11 oktober 2024 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Sociaal Domein en Wonen is op donderdag 10 oktober de Woonmonitor 2024 besproken. De fracties deelden met wethouder Karin Schrederhof hun zorgen over de afgenomen woontevredenheid, nieuwbouwplannen die niet van de grond komen en een krimp in de voorraad sociale huurwoningen en studentenwoningen.
De kille zorgelijke cijfers werden extra ingekleurd door twee insprekende studenten. De ene werd door haar verhuurder met haar medebewoners uit huis gezet, kon geen woonruimte in Delft vinden en woont nu met een paar van haar vriendinnen in Pijnacker. De andere student vertelde dat hij volgend voorjaar moet verhuizen, noodgedwongen, naar een andere plek in Delft. Waarschijnlijk naar een studio, omdat onzelfstandige woonruimte voor studenten steeds schaarser wordt. De tweede inspreker vindt die studio prima, maar hij benadrukte dat het voor studenten toch erg waardevol is om samen te wonen in een huis met gemeenschappelijke ruimtes. Beide insprekers deden een beroep op de commissie om in actie te komen en wat te doen aan het tekort aan studentenwoningen.
Die oproep werd samen met eigen suggesties door de fracties doorgespeeld aan wethouder Karin Schrederhof. Volt zei geschrokken te zijn van de huidige stand op de Delftse woningmarkt die zo uit de pas loopt met de richting die de gemeenteraad heeft vastgelegd in de Woonvisie. Daarin staat onder meer dat het aandeel sociale huur in de totale woningvoorraad voor de lange termijn tot 2040 onder de afgesproken 30% dreigt te dalen.
Betaalbaarheid
De woonmonitor laat ook zien dat er genoeg plannen zijn voor nieuwe woningen, maar nog onvoldoende betaalbaar en nog geen zicht op voldoende nieuwe studentenwoningen. Niet alleen Volt, maar ook alle andere fracties wilden van wethouder Schrederhof weten hoe de gemeente ervoor kan zorgen dat iedereen die in Delft wil wonen dat naar tevredenheid en voor een betaalbare prijs kan doen. Hart voor Delft wees er onder meer op dat de betaalbaarheid in de sociale huur onder druk staat en dat de TU Delft zijn verantwoordelijkheid moet nemen om studentenwoningen op de campus te bouwen. Daarnaast wil Hart voor Delft dat senioren worden gestimuleerd om kleiner te gaan wonen, zodat gezinnen kunnen doorstromen op de woningmarkt.
Actieplan
STIP zei de zorgen van de insprekende studenten te delen en wees op de toenemende krimp in de bestaande voorraad studentenwoningen. De fractie wil een actieplan om het tij te keren. Wat STIP betreft moeten nieuwbouwplannen voor permanente en tijdelijke studentenwoningen worden versneld en moeten opties worden bekeken om de bestaande voorraad aan beschikbare woonruimte beter te verdelen. Ook de TU moet volgens STIP in actie komen.
De PvdA riep wethouder Schrederhof eveneens op om bij te sturen op bestaande plannen en gemaakte afspraken na te komen. De PvdA wil tevens dat gemeente probeert zoveel mogelijk te halen uit de bestaande woningvoorraad. GroenLinks deelde de zorgen en vragen met andere fracties en drong aan op een actief gemeentelijk grondbeleid om woningbouwplannen sneller van de grond te krijgen.
Liefde bedrijven
De ChristenUnie las in de cijfers van de Woonmonitor 2024 niet alleen de resultaten van het lokale woonbeleid, maar ook de beperkingen, bijvoorbeeld over het bijsturen op de dalende woontevredenheid in Delft. Die is nog ruim voldoende, maar ligt inmiddels wel onder het landelijk gemiddelde. Wonen gaat volgens de ChristenUnie over meer dan de maakbaarheid van het bestaan; wonen is leven, is trouwen, is ruziemaken, is de liefde bedrijven en wordt beïnvloed door effecten waar de gemeenteraad geen vat op heeft. Het stimuleren van de hospita-regeling zou volgens de ChristenUnie iets kunnen doen voor senioren die vastzitten in een te grote woning en jongeren en studenten die op zoek zijn naar een kamer.
