemeente. Onafhankelijk Delft ziet te weinig blauw op straat en te veel blauwalg in de Delftse Hout. Te veel geld gaat volgens Onafhankelijk Delft naar de klimaatverandering en energietransitie.

ChristenUnie

De ChristenUnie maakt voor het eerst deel uit van de coalitie in Delft. ChristenUnie-fractievoorzitter Bert van der Woerd benadrukte in zijn beschouwing op de formatie dat de coalitie er voor alle Delftenaren is en dat de raad als geheel, soms hard tegen hard, in het debat plannen maakt om Delft beter te maken. Hij riep op om gebruik te maken van de wijsheid van de minderheid om plannen beter te maken. Het vertrouwen in de politiek kan volgens Van der Woerd alleen worden teruggewonnen als de raad verbinding legt met de stad.

Volt

Volt-fractievoorzitter Kyra Gremmen liet weten dat haar partij als nieuwkomer in Delft nog veel moet leren, maar dat haar partij daardoor niet bezwaard is met hoe in de Delftse politiek dingen worden gedaan. Volgens Gremmen was de ontvangst van Volt in de raad hartelijk en is de samenwerking goed. Het had Volt wel verrast dat direct na de verkiezingen werd gesproken over de invulling van de wethoudersposten en niet over de verschillen en overeenkomsten tussen partijen. Volt had liever een raadsakkoord gezien. Gremmen zei te hopen dat met het vijfpuntenplan een raadsakkoord in de toekomst mogelijk is. Om bewoners meer invloed te geven op de eigen omgeving zou in Delft wat Volt betreft gewerkt moeten worden met nieuwe vormen van participatie, zoals een burgerberaad.

Wethouders

Bij de bespreking van het voorstel Vaststellen van het aantal wethouders en de tijdsbestedingsnorm draaide het om de vraag of de coalitie bereid was zich te houden aan de bezuinigingsafspraak die vorig jaar was gemaakt in de raad om na de verkiezingen van vijf naar vier wethouders te gaan. Volt, VVD, Hart voor Delft, SP, CDA en Onafhankelijk Delft legden in twee amendementen de keuzes aan de raad voor om het met één wethouder minder te doen of om de vijf wethouders niet fulltime maar voor 80% te benoemen. Beide amendementen werden verworpen. Alle coalitiepartijen stemden tegen. Het voorstel om vijf fulltime-wethouders te benoemen werd aangenomen, nadat alle coalitiepartijen voor hadden gestemd. Het voorstel Ontheffing ingezetenschap werd via een hamerslag vastgesteld.

Nieuw raadslid

Na de installatie van de wethouders werd JanGeert van der Post geïnstalleerd als raadslid. Hij volgt in de PvdA-fractie Karin Schrederhof op die werd benoemd tot wethouder. Simon de Rijk werd namens de PvdA benoemd tot commissielid. Hij neemt die taak over van Van der Post. Het voorstel Benoeming (plv) commissievoorzitters nam de raad via hamerslag aan.

Commissie kijkt voorbij beleidsarme kaderbrief

15 juni 2022 – Daags voor de installatie van het nieuwe college is door de commissie Algemeen in een extra vergadering op dinsdag 14 juni met het vertrekkende college gesproken over de Kaderbrief 2022. Het is gebruikelijk dat in een verkiezingsjaar in die kaderbrief geen nieuwe beleidsplannen staan. Die staan in het coalitieakkoord dat op 15 juni wordt behandeld.

Diverse fracties konden het toch niet laten om vooruit te blikken op de financiële situatie van de gemeente. Het college schrijft daarover in de kaderbrief dat heel veel onzeker is. Delft herstelt van de effecten van de coronacrisis. De oorlog in Oekraïne brengt nieuwe onzekerheden. De inflatie stijgt en Delft ontvangt nog steeds structureel te weinig geld van het rijk voor de taken die de gemeente van het rijk moet uitvoeren. De cijfers in de kaderbrief laten tot en met 2025 een positief saldo zien. Daarna lijkt Den Haag de geldkraan weer dicht te draaien en dreigt voor Delft een tekort van zeven miljoen euro.

Menselijke maat

Hart voor Delft zei dat raar te vinden. Ook miste die fractie de menselijke maat in de kaderbrief. Delftenaren moeten meer bij het beleid worden betrokken en als het aan Hart voor Delft ligt moet de energietransitie geen elitaire discussie worden, waarbij men geen rekening houdt met de mening van mensen met een krappe beurs. Volgens STIP markeert deze kaderbrief het eind van een periode en het begin van de volgende. Wat STIP betreft, blijft Delft in die volgende periode investeren, wordt scherp gelet op de kosten in het sociaal domein en moet er meer duidelijkheid komen over de keuzes die raad kan maken als het rijk met maatregelen komt om de aanhoudende inflatie te verzachten.

Lastendruk

Ook de VVD kon het vooruitblikken niet laten en daagde de coalitiepartijen en het college uit om na te denken over het verlagen van de lastendruk voor Delftenaren als er tot 2025 één miljoen euro beschikbaar is. Wat de VVD betreft, moeten die lasten eventueel via een motie omlaag. Het was de VVD ook opgevallen dat Delft veel bezuinigt, maar dat de voorgenomen bezuiniging om geen vijf maar vier wethouders te installeren is geschrapt. D66 zei bezorgd te zijn over de stijgende inflatie. Die fractie vindt dat de gemeente moet voorkomen dat het leven van Delftenaren geen overleven wordt. Ook de herinrichting van de omgeving van het Prinsenhof riep bij D66 vragen op, omdat het onzeker is of in de toekomst die omgeving met de huidige euro nog net zo mooi gemaakt kan worden als door de raad is afgesproken.

