Sobere Kadernota biedt fracties weinig perspectief

7 juli 2021 – In de extra raadsvergadering op dinsdag 6 juli hebben de fracties hun standpunten gedeeld over de Kadernota 2021. In deze opmaat voor de begroting schrijft het college dat de gemeente vanaf 2022 opnieuw scherpe keuzes moet maken.

Omdat Delft volgens B&W niet genoeg geld krijgt van het rijk voor alle taken, moet de gemeente bezuinigen en beleid versoberen. Dat gebrek aan financiële ruimte in de Kadernota maakte het voor de fracties lastig om vooruit te blikken. Toch werd dat in deze eerste ronde van de bespreking van de Kadernota in meer of mindere mate gedaan. De fracties gebruikten hun eerste termijn vooral om hun zorgen te uiten over de benarde financiële positie van Delft. Volgende week donderdag 15 kunnen ze via moties en amendementen proberen het financiële beleid bij te sturen. In die vergadering wordt de Kadernota 2021 door de gemeenteraad vastgesteld.

ChristenUnie

De fracties spraken dinsdagavond vooral in beschouwende zin over de financiële situatie van Delft. De ChristenUnie stipte zeven punten aan, waaronder het niet accepteren van extra rijkstaken als het rijk daar onvoldoende geld voor bijdraagt. De ChristenUnie vroeg verder aandacht voor de effecten als de wijkaanpak versobert, investeringen in kennis waar de regio van mee profiteert, woon- en verpleegzorg en de ambitie van de gemeente om 15.000 woningen bij te bouwen. De ChristenUnie vindt dat gemeente bij dat laatste punt niet de rode loper voor beleggers moet uitrollen.

GroenLinks

GroenLinks sprak over de kracht van verbeelding en dat elke verandering begint met verbeelding. De fractie zei blij te zijn dat het college de verbeelding ook in de Kadernota heeft aangesproken en met ambities komt. Ambities die GroenLinks deelt en hier en daar volgens die fracties ook nog scherper kunnen. Op het gebied van verduurzaming bijvoorbeeld. GroenLinks zei op een punt na akkoord te kunnen gaan met de Kadernota. Dat ene punt had te maken met een recente opmerking van wethouder Martina Huijsmans. Zij zei onlangs dat als er in Delft straten opgebroken worden er daarna geen middelen zijn om die straten groener te maken. GroenLinks vroeg het college daarvoor richting de begroting geld vrij te maken. Wethouder Huijsmans liet weten die mogelijkheid te gaan onderzoeken.

VVD

De VVD constateerde dat de ambities van Delft niet in de pas lopen met de financiën. De fractie noemde het terecht dat de gemeente naar het Rijk kijkt en landelijk op actie hoopt. Dat betekent volgens de VVD dat Delft er niet aan ontkomt om na het Herstelplan verder te bezuinigen. Het verdienmodel van Delft zou volgens de VVD verbeterd moeten worden en net als andere fracties zei de VVD dat nieuwe taken van het Rijk alleen uitgevoerd kunnen worden als het Rijk extra middelen verstrekt.

Onafhankelijk Delft

Onafhankelijk Delft vroeg onder meer aandacht voor de jeugdzorg en sprak over roerige tijden. De fractie zei heel veel klachten van bewoners te ontvangen. Onafhankelijk Delft zei na tien jaar politiek een patroon in Delft te zien van eerst uitgeven en daarna dichten. De ‘gewone’ Delftenaren is daar volgens Onafhankelijk Delft de dupe van. Hun kinderen vinden in Delft geen woning. Onafhankelijk Delft wees op de donkere wolken boven de gemeente en liet weten weer meer licht te willen zien. Daar hoort volgens die fractie ook een mooie herdenkplek bij voor de Delftse coronaslachtoffers.

