19 januari 2022 – Een onderzoek naar de rol van Delft in het slavernijverleden komt er voorlopig niet. De fracties waren het er op dinsdag 18 januari in de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur wel over eens dat ze samen met de stad, met bewoners en organisaties, in gesprek moeten over dit deel van de Delftse geschiedenis.

Het voorstel om een stadsgesprek op touw te zetten, kwam van wethouder Lennart Harpe. Hij reageerde op het debat dat de ChristenUnie, D66 en GroenLinks hadden aangezwengeld met de discussienota Het slavernijverleden van Delft.  In die nota vragen de drie fracties onder meer om meer aandacht voor het slavernijverleden en om onderzoek te doen naar de rol die Delft speelde. Door de geschiedenis van onze stad te kennen kunnen wij beter richting geven aan onze toekomst en de ongelijkwaardigheid uit het verleden een halt toe roepen in het heden, aldus de schrijvers van het discussiestuk. Of zoals de ChristenUnie het in de commissievergadering verwoordde; Als je je erin verdiept, merk je waar het nog steeds pijn doet.

Alle fracties waren het er in meer of mindere mate over eens dat het slavernijverleden aandacht verdient, maar enkele fracties betwijfelden of daar een diepgaand onderzoek voor nodig is. In de reactie op de nota had het college al duidelijk gemaakt dat zo’n onderzoek de gemeente één- tot tweehonderdduizend euro kan gaan kosten. En dan zou het volgens de VVD nog maar de vraag zijn of dat handvatten oplevert om huidige problemen aan te pakken.

GroenLinks wees erop dat zo’n onderzoek nodig is, omdat volgens die partij het niet gaat om symptomen te bestrijden maar om verdieping te krijgen. Ook de PvdA bleek geen groot voorstander van een onderzoek te zijn. Die partij las in de nota dat de onderzoeksvragen alle kanten op schieten. De PvdA ziet meer in een brede werkgroep met partners uit de stad en scholen om een eerste stap te zetten naar de verdere uitwerking van een plan. Tegelijkertijd zouden er volgens de PvdA concrete activiteiten gerealiseerd kunnen worden. Als voorbeeld noemde die fractie stadwandelingen, waarop STIP met het idee kwam om daar een deel van het budget voor stadsmarketing voor te gebruiken. Ook STIP zei gelet op de hoge kosten geen voorstander te zijn van een onderzoek.

Hart voor Delft pleitte voor een aanpak van de hedendaagse slavernij, waarbij migranten worden uitgebuit en onderbetaald. Een onderzoek en het oprakelen van het verleden ziet Hart voor Delft niet zitten. Herdenken daarentegen heeft volgens Hart voor Delft wel zin. De fractie van het CDA zei zich te kunnen vinden in de reactie van het college, waarin wordt voorgesteld om de lijn uit de beleidsnota Iedereen Delftenaar te volgen en om het actieplan Voorkomen discriminatie/bevorderen samenleven om te zetten in daden, zoals de organisatie van Keti Koti, de jaarlijks terugkerende Surinaamse feestdag ter viering van de afschaffing van de slavernij. Een onderzoek zou volgens SP niet moeten leiden tot boetedoening of het in hokjes stoppen van mensen. De SP wees op de bestaande ongelijkheid en pleitte ervoor om afstand te nemen van het slavernijverleden en om volgend jaar te herdenken dat de slavernij 150 jaar geleden werd afgeschaft.

Wethouder Harpe lichtte toe dat Delft bij het actieplan Voorkomen discriminatie van het rijk ook budget heeft gekregen dat gebruikt zou kunnen worden om er een stadsgesprek mee te organiseren. Daarnaast liet hij weten dat het college aanwezig zal zijn bij de viering van Keti Koti. Het faciliteren van een stadsgesprek zou volgens de wethouder een eerste stap kunnen zijn naar een bredere bewustwording over dit onderwerp. Alle fracties steunden zijn voorstel. De fracties van ChristenUnie, D66 en GroenLinks houden op korte termijn een eerste sessie met de stad. Daarna gaan ze in overleg met de wethouder bepalen hoe een breder stadsgesprek over het Delftse slavernijverleden opgezet zou kunnen worden.

Verzachten

In de commissie werd dinsdagavond vooral positief gereageerd op het voorstel Verzachten deel van de bezuinigingen. In dit voorstel worden de bezuinigingen op het Taalhuis (DOK), de vrijwillige taalcursussen, OPEN (DOK en VAK) en De Border verzacht. Het gaat in totaal om een bedrag van vierhonderdduizend euro. Het college geeft daarmee gehoor aan vier moties die in de raad werden aangenomen tijdens de behandeling in maart vorig jaar van het Herstelplan. Dat plan was nodig om de niet-sluitende begroting voor 2021 rond te krijgen.

D66, ChristenUnie, GroenLinks, STIP lieten weten content te zijn met het terugdraaien van de bezuinigingen, omdat de nadelige maatschappelijke effecten wellicht voor extra kosten zouden kunnen zorgen. De VVD vond dat een boterzachte onderbouwing. Die fractie was het deels eens met voorstel, maar bezuinigen doet nu eenmaal pijn en de raad moet niet alleen naar het rijk kijken, maar volgens de VVD ook eens in de spiegel kijken en zelf verantwoordelijkheid nemen. Hart voor Delft zei wel begrip te hebben voor dat betoog van de VVD en maakte duidelijk dat een niet-sluitende begroting een mislukt signaal van Delft om in Den Haag te laten merken dat de gemeente meer geld van het rijk nodig heeft.

De PvdA was eveneens tevreden met het voorstel, maar volgens die partij zit verder terugdraaien van de bezuinigingen er niet in. De PvdA stelde daarnaast vast dat de moties vorig jaar door zowel coalitie- als oppositiepartijen werden ingediend. Ook de SP was blij dat de bibliotheek, het buurthuis en het welzijnswerk iets meer financiële ruimte krijgen. Het CDA las tot zijn tevredenheid in het voorstel terug dat het college het belang van preventie onderschrijft. Dat gaat volgens die fractie de goede richting uit.

De VVD zei na de korte uitleg van de wethouders Stephan Brandligt, Bas Vollebregt en Karin Schrederhof met het voorstel te kunnen leven. De raad stelt het in de vergadering op donderdag 3 februari via een klap met de voorzittershamer vast.

Garanties

Het college gaat de verantwoordelijkheid voor  het nemen van financiële besluiten  voor een deel teruggeven aan de gemeenteraad. In de commissievergadering werd positief gereageerd op een brief van het college en de toelichting van wethouder Brandligt om de bevoegdheden van de raad en het college meer in balans te brengen.

Aanleiding voor de brief was de kapitaalstorting aan Stedin door het college eerder dit jaar. Het college nam dit besluit pas na overleg met de gemeenteraad maar toch wil de raad dergelijke financiële besluiten, waarbij het gaat om het verstrekken van leningen of garanties zelf nemen. Het college stelt voor om die bevoegdheid tot het verlenen van garanties en het verstrekken van leningen terug te brengen tot een bedrag van vijfhonderdduizend euro. Daarvoor moeten nog wel formeel de Verordening Gemeentegaranties Geldleningen en de Financiële verordening gemeente Delft worden aangepast. Dit voorstel komt binnenkort naar de raad.