24 juni 2022 – In de oordeelsvormende vergadering op donderdag 23 juni is in de commissie Economie, Financiën en Bestuur door de fracties in meer of mindere mate positief gereageerd op de Jaarrekening 2021.
Uit de jaarrekening blijkt dat, ondanks een positief rekeningresultaat, de financiële positie van Delft er structureel niet beter op wordt. Dat resultaat van ruim 23 miljoen euro schrijft het college toe aan incidentele oorzaken en aan extra ontvangen geld dat dit jaar en daarna wordt uitgegeven. Van dat resultaat wil het college ruim 21 miljoen euro besteden aan de plannen die in 2021 door corona of andere redenen nog niet uitgevoerd konden worden. De resterende 1,2 miljoen euro kan wat het college betreft naar de Algemene reserve Weerstandscapaciteit.
GroenLinks constateerde tevreden dat het college wil blijven investeren in de stad. Omdat er zoveel geld over is, stelde GroenLinks in de commissie voor om eens te kijken naar een andere manier van begroten. Dat zou volgens GroenLinks meer cyclisch kunnen of in fases. Maar een reactie van het college op die suggestie bleef uit.
Wethouder Martina Huijsmans liet wel weten dat het college de adviezen van de commissie Rekening en Audit overneemt. Die commissie van raadsleden wil dat het college gaat nadenken over nieuwe indicatoren en over de verhouding tussen incidentele en structurele baten en lasten. Daar was het CDA blij mee. Die fractie vroeg onder meer aandacht voor realistisch ramen. Ook vindt het CDA dat het college de jaarrekening in de Stadskrant op een begrijpelijke manier moet uitleggen de Delftenaren.
Als het aan Hart voor Delft ligt, heeft het college heel veel meer uit te leggen aan de gewone Delftenaren. Niet alleen dat Delft er financieel niet florissant voorstaat, maar ook dat er weinig plannen zijn om werk te maken van de bijstandsaanpak, het speeltoestellenbeheer, visies voor de Brasserskade en Delftse Hout en vertrekkende bedrijven uit Delft. Hart voor Delft wees op het rapport De Staat van Delft 2022. Het vorige college blikt daarin terug op de afgelopen vier jaar en in welke mate de gestelde beleidsdoelen zijn gehaald.
De SP wilde weten of er iets met die cijfers gebeurt. De fractie wees onder meer op veiligheid en eenzaamheid. De subjectieve veiligheid scoort gemiddeld in Delft 89%, maar in Poptahof ligt dat percentage jaar na jaar rond 65 en 70%. Eenzaamheid werd ook door STIP aangehaald. STIP liet weten dat helft van de jongeren in Delft stress en eenzaamheid ervaart. Voor alle Delftenaren ligt dat percentage op 40%.
De VVD was tevreden met de belofte van het college werk te maken van de adviezen van de commissie Rekening en Audit. Volt vroeg het college aandacht te hebben voor de toenemende energiearmoede. De ChristenUnie las in De Staat van Delft 2022 dat de gemeentelijke dienstverlening door de Delftenaren wordt beoordeeld met een 7,7. Het rapport spreekt over klanten en cliënten, maar dat suggereert volgens de ChristenUnie dat Delftenaren voor een paspoort ook in Rijswijk terecht kunnen. De ChristenUnie zei recht te willen doen aan alle Delftenaren en sprak de wens uit dat de gemeente voortaan niet meer spreekt over Delftenaren als klanten of cliënten.
De Staat van Delft 2022 inspireerde ook de PvdA. Die fractie wees onder meer op het hoge percentage eenzaamheid, het groot aantal schoolverlaters zonder diploma en het wisselende vertrouwen in het college. De Delftenaren geven zowel het college als de gemeenteraad een vertrouwensscore van 6,4. Onafhankelijk Delft las in de jaarrekening een klein positief resultaat en stelde vast dat de toekomstverwachtingen somber zijn. D66 drong aan op voortzetting van de wijkversterkingsopgave in de Buitenhof en vroeg het college om als er zich een nieuwe coronagolf aandient een volgende vaccinatieronde extra per wijk onder de aandacht te brengen.
Wethouder Huijsmans liet weten dat 2021, net als 2020, door corona en het herstel daarna, een jaar was waarin niks vanzelfsprekend was. Wat haar betreft gaat het college de komende de tijd aan het werk, worden er stappen gezet, wordt het gesprek gevoerd en wordt er nog scherper gelet op financiële afwijkingen. Burgemeester Marja van Bijsterveldt ging onder meer in op het vertrouwen van de Delftenaren in het stadsbestuur. Ze vroeg de commissie om dat samen met het college op te pakken. Het vertrouwen in het openbaar bestuur is kwetsbaar, zei de burgemeester. Ze sprak de hoop uit dat blijvende inzet in kwetsbare wijken dat vertrouwen omhoog krikt.