Woontevredenheid
De SP benadrukte dat wonen een recht is en dat er voldoende betaalbare woningen voor iedereen moeten zijn. Het CDA sprak zijn bezorgdheid uit over de dalende woontevredenheid en vroeg aandacht voor gezinnen die in Delft ook lastig een geschikte woning kunnen vinden. De VVD constateerde dat ook en stelde vast dat er te weinig gezinswoningen worden gebouwd in de middenhuur en het middeldure segment van de woningmarkt. Daarbij moet volgens de VVD niet alleen naar de woning- of huurprijs worden gekeken, maar naar alle woonlasten die Delftenaren moeten betalen.
In de hoogte
Ook in het betoog van D66 kwamen de zorgen over het tekort aan gezinswoningen aan bod en de verantwoordelijkheid van de TU om op eigen terrein voldoende studentenwoningen te realiseren. Als de TU dat niet doet, moet de gemeente wat D66 betreft stevig in gesprek met de universiteit. Onafhankelijk Delft concludeerde dat Delft geen ruimte, geen geld en te veel studenten heeft, een mix die volgens die fractie niet is op te lossen. Onafhankelijk Delft stelde voor de TU dit probleem te laten oplossen door in de hoogte gebouwen te bedenken met voldoende ruimte voor 2000 studenten.
Samenwerking
Wethouder Schrederhof legde aan de hand van cijfers, ambities, percentages en plannen uit dat de gemeente in samenwerking met de TU, woningcorporaties en projectontwikkelaars er alles aan doet om de komende jaren 16.000 nieuwe woningen in Delft te realiseren. Dat dat minder snel gaat, dan verwacht, heeft met tal van factoren te maken. Schrederhof wees op Schieoevers waar al gebouwd zou worden als de Raad van State niet twee jaar de tijd neemt om te oordelen over bezwaren. Ook de nieuwe Huurwet die het voor particuliere verhuurders minder aantrekkelijk maakt om nog langer woonruimte te verhuren, is een factor die meetelt.
De wethouder legde de commissie verder uit dat er veel plannen bijvoorbeeld voor betaalbare koop worden uitgewerkt. Die worden nog naar de gemeenteraad gestuurd. Ook de TU Delft is bezig met het uitwerken van plannen om op drie locaties op de campus studentenwoningen te realiseren. Die plannen verwacht de wethouder in het eerste kwartaal van 2025 aan de raad te kunnen presenteren. Ook liet ze STIP en andere fracties weten dat ze een actieplan ziet als een duwtje in de rug. Daarin zou wat haar betreft ook de door de ChristenUnie voorgestelde hospita-regeling een plek kunnen krijgen.
Veel fracties met STIP voorop lieten aan het eind van het debat weten dat ze voor de komende raadsvergadering op donderdag 17 oktober gaan werken aan moties.
Verward gedrag
In deze commissievergadering bogen de fracties zich ook over het plan van aanpak voor het intensiveren van de aanpak van (overlast door) personen met verward, of onbegrepen gedrag. In Delft registreerde de politie in 2020 ruim 700 meldingen van overlast door verwarde of overspannen personen. In 2023 waren dat 1700 meldingen.
De enorme stijging zegt volgens het plan van aanpak niet alles, omdat de meldingen over dezelfde persoon of hetzelfde incident kunnen gaan. Daar ligt meteen een probleem, omdat uit de politiecijfers onvoldoende informatie valt te halen waar zorginstanties mee aan de slag kunnen. Meer en betere samenwerking tussen instanties in de zorg en ondersteuning, zowel lokaal als regionaal zijn het doel van het plan van aanpak dat in de commissie positief werd ontvangen.
Geen geld
Enkele fracties uitten ook wel zorgen en twijfels over het plan dat nog uitgewerkt moet worden en waarvoor zoals de VVD constateerde geen geld opzij is gelegd. Volt zei twijfels te hebben, vanwege de complexiteit van de problematiek. De CDA-fractie wees er onder meer op dat het reguliere werk van de politie onder druk staat, omdat het reageren op overlastmeldingen een enorme inzet van de politie vraagt. Het CDA sprak de hoop en verwachting dat zorgpartners zoals de GGZ zich verbinden aan de voorgenomen aanpak en dat de wethouder volgend jaar op tijd aan de belt trekt als blijkt dat de deze aanpak bijsturing nodig heeft.
