21 juni 2024 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Algemeen is op donderdag 20 juni uitgebreid gedebatteerd over de Kadernota 2024. In deze Kadernota stelt het college de gemeenteraad voor om door te gaan op de ingeslagen weg. Dat betekent volgens het college het beschikbare geld gebruiken voor het versterken van Delft, als een vitale, inclusieve en toekomstbestendige stad, met kansen voor alle Delftenaren.
Het college richt zich op drie opgaven in de stad: de gebiedsgerichte programma’s Delft-West en Innovatiedistrict Delft en de energietransitie. Daarnaast richt het college zijn aandacht op thema’s als armoede en wonen en het uitvoeren van projecten, zoals museum Prinsenhof. Voorlopig is er nog geld, maar vanaf 2026 wordt dat anders. De gemeenten ontvangen vanaf dat jaar structureel minder geld van het Rijk. Ook Delft verwacht dan een gat in de begroting. Binnen die smalle financiële bandbreedte zochten de fracties hun eigen financiële pad om ook nog andere dingen voor de stad te doen.
Sportverenigingen
De financiële toekomst van de gemeente pakt misschien somber uit, maar er zijn ook Delftenaren die de toekomst zonnig bekijken, zoals bleek tijdens de inspreekminuten van de vertegenwoordigers van de hockeyverenigingen Ring Pass en Hudito en honk- en softbalvereniging Blue Birds. Alle drie groeien ze qua ledental uit hun jasje en snakken ze naar meer ruimte en duurzame sportvoorzieningen. Die komen er met steun van de gemeente. Ring Pass pakt samen met de gemeente de sportkantine en de velden aan en Hudito kan doorgroeien als Blue Birds is verhuisd naar de Thijsseweg. Zij waren dan ook zeer te spreken over de samenwerking met de gemeente, al zou het af en toe wel wat sneller mogen.
Gewone Delftenaar
Hun standpunt dat sport voorziet in een gezonde en verbonden stad werden door veel fracties, waaronder Hart voor Delft gedeeld. Sportverenigingen moeten wat Hart voor Delft betreft de ondersteuning krijgen die ze verdienen. Maar de grootste oppositiepartij wees bij bespreking van de Kadernota ook op de zeven miljoen euro die Delft in 2023 overhield in het sociaal domein. Dat geld is volgens de grootste oppositiepartij gaan zitten in het maken van plannen. Hart voor Delft zou dat geld liever besteed zien aan nieuwe initiatieven waar de gewone Delftenaar iets aan heeft, zoals de bestrijding van blauwalg, een openluchtzwembad, de buurthuizen en het fietsparkeren.
Wijkrechtspraak
STIP liet weten blij te zijn met de ingeslagen weg die gaat richting een duurzaam Delft. In Delft West ziet STIP kansen voor een pilot met wijkrechtspraak. STIP wil graag dat het college meer doet om de eenzaamheid onder jongeren tegen te gaan. Daarnaast vindt STIP dat op het gebied van de energietransitie meer Delftenaren bereikt moeten worden. Voorts pleitte STIP voor de bouw van meer studentenwoningen en visies op de verdichting van de stad en hittestress.
Weerbaarheid
In het betoog van de VVD klonk de roep om minder overheidsbemoeienis en werd het college erop gewezen dat de positieve cijfers in de Kadernota niet de verdienste zijn van het college, maar van het jarenlang bijsturen door de oppositie. Als Delft in 2026 minder geld krijgt van het Rijk ontslaat dat de gemeente, volgens de VVD, niet om de eigen verantwoordelijkheid te nemen. In de ogen van de VVD lopen de financiën en ambities in Delft niet gelijk op en daar moet het college volgens die fractie wat aan doen door de financiële weerbaarheid te versterken.
Schoolontbijten
D66 constateerde tevreden dat de Kadernota aan alle Delftenaren tegemoet probeert te komen. De partij pleitte onder meer voor meer bedrijfsruimte in de wijken en (culturele) voorzieningen in de stad voor verschillende leeftijden en leefstijlen. D66 vroeg in de commissie steun om als gemeente op te komen voor kinderen in armoede en om de schoolontbijten in stand te houden, ook als het Rijk daar vanaf 2025 geen geld meer voor uittrekt. Voorts zei D66 de lokale journalistiek te willen ondersteunen met een extra financieel steuntje voor Omroep Delft.
Evenementen
Als het aan de SP ligt, geeft de gemeente meer geld uit aan cultuur, ontspanning en aan zaken die van Delft een fijne woonstad maken. De SP constateerde dat het college andere keuzes maakt en geld besteedt aan zaken die volgens de SP onnodig zijn zoals communicatie en centrummanagement. Geld dat wat de SP betreft beter zou kunnen gaan naar evenementen, buurthuizen, kinderboerderijen, wildopvang, cultuur, jeugdverenigingen, oefenruimtes en een poppodium.