Het voorstel Jaarrekening 2021 plus het voorstel met adviezen van de R&A-commissie worden in de raadsvergadering op donderdag 30 juni door de gemeenteraad vastgesteld. Volt liet weten wellicht met een motie te komen bij dit agendapunt.
Filmhuis Lumen
Het voorstel Garantstelling nieuwbouw Filmhuis Lumen kreeg de goedkeuring in de commissie van nagenoeg alle fracties. Eind 2020 besloot de raad al om budget beschikbaar te stellen voor een subsidie uit Fonds 2040 en voor de garantstelling van 1,2 miljoen euro op de hypotheek voor de nieuwbouw van Lumen.
De aanvraag voor de garantstelling is verhoogd, omdat de BNG Bank eist dat de gemeente garant staat voor de volledige hypotheek. De BNG Bank rekent een lagere rente, waardoor de exploitatie van het filmhuis volgens het college flink verbetert. Diverse fracties herhaalden blij te zijn met de verhuizing van Lumen naar Nieuw Delft en het streven van het filmhuisbestuur om ook andere doelgroepen uit de Delftse wijken naar Lumen te krijgen. De VVD had zijn twijfels. Niet over de verhoging van de garantstelling met 1,7 miljoen naar 2,9 miljoen euro, maar over het afdekken van het risico voor de gemeente.
Dat risico is er volgens wethouder Frank van Vliet nauwelijks. Als hij de resterende vragen van de VVD de komende dagen naar tevredenheid beantwoordt, dient de VVD in de raadsvergadering op donderdag 7 juli geen motie in. In dat geval wordt dit voorstel als hamerstuk toegevoegd aan de agenda.
Zienswijze
In het proceduredeel van de vergadering stelde de commissie vast dat de zienswijze op de ontwerpbegroting voor 2023 van de Gemeenschappelijke Regeling Bedrijfsvoering Delft Rijswijk (GRB) ongewijzigd aan het GRB-bestuur kenbaar gemaakt kan worden.
Camera’s
Als het aan STIP ligt, gaat Delft niet meer in zee met bedrijven die samenwerken met overheden die mensenrechten schenden. De gemeente Delft zou daar scherper op moeten zijn en ook het inkoopbeleid op moeten aanpassen. STIP zei dat tijdens de bespreking van de antwoorden die de fractie had ontvangen van het college op vragen over omstreden camera’s. In Delft blijken vier camera’s te hangen van Chinese makelij. Volgens het college houden ze geen gevoelige locaties in de gaten.
STIP drong ook aan op meer informatie over het cameratoezicht in Delft. Andere gemeenten geven die informatie op hun website en dat zou Delft volgens STIP ook moeten doen. STIP kreeg veel bijval van andere fracties. Bijna alle fracties, waaronder D66, Onafhankelijk Delft, Volt, SP en GroenLinks vroegen wethouder Huijsmans of het college bereid is om het inkoopbeleid aan te passen. De VVD zei veiligheid boven privacy te willen stellen en de ChristenUnie vond dat de commissie niet de illusie moest hebben al het kwaad uit de wereld te kunnen helpen.
Wethouder Huijsmans wees de commissie erop dat in het huidige inkoopbeleid al rekening wordt gehouden met duurzaamheidsdoelen. Over het idee dat Delft, in navolging van Amsterdam, een sensorenregister zou moeten hebben, zei de wethouder eerst het gesprek te willen aangaan over wat er dan verplicht gemeld zou moeten worden. Dat gesprek zou de raad volgens Huijsmans zelf kunnen voeren in een beeldvormende bijeenkomst. Diverse partijen gaven te kennen die sessie te willen voorbereiden.
Burgemeester Marja van Bijsterveldt beloofde in het overleg met justitie en politie de zorg uit de commissie over te brengen over de onbekende herkomst van de camera’s die de politie gebruikt.
STIP liet aan het eind van het debat weten in de raadsvergadering van donderdag 7 juli met een motie te komen. De raad praat dan verder over dit onderwerp.