Wethouder Schrederhof beloofde de commissie in het eerste kwartaal van volgend jaar op de hoogte te houden van de voortgang en ze lichtte toe dat een aantal maatregelen al worden uitgewerkt. De woningcorporaties gaan aan de slag met skaeve huse. Dat is Deens voor scheve huizen. Dat zijn simpele eenpersoonswoningen die in een rustige omgeving op afstand staan van andere woningen, waar mensen met verward of onbegrepen gedrag onder begeleiding wonen. In Delft wordt naar mogelijke locaties gezocht. Daarnaast worden overleggen tussen instanties geïntensiveerd en wordt gewerkt aan het verbeteren van de informatie-uitwisseling.
Uitwerking
Wethouder Schrederhof wees verder op de uitwerking van de regionale woonzorgvisie en stelde de PvdA gerust dat een mogelijke uitbreiding van het aantal uitslaapplekken ook de aandacht heeft. De wethouder lichtte Hart voor Delft toe dat in huurcontracten voor overlastgevende personen met verward gedrag geen extra regels kunnen worden opgenomen, maar dat zij op weg naar zelfstandigheid een contract voor zorgafhankelijke doelgroepen krijgen. Dat antwoord was voor Hart voor Delft nog niet helemaal naar tevredenheid. Die fractie liet weten dit onderwerp voor intern beraad mee terug te nemen. Als uit dat beraad een motie voortkomt, kan de raad daar in de vergadering op 17 oktober over stemmen.
Armoedemonitor
In de commissie werd donderdagavond ook positief gereageerd op de eerste Armoedemonitor. Deze voortgangsrapportage biedt inzicht in wie arm zijn in Delft, hoe armoede zich lokaal ontwikkelt, welke armoederegelingen er zijn en hoe die het welzijn van mensen in armoede kunnen verbeteren.
GroenLinks zou graag zien dat het college er alles aan doet om tot het volledig benutten van die regelingen te komen. Nu blijkt nog te vaak, volgens GroenLinks, dat regelingen niet bekend zijn, of dat mensen er uit gebrek aan vertrouwen in de overheid geen gebruik van durven te maken.
Versimpelen
De ChristenUnie drong er bij wethouder Joëlle Gooijer op aan om in de monitor niet alleen cijfers op te nemen, maar ook te laten zien wat die cijfers met mensen in armoede doen. Daarnaast pleitte de ChristenUnie voor het versimpelen van de waaier aan regelingen waar mensen in armoede een beroep op kunnen doen. Het gevolg daarvan is volgens de ChristenUnie dat mensen er moe van worden om steeds te moeten aantonen hoe arm ze zijn.
De PvdA sloot zich bij die oproep aan en vroeg de wethouder om de kennis van ervaringsdeskundigen te gebruiken bij het maken en verbeteren van beleid, zoals dat ook gebeurt via het toegankelijkheidsnetwerk voor de Inclusie Agenda. Wethouder Gooijer verzekerde de PvdA dat op andere manieren via gesprekken en bijeenkomsten gebruik wordt gemaakt van ervaringen en de kennis van mensen in armoede.
De wens van de ChristenUnie om het aanvragen van allerlei tegemoetkomingen te versimpelen, is volgens de wethouder niet zo eenvoudig. Ze wees de commissie op het bestaan van de website BerekenUwRecht. Na het invullen van de nodige gegevens laat deze website zien op welke tegemoetkomingen iemand mogelijk recht heeft. Wethouder Gooijer stelde de commissie voor begin volgend jaar in de raadswerkgroep te overleggen over de manier van rapporteren en de informatie die de raad wil zien in de volgende jaarlijkse Armoedemonitor. De wethouder verzekerde GroenLinks dat op alle mogelijke (goedkope) manieren wordt gewerkt aan het bekendmaken van de bestaande regelingen. Geen van de fracties zag aanleiding om dit onderwerp verder te bespreken in de komende raadsvergadering.