Discriminatie
GroenLinks is tevreden dat het college halverwege deze raadsperiode doorgaat op de ingeslagen weg, met blijvende aandacht voor de gebiedsgerichte programma’s Delft-West en Innovatiedistrict Delft en de energietransitie. GroenLinks verwacht van het college nog wel dat er zichtbare plekken in de stad komen waar mensen discriminatie kunnen melden. Ook liet de fractie weten uit te kijken naar het strategische investeringsplan en naar hoe het college meer aandacht wil besteden aan het tegengaan van armoede onder kinderen en de toegenomen eenzaamheid onder Delftenaren.
Fietsenstalling
Delft is meer dan Delft West. Het CDA riep het college op om de rest van Delft niet uit het oog te verliezen. Het Fonds Delft 2040 is nagenoeg volledig gebruikt. Het geld dat over is, mag van het CDA terug naar de algemene reserve. De fractie pleitte onder meer voor een informatieknooppunt veiligheid en voor investeringen in de lokale media. Het plan van het college om in de binnenstad een inpandige fietsenstalling te realiseren, moet wat het CDA betreft pas worden uitgevoerd als duidelijk is hoe groot de behoefte daaraan is. De fractie pleitte voor een onderzoek om te voorkomen dat er een stalling komt die daarna halfleeg blijft.
Doorpakken
Het college moet volgens de PvdA blijven doorpakken op taaie onderwerpen, zoals armoede en kansen voor iedereen. De fractie wees de commissie erop dat het college op de goede weg is, maar dat er gure tijden aankomen. Volgens de PvdA is het onbestaanbaar dat het Rijk niet door onvoorziene omstandigheden met minder geld over de brug komt, maar louter door bureaucratisch beleid. De PvdA riep het college op om in 2025 onder meer door te pakken op de vergroening van de Gasthuisplaats, openbaar onderhoud en het bouwdepot voor jongeren. Daarnaast wil de fractie het optimale gebruik van de schaarse ruimte in Kerkpolder en de mogelijkheid voor een Parkeer + Reis terrein bij de uitbreiding van het autoluw-plus gebied onderzocht willen zien.
Veiligheidsgevoel
De ingeslagen weg van het college is niet de weg die Onafhankelijk Delft wil volgen. Die partij stipte onder meer het veiligheidsgevoel aan en kondigde aan dat ze wellicht met een motie komt in de komende raadsvergadering om agenten niet langer alleen, maar altijd met zijn tweeën naar meldingen te laten gaan. Onafhankelijk Delft wil geen prestigieuze projecten meer, maar heeft op zijn wensenlijst onder meer: subsidie voor Westerpop, een spaarplan voor een buitenzwembad, meer buurthuizen, meer rekjes aan afvalbakken voor flesjes en blikjes en een eigen dierenambulance.
Bloei
Het voornemen uit de Kadernota 2024 om iedereen in Delft kansen te bieden, betekent volgens de ChristenUnie in het beleid oog hebben voor de mensen die niet meetellen en kwetsbaar zijn. De fractie sprak de wens uit voor een rechtvaardig beleid en drong er onder meer op aan om de investeringen in het Innovatiedistrict Delft ook ten goede te laten komen aan mensen met een praktijkopleiding. In de visie van de ChristenUnie moet het beleid van de gemeente geen groei als doel hebben, maar bloei.
We en wij
Volt zei uit veel plannen uit de Kadernota hoop te putten, maar wel een groot vraagteken te zetten bij 2026. Het college denkt dat jaar de tekorten deels te kunnen opvangen met een verhoging van de OZB en bezuinigingen op taken, maar volgens Volt zou het college ook eens kunnen onderzoeken hoe het verdienvermogen van de gemeente verbeterd kan worden. Volt liet weten met andere fracties te willen nadenken over een Fonds Delft 2050 en buurtbudgetten. Voorts wees de fractie op het gebruik van de woorden we en wij in de inleiding van de Kadernota waarmee soms het college, soms de raad en soms de gemeente worden bedoeld. Niet echt transparant, volgens Volt. Het aanpassen van de tekst, zou neerkomen op 20 amendementen in de komende raadsvergadering.
Reactie
In de reactie van het college op het debat gingen burgemeester en wethouders uitgebreid in op de projecten die op dit moment worden uitgevoerd in de stad. Wethouder Martina Huijsmans (financiën) wees de commissie onder meer op de voortzetting van die projecten die met tijdelijk geld van het Rijk worden gerealiseerd. De wethouder waarschuwde de commissie dat er vanaf 2026 minder geld van het Rijk komt en er spaarzaam met nieuwe plannen moet worden omgegaan. Van een ravijnjaar is voor Delft volgens Huijsmans geen sprake, maar wel van een substantiële greppel.