Bodycams
De Delftse toezichthouders en handhavers krijgen bodycams. Aan de invoering daarvan wordt gewerkt. Dat bleek tijdens de behandeling van de collegereactie op schriftelijke vragen van het CDA over bedreiging en geweld tegen diverse beroepsgroepen. STIP plaatste een paar kritische kanttekeningen bij het voornemen om de handhavers uit te rusten met bodycams. Die fractie wees onder meer op de risico’s van privacy schending en dataopslag. D66 wilde weten waarom het aantal meldingen van geweld en bedreiging is toegenomen. Burgemeester Van Bijsterveldt zei dat toe te schrijven aan de coronaperiode en de tijdgeest, waarin de lontjes korter worden. Ook de bereidheid van handhavers en hulpverleners om agressief gedrag te melden is toegenomen.
Volgens de burgemeester hoeft STIP zich geen zorgen te maken, omdat de invoering van bodycams heel zorgvuldig wordt voorbereid. De suggestie van Onafhankelijk Delft om de boa’s niet standaard van camera’s maar van een wapenstok te voorzien, wees Van Bijsterveldt van de hand. De burgemeester wees onder meer op de goede ervaringen in andere gemeenten met bodycams. Uit proeven blijkt dat ze de-escalerend werken. De VVD riep de commissie op om raadsbreed stelling te nemen tegen geweld. Dit onderwerp komt niet terug in de raadsvergadering. Volgens de fracties was het voldoende besproken.
Veiligheid
High Impact Crime (HIC) en fietsendiefstal, Overlast, Veiligheidsbeleving, Ondermijning, Radicalisering en polarisatie zijn de vijf prioriteiten die door het college zijn aangemerkt in het Uitvoeringsplan Veiligheid 2022. Dit plan is onderdeel van het Veiligheidsplan 2019-2022 en is een vervolg op het uitvoeringsplan 2019-2020.
Burgemeester Van Bijsterveldt kreeg in de commissiebehandeling van diverse fracties aandachtspunten en suggesties mee om het veiligheidsbeleid aan te scherpen. De ChristenUnie merkte daarbij op dat het college ook scherp moet zijn op de formulering van soorten overlast. Studenten- en jongerenoverlast kunnen volgens de ChristenUnie ook aangemerkt worden als woon- of geluidsoverlast. Maar die mening deelde de burgemeester niet. Overlast moet volgens haar benoemd worden om gericht aangepakt te kunnen worden.
De suggestie van het CDA om preventie niet bij de wijkagent te laten beginnen maar thuis en op school, deelde de burgemeester wel. Daar gaat de gemeente de komende tijd ook via de wijkaanpak meer op inzetten, liet Van Bijsterveldt weten. De CDA-fractie kwam daarnaast met het idee om net als andere grote steden het rioolwater op drugsgebruik te meten. Dat zou volgens het CDA kunnen helpen bij het maken van een gerichte drugsaanpak. Die suggestie nam de burgemeester niet over, omdat de metingen niet uitwijzen waar de drugs vandaan komen. Zij verwacht meer van een inzet die is gericht op voorlichting en op het voorkomen van drugsgebruik. STIP en Onafhankelijk Delft reageerden tevreden op het streven van het college om bewoners meer digitaal weerbaar te maken. Hoewel het met de veiligheid in Delft de goede kant op gaat, neemt de digitale criminaliteit toe.
Onafhankelijk Delft zou vaker de wijkagent willen zien en Hart voor Delft vroeg om concrete plannen voor de wijken Hof van Delft, Buitenhof, Voorhof en Wippolder. In die wijken komt meer dan één keer per dag een misdrijf voor en dat is wat Hart voor Delft betreft te veel. De fractie vroeg zich tevens af of het zin heeft om bewoners meer weerbaar te maken als ze niet eens zelfredzaam zijn.
Burgemeester Van Bijsterveldt wees op de beperkte capaciteit van de politie en de maximale inzet die er volgens haar voor zorgt dat de wijkagenten zo zichtbaar mogelijk zijn in de wijken. Daarnaast wees ze nogmaals op de toekomstige wijkversterkingsaanpak en de continue aanpak om in wijken overlast en vernieling tegen te gaan.
De VVD liet weten dat die fractie het liefst extra budget beschikbaar stelt voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. De VVD overweegt daarover bij de behandeling van de kaderbrief in de raadsvergadering op 30 juni een motie in te dienen. Ook de CDA-fractie wil in die vergadering met een motie komen. Onafhankelijk Delft liet weten dit onderwerp mee terug te nemen naar de fractie. Die fractie gaat nadenken hoe de wijkagent weer meer in beeld kan komen. Dat betekent dat het uitvoeringsplan ook op de agenda komt te staan van de raadsvergadering op donderdag 7 juli.