Hart voor Delft

Hart voor Delft constateerde dat dit college erin is geslaagd om de rekening neer te leggen bij het volgende college. Dit jaar nog even aanmodderen, aldus Hart voor Delft, en af en toe een graai uit de reserves doen. Door geld uit te geven dat er niet was, is volgens die fractie, Delft de duurste en een van de armste steden van het land geworden. Hart voor Delft zei de plicht te hebben om kritisch te zijn op elke euro die wordt besteed. De fractie zei daarom extra bezorgd te zijn over de jeugdzorg en de energietransitie, omdat die geen financieel plafond hebben.

CDA

Het CDA constateerde dat een fors deel van de Kadernota betrekking heeft op het Sociaal Domein. Dat wordt volgens de CDA-fractie door het college als kostenpost gezien, terwijl het volgens het CDA ook banen oplevert en innovaties in zorg en welzijn. Zeven miljoen extra van het Rijk voor de jeugdzorg zou volgens het CDA wellicht gebruikt kunnen worden om de bezuinigingen op welzijn en cultuur te beperken. Wethouder Lennart Harpe sprak die verwachting tegen, omdat met dat bedrag niks extra’s gedaan kan worden.

PvdA

Na het Herstelplan is deze Kadernota volgens de PvdA de tweede horde op weg naar een sluitende begroting. Volgens de PvdA zijn de voorgenomen bezuinigingen onvermijdelijk en is het daarnaast wachten op het nieuwe kabinet. De PvdA-fractie constateerde tevreden dat de visie uit het bestuursprogramma van de coalitie overeind is gebleven. De PvdA zei daarom niet de behoefte te hebben om volgende week moties in te dienen. De PvdA somde wel een lijstje op met wensen die wellicht uitgevoerd worden als Delft weer voldoende geld heeft. Dan wordt wat de PvdA betreft aandacht gegeven aan alle wijken, geïnvesteerd in DOK, VAK en wijkcentra en in een groen en gezond Delft.

STIP

STIP sprak over een Kadernota waarin veel is gesneden en waarin keuzes gemaakt zijn. De keuzes die extra aandacht verdienen zijn voor STIP duurzaamheid, cultuur en economie. STIP wees onder meer op de positieve effecten van investeringen in de economie, maar de fractie uitte ook haar bezorgdheid over het groot tekort aan bedrijfsruimten in Delft. Dat is volgens STIP een terugkerend probleem.

D66

De fractie van D66 omschreef de Kadernota als het noodgedwongen vervolg op het Herstelplan in het verder dicht rekenen van de begroting. Onvoldoende geld van het Rijk zorgt volgens D66 niet alleen voor een benarde financiële situatie, maar zorgt er ook voor dat de raad niet aan het stuur zit. Dat ondermijnt in de visie van D66 de lokale democratie. De fractie zei het lastig te vinden om extra taken van het rijk zonder voldoende geld niet uit te voeren, omdat dat de bewoners direct raakt. Als dat geld er wel zou zijn dan moet dat wat D66 betreft naar banen op alle niveaus en het aanpakken van de klimaatcrisis.

SP

Ook de SP noemde de toon van de Kadernota somber. Maar de fractie zette daar vraagtekens bij, omdat het volgens de SP gaat om de politieke uitwerking van de kaders bij de begroting. In die discussie moeten wat de SP betreft de mensen met de kleinste beurs ontzien worden De SP vroeg het college ook op het gebied van onderwijs de basis op orde te brengen door onder meer af te zien van een megaschool in Tanthof en in heel Delft te zorgen voor basisscholen op loopafstand.

College

De eerste termijn van het debat werd in deze raadsvergadering afgesloten met de reactie van het college. Wethouder Stephan Brandligt beaamde dat het college geen feestelijke Kadernota had gepresenteerd. Hij legde onder meer uit dat de voorgenomen OZB-verhoging in 2023 eenmalig noodzakelijk is en dat de OZB daarnaast in 2025 omhoog moet als het Rijk dan nog steeds niet met extra geld over de brug komt. De tweede termijn van het debat over de Kadernota 2021 wordt op donderdag 15 juli in de raadsvergadering voortgezet.