11 september 2024 – Het VN-verdrag rechten voor mensen met een handicap uit 2016 schrijft voor dat alle gemeenten in Nederland verplicht zijn om een actieplan te maken, waarin staat hoe mensen met een beperking zo zelfstandig en onafhankelijk mogelijk kunnen leven. In Delft heet dat plan de Delftse Inclusie Agenda Samen naar een toegankelijker Delft en die agenda werd op dinsdag 10 september besproken in de oordeelsvormende vergadering van de commissie Sociaal Domein en Wonen.
Acht jaar geleden kreeg het college via een motie de opdracht om samen met mensen met een beperking te komen tot een lokale inclusie agenda. In maart vorig jaar stemde de raad unaniem in met de motie Co-creatie met inwoners naar een inclusief Delft.
De fracties van de ChristenUnie, VVD, GroenLinks, CDA, PvdA, STIP, D66, Onafhankelijk Delft, Hart voor Delft en Volt dienden deze motie in, nadat ze hun teleurstelling hadden uitgesproken dat het college er na ruim zes jaar niet in was geslaagd om een lokale inclusie agenda op te stellen. Volgens de PvdA had de raad een boekwerk verwacht, maar kwam het college met een nog net niet proloog.
Ruim een jaar later is dat boekwerk klaar en werd in de commissie donderdagavond veel waardering geuit over de totstandkoming ervan. Maar er zijn ook zorgen die onder andere werden uitgesproken door een insprekende ervaringsdeskundige.
Probleem
De vertegenwoordiger van het Toegankelijkheidsnetwerk benadrukte dat Delft nog een lange weg heeft te gaan en dat de gemeente inclusie niet moet bezien als een probleem, maar integraal moet opnemen in haar beleid. In het Toegankelijkheidsnetwerk zitten Delftenaren die vanuit hun eigen ervaringen, onder het motto Niets over ons, zonder ons, meepraten over het toegankelijker maken van de stad, De inspreker benadrukte dat inclusie geen reactie op losliggende stoeptegels, maar een integraal onderdeel in het handelen van de gemeente moet zijn.
Obstakels
Met die stelling vond de inspreker veel gehoor in de commissie. De PvdA stelde onder meer dat bij elk beleidsterrein het vinkje inclusie zou moeten staan. Volgens die fractie zou het aanpassen van stoepen niet nodig moeten zijn en zeker geen maanden moeten duren na een melding en Parkeren Delft zou ook moeten controleren op hinderlijk foutgeparkeerde auto’s. De CDA-fractie noemde onder meer de shared space in de binnenstad als een knelpunt voor mensen met een beperking en de obstakels op stoepen die rolstoelen en kinderwagens hinderen. Maar ook bij nieuwbouwprojecten laat de toegankelijkheid volgens het CDA soms te wensen over.
Actieplan
Net als de PvdA zei Hart voor Delft behoefte te hebben aan een prioriteitenlijstje waar de gemeente nu werk van gaat maken. Ook andere fracties spraken de wens uit dat het college zoals GroenLinks verwoordde doelen gaat stellen en met een actieplan komt. Maar wethouder Joëlle Gooijer liet de commissie weten dat zo’n plan er niet gaat komen, juist omdat de agenda volgens het college een integraal document is dat meebeweegt met het gemeentebeleid. De wethouder legde uit dat het college om de twee jaar een nieuwe inclusie agenda laat opstellen en dat in elk daaropvolgende jaar over de voortgang wordt gerapporteerd aan de gemeenteraad. Voor het eerst gaat dat gebeuren in het tweede kwartaal van 2025.
Confrontatielessen
Wethouder Gooijer liet Onafhankelijk Delft weten dat ook de ondernemers in Delft kunnen meewerken aan meer toegankelijke winkels en kantoren. Volgens Onafhankelijk Delft moet de gemeente zelf het stadskantoor beter toegankelijk maken en zijn er drogisterijen en kledingzaken in de stad waar je met een scootmobiel de boel ondersteboven rijdt, omdat sommige winkelketens geen rekening houden met scootmobielers. Confrontatielessen zouden scholieren en studenten ervan bewust moeten maken dat ze hun fietsen niet overal neerzetten en Onafhankelijk Delft pleitte tevens voor een bewustwordingscampagne over hoe om te gaan met de medemens.
Motie
Ook de VVD wees op de eigen verantwoordelijkheid van de gemeente om de toegankelijkheid van en binnen haar gebouwen te verbeteren. De VVD-fractie gaf aan een motie te overwegen om inclusie te borgen. STIP omschreef de inclusie agenda als een goede eerste stap richting een inclusief Delft en sprak de zorg uit over de onduidelijke rol van het Toegankelijkheidsnetwerk.
Vergoeding
In dat netwerk zitten vrijwilligers die een belangrijke bijdrage leveren aan een toegankelijker Delft, maar die daarvoor geen vergoeding krijgen. D66 opperde om het netwerk te professionaliseren en de vrijwilligers een vergoeding te geven. Wethouder Gooijer zei dat ze van de vrijwilligers geen ambtenaren wil maken, maar dat ze bij de evaluatie begin 2025 met de raad wel wil bekijken of deze vrijwilligers een vergoeding kunnen krijgen.
Website
Blijven werken aan betrokkenheid is in de ogen van de ChristenUnie erg belangrijk, zeker voor de deelnemers in het Toegankelijkheidsnetwerk waar veel van wordt gevraagd. De ChristenUnie maakte ook een punt van de digitale toegankelijkheid. De website om ontoegankelijke situaties te melden, vindt de ChristenUnie niet toegankelijk genoeg.