Begroting

De SP adviseerde de overige fracties kennis te nemen van het raadsonderzoek Grote Projecten. Volgens de SP zou de raad bij de komende grote projecten rekening moeten houden met de adviezen uit dat rapport. Daarnaast bepleitte de SP dat het college met een nieuwe begroting komt die niet gebaseerd is op de vorige begroting, maar die helemaal vanaf nul is opgebouwd.

Net als Hart voor Delft wees GroenLinks op de menselijke maat. De fractie van GroenLinks las nergens in de kaderbrief hoe de gemeente in haar dienstverlening wil omgaan met bewoners. Tevens vroeg GroenLinks aandacht voor toerisme en cultuur. GroenLinks constateerde tevreden dat er in de kaderbrief wel wordt gekeken naar verantwoorde groei.

Wederopbouw

De CDA-fractie wilde van wethouder Brandligt weten hoe hij Delft financieel denkt achter te laten. Daarnaast wees die fractie op de oorlog in Oekraïne en de kennis in Delft. Delft zou wat het CDA betreft na de oorlog dat land kunnen helpen bij de wederopbouw. Het CDA denkt eraan om daarover een motie in te dienen. De PvdA noemde eveneens de Oekraïne als factor van financiële onzekerheid. De fractie zei vooral vooruit te willen kijken en sprak de hoop uit dat het nieuwe college snel aan de slag gaat met het coalitieakkoord.

Containerdorp

Voor Onafhankelijk Delft is de menselijke maat vol, vooral waar het studenten betreft. De TU blijft maar groeien, studenten verdringen Delftenaren op de woningmarkt en bovendien zorgen ze volgens Onafhankelijk Delft ook nog eens voor een hoop overlast. De fractie had ook geen goed woord over voor het warmteplan. Dat gaat de Delftenaren volgens Onafhankelijk Delft heel veel extra geld kosten. Schimmelwoningen moeten worden aangepakt en Onafhankelijk Delft wil veelplegers, overlastgevers en tuig dat geen respect toont, opbergen in een containerdorp.

Verantwoordelijkheid

De ChristenUnie vroeg aandacht voor de Global Goals en voor regie en verantwoordelijkheid. Het college had die verantwoordelijkheid moeten nemen, omdat er veel geld niet is uitgegeven aan doelen die het goed konden gebruiken. Geld dat bedoeld is voor kwetsbare mensen moet volgens de ChristenUnie niet terug naar de algemene middelen, maar zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden om de bijstandsnorm te verhogen naar 120 of 130%. Volt sprak zijn zorg uit over het miljoenentekort dat vanaf 2026 dreigt. De fractie rekende voor dat een vijfde wethouder en het uitkeren van de energietoeslag Delft zoveel geld kan gaan kosten dat dat gat in 2026 weleens tien miljoen kan zijn.

Huishoudboekje

Wethouder Brandligt constateerde in zijn laatste vergadering als wethouder Financiën dat hij Delft kijkend naar de cijfers financieel gezond achterlaat. Hij voegde er meteen aan toe dat dat niet wil zeggen dat Delft een gezond begroting heeft, maar het huishoudboekje is op orde. Hij blikte ook voorzichtig vooruit op de meicirculaire, waarin het rijk de nieuwe financiële mee- en tegenvallers presenteert. De herijking van het Gemeentefonds lijken volgens Brandligt voor alle gemeenten in Haaglanden, dus ook voor Delft, nadelig uit te pakken. Daar staat een mogelijke meevaller van het accres tegenover. De wethouder raadde het idee van een nulbegroting af. Hij herinnerde de commissie aan zes jaar geleden toen de raad dat deels liet doen. Ook toen moest er fors bezuinigd worden. Nu Delft al tot op het bot heeft bezuinigd, verwacht wethouder Brandligt weinig van een van-nul-af-aan-begroting. De kosten zijn hoog en er zijn veel ambtenaren nodig om zo’n begroting op te stellen.

Wethouder Bas Vollebregt durfde niet te voorspellen wat de effecten van de prijsstijgingen zijn op de renovatie van het Prinsenhof. Hij verzekerde de commissie dat het lobbyen om extern geld doorgaat. Over het toerisme zei hij in spreiding een grote kans te zien. Het herstel van het toerisme in Delft gaat volgens de wethouder nog wel twee jaar duren. Wethouder Martina Huijsmans deelde haar zorgen met de commissie over onduidelijke invoering van de Omgevingswet. Het is onzeker of die wet vanaf 1 januari 2023 van kracht wordt en met hoeveel geld het rijk over de brug komt.

Woningmarkt

Delftse jongeren hoeven volgens wethouder Karin Schrederhof niet bang te zijn dat ze door studenten worden verdrongen op de lokale woningmarkt. Jongeren zoeken volgens haar andere woningen en voor de studenten worden in Rijswijk 500 en in Schiedam 450 woningen gebouwd. Op de TU-campus worden tijdelijke studentenwoningen gerealiseerd.

Wethouder Lennart Harpe legde in zijn laatste vergadering uit dat Delft verantwoordelijk is voor de tijdelijke opvang van Oekraïners. Het rijk (COA) regelt de opvang van asielzoekers. Burgemeester Marja van Bijsterveldt ging in op de aanpak van woonoverlast door studenten. Die aanpak van de gemeente, TU, politie en studentenverenigingen begint volgens de burgemeester zijn vruchten af te werpen. Het aantal meldingen loopt terug.

Gemeenteraad

Aan het eind van het debat lieten Hart voor Delft en Onafhankelijk Delft weten de kaderbrief mee terug te nemen naar hun fracties. De SP kondigde enkele moties aan. De Kaderbrief 2022 wordt door de gemeenteraad behandeld in de vergadering op donderdag 30 juni.