22 maart 2022 – Nu de uitslag van de verkiezingen bekend is, gaan de politieke partijen uit de gemeenteraad samen overleggen over de vorming van een coalitie. STIP heeft als partij met de meeste stemmen in de gemeenteraad daartoe het voortouw genomen.

Pieter Guldemond gaat als informateur de mogelijkheden verkennen voor een nieuwe coalitie in Delft. Hij is hiervoor gevraagd door STIP. De opdracht van de informateur eindigt met een eindrapportage. Dat wordt een advies voor een nieuwe coalitie in de bestuursperiode 2022-2026.

Meerderheid

In Delft waar de gemeenteraad 39 zetels telt, wordt als regel gekeken naar een mogelijke samenwerking van partijen die samen een meerderheid (minstens 20 zetels) hebben. In deze gesprekken wordt onder meer een vergelijking van partijprogramma’s gemaakt en wordt gekeken welke partijen de komende vier jaar kunnen samenwerken. De partijen in deze coalitie leveren de wethouders voor het college van burgemeester en wethouders.

College

Wanneer de informatieve gesprekken achter de rug zijn, breekt de periode aan waarin de partijen een college samenstellen. De coalitiepartijen besluiten hoe de wethoudersportefeuilles zoals financiën, economische zaken en welzijnsbeleid worden verdeeld en welke wethouders hiervoor verantwoordelijk worden.

Wethouders zijn vaak ervaren raadsleden die hoog op de kandidatenlijst van hun partij stonden. Maar een partij mag ook een partijlid uit een andere plaats als wethouder ‘van buiten’ voordragen, bijvoorbeeld als die persoon veel bestuurlijke ervaring heeft op een bepaald terrein. Deze wethouder ‘van buiten’ moet wel in Delft gaan wonen.

Geen termijn

Er staat geen termijn voor de duur van de coalitieonderhandelingen. Wanneer de standpunten van partijen ver uiteen liggen kunnen de onderhandelingen lang duren, zeker wanneer partijen na weken praten besluiten om niet met elkaar verder te gaan. Het zoeken naar een meerderheid van partijen begint dan opnieuw.

Toch is het streven van partijen altijd om de onderhandelingen binnen een redelijk korte termijn af te ronden. Meestal zo’n vier tot zes weken. Dat is ook in het belang van de stad, omdat het demissionaire college eigenlijk geen nieuwe voorstellen aan de gemeenteraad kan doen, maar slechts de lopende zaken mag afronden.

Aan het eind van het formatieproces schuiven partijen doorgaans hun kandidaat-wethouders naar voren. In Delft gaat de raad daarna in gesprek  met de kandidaat-wethouders. Vervolgens moet de gemeenteraad de wethouders goedkeuren. Als dat is gebeurd kunnen college en raad echt aan de slag.