28 november 2021 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur heeft burgemeester Marja van Bijsterveldt in haar rol als portefeuillehouder openbare orde en veiligheid uitgelegd waarom een onderzoek uit 2017 binnen de Delftse moslimgemeenschappen beter geheim kan blijven en wat ze gaat doen om de vertrouwensbreuk met die gemeenschappen te herstellen.

De burgemeester deed dat tijdens de bespreking in de commissie van de antwoorden van het college op schriftelijke vragen van CDA, GroenLinks, Onafhankelijk Delft en PvdA. Een inspreker vulde de lijst met vragen namens de nog niet in de raad gekozen partij BIJ1 donderdagavond verder aan. Aanleiding voor de vragen was het bericht Undercover naar de moskee: geheim onderzoek naar islamitische organisaties dat de NRC op 15 oktober 2021 publiceerde.

Het artikel beschrijft hoe bureau NTA in diverse Nederlandse gemeenten, waaronder in Delft, binnen de moslimgemeenschappen onderzoek deed naar mogelijke radicalisering. Burgemeester Van Bijsterveldt herhaalde in de commissie dat dat onderzoek noodzakelijk werd geacht. Nadat in 2013 jonge Delftenaren vertrokken naar Syrië en Irak werden rond 2017 door professionals en gemeenschappen zorgen en signalen geuit over een mogelijk nieuw radicaliseringsproces binnen jihadistische netwerken.

Het artikel in de NRC en daaropvolgende berichten in de media zorgden voor veel verontwaardiging binnen de Delftse moslimgemeenschap en de lokale politiek. De verontwaardiging richtte zich niet op het feit dat er een onderzoek was uitgevoerd maar op de bewering in de media dat dit in het geheim zou zijn gebeurd. Volgens de informatie vanuit het college is van een geheim onderzoek nooit sprake geweest.

In het debat zei Onafhankelijk Delft te hopen op een goede afloop. Die fractie zei onder meer moeite te hebben met het vinden van de waarheid, omdat de media het ene beweren en de gemeente het andere. Onafhankelijk Delft vroeg de burgemeester inzicht te geven in het proces dat vooraf ging aan het onderzoek. Dat zou volgens Onafhankelijk Delft veel zorgen weg kunnen nemen.

GroenLinks zei geschrokken te zijn van het onderzoek, omdat dat volgens die partij niet strookt met het uitgangspunt om samen te werken met de moslimgemeenschappen die de gemeente zelf van informatie voorzien. In dit onderzoek naar radicalisering was volgens GroenLinks geen sprake van samenwerking of bruggen bouwen. Ook GroenLinks wilde weten hoe het nu verder moet.

De PvdA sprak over een delicate kwestie. De PvdA refereerde aan het uitgelekte NTA-onderzoek in de gemeente Ede waarvoor het college daar excuses maakte. Maar in Delft is het NTA-rapport, waar de PvdA met de VVD om vroeg, nog niet boven water. Het college beroept zich op vertrouwelijkheid. Volgens de PvdA zou de burgemeester er goed aan doen om het onderzoek zo snel mogelijk met de raad, en met de islamitische gemeenschap, te delen.

Ook het CDA vroeg om openheid en om inzage in het rapport. Net als het CDA wilde de VVD onder meer weten waarom het college de raad niet eerder had geïnformeerd. Dat had de portefeuillehouder volgens de VVD eerder dit jaar kunnen doen. De commissie besprak toen de quick scan naar radicalisering en politiek extremisme. CDA en VVD hadden daar in 2019 om gevraagd. De resultaten van het NTA-onderzoek komen daar niet in terug. Meer openheid was ook waar de fracties van D66, Hart voor Delft, STIP en ChristenUnie bij de burgemeester op aandrongen.

Burgemeester Van Bijsterveldt zei in haar reactie tijdens het debat veel zorgen, verontwaardiging en pijn te horen. Ze liet weten zich daar deels in te herkennen, omdat ze ook verrast was. Ook liet ze weten dat er inmiddels een gesprek met het bestuur van de Turkse moskee is geweest en dat een gesprek met het Marokkaanse moskeebestuur op de rol staat. De burgemeester ging inhoudelijk niet in op het onderzoek, maar wees naar de offerte die openbaar is gemaakt. Daarin staan onder meer de werkzaamheden en dat het onderzoek de classificatie geheim kreeg.

De openbaarmaking van de offerte was volgens diverse fracties niet voldoende. GroenLinks noemde het onbestaanbaar dat er een offerte over zo’n precair onderwerp werd opgesteld na alleen mondelinge afspraken. GroenLinks had het over handjeklap. STIP vroeg naar notulen en of er dan niet een onderzoeksopzet beschikbaar was of die desnoods uit het rapport gelicht kon worden. De burgemeester liet weten daar naar op zoek te gaan en ook naar informatie die inzicht geeft in de onderzoekmethodiek. Daarnaast liet ze de PvdA weten dat het onderzoek vooraf juridisch getoetst was. Ook die toets wil Van Bijsterveldt met de raad delen.

De burgemeester stelde de commissie tevens voor om een bijeenkomst met NTA te arrangeren waarin de raad, in beslotenheid, vragen kan stellen aan het onderzoeksbureau. Ze verzekerde de commissie dat bij het onderzoek in Delft in tegenstelling tot dat in Ede geen heimelijke gesprekken zijn gevoerd. In Delft waren de geïnterviewden op de hoogte van het onderzoek. Het onderzoek is volgens Van Bijsterveldt sterk vertrouwelijk, omdat er met de mensen waarmee is gesproken afspraken over de vertrouwelijkheid zijn gemaakt. De portefeuillehouder wees ook op het WOB-verzoek van dagblad NRC om het onderzoek openbaar te maken. Dat wordt volgens haar de komende tijd bekeken.

Dat het onderzoek nooit met de raad is gedeeld en dat er met de resultaten nooit iets is gebeurd, kwam volgens Van Bijsterveldt door het simpele feit dat er geen nieuws in stond. Ze liet de commissie weten dat er geen grootse bevindingen waren en dat er geen aanleiding was om het beleid aan te passen. Het rapport ging de la in en werd niet vertaald in beleid.

De SP en andere fracties waren na de toelichting door burgemeester Van Bijsterveldt enigszins, maar nog niet helemaal tevreden en gerustgesteld. De SP zei de suggestie van een besloten sessie met NTA een goed idee te vinden om in die bijeenkomst ook te bespreken hoe over dit onderwerp verder in openheid over gesproken kan worden. Ook Onafhankelijk Delft zei met NTA om de tafel te willen.

GroenLinks en PvdA lieten weten de reactie van de burgemeester mager te vinden. Zij nemen het onderwerp mee terug naar de fractie. De VVD stelde voor om eerst de toegezegde extra informatie en een eventuele besloten sessie met NTA af te wachten, voordat dit onderwerp terug komt  in de raadsvergadering.