Wethouder Maaike Zwart legde uit hoe investeringen in het Innovatiedistrict hun vruchten gaan afwerpen voor de hele stad en ook voor ook theoretisch en praktisch opgeleiden. Daarnaast lichtte ze onder meer toe dat het college werkt aan meer bedrijfsruimte in de wijken en dat er in de Kadernota meer geld is opgenomen voor evenementen in de wijken, waaronder de subsidie voor Westerpop. Ook ging de wethouder in op vragen over het warmtenet, isolatieplan, energiearmoede en circulair bouwen.
Cultuur is wel degelijk een speerpunt, benadrukte wethouder Frank van Vliet en met incidenteel geld wordt ook de cultuur in de wijken versterkt. De basis is daarmee volgens de wethouder op orde, maar voor een stap verder ontbreekt het geld. Met de stelselwijziging vanaf 2027 voor de lokale omroep in het vooruitzicht zei Van Vliet creatief mee te denken over een extra steuntje in de rug voor Omroep Delft. De lokale omroepen worden vanaf 2027 gefinancierd door het Rijk. De wethouder kondigde verder aan dat de raad voor de zomer de Visie op Groen krijgt en na de zomer wordt verdergegaan met de vergroening van de Gasthuisplaats.
Wethouder Karin Schrederhof legde uit dat in de Kadernota geld is uitgetrokken voor de sportverenigingen Ring Pass en Blue Birds maar nog niet voor Kerkpolder omdat daar sprake is van een gebiedsontwikkeling. Rugbyclub Thor hoeft niet op geld van de gemeente te rekenen, omdat dat een studentenvereniging is. Schrederhof lichtte toe dat er voor senioren wordt gebouwd en dat eenzaamheid wordt tegengegaan door collectief te bouwen. Voor Delft West worden uitvoeringsplannen gemaakt, die resultaten moeten opleveren die volgens de wethouder ook in andere wijken toepasbaar zijn.
In de jeugdzorg is geen sprake van een overschot, maar van een tekort op de begroting. Wethouder Joëlle Gooijer legde uit dat het college inzet op het dempen van de groei in de jeugdzorg. De wethouder liet weten met scholen te gaan praten over het voortzetten van de schoolmaaltijden. Ook zei de wethouder over het bredere armoedebeleid te moeten roeien met de riemen die het college heeft. De raad wordt binnenkort geïnformeerd over Langer en weer thuis en ook over het verbreden van de aanpak tegen eenzaamheid krijgt de raad snel een update. Wethouder Gooijer erkende dat er nog geen fysiek anti-discriminatiemeldpunt is. De wethouder beloofde eind dit jaar met een nota over de inclusieve stad naar de raad te komen en daarin ook een eventueel meldpunt op te nemen.
Burgemeester Marja van Bijsterveldt zei onder meer een onderzoek naar wijkrechtspraak te willen afwachten. De veiligheid in de Buitenhof wordt versterkt via geld uit het nationaal programma voor Delft West. De burgemeester verzekerde de commissie dat het informatieknooppunt veiligheid goed van de kant komt en over de inzet van agenten gaat de politie zelf en niet de gemeenteraad en zelfs niet de burgemeester.
De besluitvormende vergadering over de Kadernota 2024 houdt de gemeenteraad op donderdag 27 juni. Via moties en amendementen kunnen de fracties de voorstellen van het college dan nog bijsturen, wijzigen of aanscherpen.
Jaarstukken 2023
Na de toelichting van de voorzitter van de commissie Rekening en Audit op het advies van de commissie bij de jaarstukken blikten veel fracties niet alleen terug, maar ook vooruit op het komende financiële jaar en de beleidsplannen uit de Kadernota. Door de fracties van GroenLinks, STIP en Volt werden moties aangekondigd, zodat de jaarstukken volgende week in de raadsvergadering verder worden besproken.
Zienswijzen
De PvdA liet bij de bespreking van de conceptzienswijzen op de ontwerpbegrotingen voor 2025 van de gemeenschappelijke regelingen waar de gemeente Delft deel van uitmaakt weten een amendement te overwegen bij de zienswijze op de ontwerpbegroting van Avalex. Die fractie en ook STIP zouden graag zien dat Avalex het aantal emissieloze vuilniswagens uitbreidt. Wethouder Van Vliet lichtte toe dat liever als optie na een kosten/baten afweging in de zienswijze op te nemen en niet als doelstelling. PvdA gaat de komende week nadenken of de fractie een amendement indient.
De voorgestelde zienswijzen bij de overige gemeenschappelijke regelingen zijn door de commissie als hamerstuk toegevoegd aan de agenda van de raadsvergadering op donderdag 27 juni.