All inclusive
Een onacceptabel groot deel van de stad is wat Volt betreft niet toegankelijk genoeg. De fractie vroeg zich af hoe de gemeente inclusie op elke beleidsterrein gaat meenemen. De SP zou het liefst zien dat inclusie in Delft wordt uitgelegd als een omhelzing en een knuffel om te komen tot een all inclusive mentaal cognitief beleid.
De inspreker sprak na het debat in de commissie en de reactie van wethouder Gooijer de wens uit dat inclusie van een wolk aan de horizon veranderd in een stip aan de horizon. De fracties van VVD en Onafhankelijk Delft kondigden aan dat ze in de raadsvergadering op dinsdag 17 september bij dit onderwerp wellicht moties gaan indienen.
Prestatieafspraken
In deze commissievergadering bespraken de fracties ook de Evaluatie Prestatieafspraken 2023 en rapportage Vocht- en schimmel woningcorporaties. In de evaluatie wordt teruggekeken op de afspraken die de gemeente eind 2022 maakte met de vier Delftse corporaties (DUWO, Stedelink, Vidomes en Woonbron) en hun huurdersraden prestatieafspraken gemaakt. Het gaat daarbij om zaken als het tegengaan van energiearmoede, het verduurzamen van woningen en het voorkomen van schulden. Met die afspraken gaat het goed.
Het college stelt in de brief aan de raad dat de meest weerbarstige onderwerpen onder meer de nieuwbouw van corporatiewoningen, de huisvesting van grote gezinnen en statushouders en de bouw van gedeelde studentenwoningen betreffen.
Aan het begin van het debat deelde een inspreker haar persoonlijke verhaal als huurder van Woonbron en de onzichtbaarheid van sociale huurders in de stad. Het viel ook diverse fracties op dat Woonbron in 2023 geen enkele melding heeft gerapporteerd over de aanpak van vocht- en schimmelproblemen. Volgens de inspreker past dat in de lijn van deze corporatie die niet reageert op schimmelproblemen. De andere drie corporaties rapporteerden wel over deze problemen en de aanpak aan de gemeente.
Folders
Volgens de SP bestaat de schimmelaanpak nog te veel uit folders en een website en het advies dat huurders tot dertig graden moeten stoken en de ramen moeten openzetten. De corporaties moeten dit probleem aanpakken en oplossen, stelde de SP. Ook herhaalde die fractie dat er meer sociale huurwoningen gebouwd moeten worden in Delft. Ook Hart voor Delft was niet te spreken over de vocht- en schimmelrapportage, waarin de cijfers van Woonbron ontbreken.
Woning delen
STIP blikte vooruit op de prestatieafspraken voor 2025. Die fractie wil dat er meer werk wordt gemaakt van woning delen en dat binnen de beperkte (landelijke) mogelijkheden wordt ingezet op gedeelde studentenhuisvesting. Ook Onafhankelijk Delft en Volt vroegen aandacht de vocht- en schimmelaanpak. De CDA-fractie betreurt het daarnaast dat de huisvesting van gezinnen achterblijft. De PvdA vroeg aandacht voor de rol van Verenigingen van Eigenaren in de afspraken en GroenLinks prees de inzet van de seniorenmakelaar die de doorstroming op de lokale woningmarkt bevordert.
D66 uit haar twijfels over het nut van het elk jaar toevoegen van nieuwe onderwerpen en zou liever een vaste set afspraken over een langere periode monitoren. De ChristenUnie zei het betoog van STIP te steunen en pleitte opnieuw voor fysieke loketten van de woningcorporaties waar hun huurders terecht kunnen. De fractie van STIP bleef aan het eind van het debat zitten met onbeantwoorde vragen door wethouder Karin Schrederhof. De fractie liet weten daarover eventueel in de komende raadsvergadering op terug te komen.
Opvangplan
Wethouder Gooijer hoorde tijdens de bespreking van het Concept regionaal opvangplan Haaglanden vooral steun in de commissie voor de afspraken die door Delft en andere Haaglanden-gemeenten (minus Westland) zijn gemaakt om asielzoekers en Oekraïense ontheemden op te vangen en statushouders te huisvesten.
Delft staat aan de lat om in totaal ongeveer 440 asielzoekers op te vangen. Na de realisatie van de alternatieve locatie op sportpark Kruithuisweg voor de opvang van de 50 alleenstaande minderjarige vreemdelingen die nu op het Manderspark worden opgevangen, worden die vrijgekomen plekken gebruikt voor de opvang van reguliere asielzoekers. Voordat dat gebeurt, wordt de noodopvang op het Manderspark opgeknapt.
Spreidingswet
Met het regionaal opvangplan voldoen Delft en de regio aan de Spreidingswet die begin dit jaar van kracht werd om de toestroom van asielzoekers eerlijker te verdelen over de gemeenten. In de commissie kwam herhaaldelijk de vraag terug wat er gebeurt als het huidige kabinet die wet intrekt.
Veel fracties, waaronder ChristenUnie, CDA, Volt, GroenLinks en PvdA drongen er bij de wethouder op aan om het huidige opvangbeleid dat leunt op solidariteit voort te zetten en daarbij ook rekening te houden met de groeiende behoefte als huisartsenzorg en onderwijs. De SP herhaalde de oproep om meer sociale huurwoningen te bouwen.
Hart voor Delft en Onafhankelijk Delft liet een tegengeluid horen. Wat Hart voor Delft betreft, stopt de gemeente met de opvang van extra asielzoekers als het kabinet de Spreidingswet intrekt. De fractie laat het van de inhoud van het regeerprogramma van kabinet-Schoof afhangen of ze in de komende raadsvergadering een motie indient. Ook Onafhankelijk Delft gaf aan op 17 september bij dit onderwerp wellicht met een motie te komen.