14 oktober 2021 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur hebben op dinsdag 12 oktober nagenoeg alle fracties geconstateerd dat het financieel lastig wordt om de ambities uit het voorstel Cultuurkader Delft 2021 – 2030 Cultuur, motor van Delft in ontwikkeling te realiseren, laat staan om de culturele basis op orde te houden.

Cultuur in Delft is inclusief, past bij ons DNA en maakt de stad aantrekkelijk om in te wonen, te werken en te bezoeken. Met die woorden omschrijft het college in het voorstel wat cultuur in Delft zou moeten zijn. De ambities en doelen voor de komende negen jaar zijn uitgewerkt in drie programmalijnen: Meedoen met Cultuur, Stedelijke Aantrekkelijkheid en Cultuur en Innovatie. Het voorstel werd vorige maand al in de commissie besproken, maar toen ontbrak volgens veel fracties de financiële onderbouwing van het voorstel. Het college kwam de afgelopen weken met die onderbouwing, maar veel fracties deelden dinsdagavond hun zorgen over het overeind houden van de cultuursector in Delft en plaatsten vraagtekens bij de voorgestelde ambities.

GroenLinks vroeg onder meer aandacht voor het financieel tekort op de cultuurhuizen in de wijken en de financiële posities van DOK en theater De Veste. GroenLinks constateerde net als andere fracties dat nog niet helder was, wat er nodig is om de culturele basis in Delft op orde te krijgen. STIP bepleitte de komst van een poppodium en kreeg van wethouder Bas Vollebregt de toezegging dat hij het nachtleven meeneemt in de nog op te stellen Horeca- en Retailvisie.

De programmalijn Meedoen met Cultuur staat voor het CDA op één. Die fractie bestempelde de financiële paragraaf als niet-hoopgevend. De fractie was in het debat op zoek naar financiële ruimte om eventueel geld van het sociaal domein naar de cultuursector te schuiven. Ook het verhogen van kostendekkendheid van museum Prinsenhof zou wat het CDA betreft mogelijk wat extra geld voor cultuur kunnen opleveren.

D66 noemde cultuur het kind van de rekening. Die fractie sprak haar zorg uit dat er voor veel mooie woorden in het voorstel geen financiële dekking is. Net als vorige maand vroeg D66 aandacht voor de Fair Practice Code. Deze gedragscode voor ondernemen en werken in kunst, cultuur en creatieve industrie nodigt naar eigen zeggen uit tot kritische reflectie en biedt een handreiking voor hoe de sector samen tot een toekomstbestendige arbeidsmarkt en beroepspraktijk komt. Daarnaast vroeg D66 aandacht voor expositieruimte 38CC dat een subsidie is misgelopen en op omvallen staat. D66 zei ermee in zijn maag te zitten en riep andere fracties op mee te denken om 38CC de winter door te helpen.

Hart voor Delft had geen goed woord over voor de bezuinigingen op DOK en VAK en bekritiseerde de musical Willem van Oranje die is uitgesteld. De fractie vroeg wethouder Vollebregt de subsidie van één miljoen voor de musical te schrappen, maar volgens de wethouder is er helemaal geen sprake van subsidie. De initiatiefnemers huren voor hun toekomstige theater vijf jaar lang een kavel van de gemeente voor twee ton per jaar. Onder de streep houdt de gemeente daar zelfs een paar centen aan over. Het uitstel van de musical betekent volgens Vollebregt dat de hele periode van vijf opschuift en niet dat dit de gemeente extra geld kost. Van Hart voor Delft vond ook dat er bij de klimaatambities geld kan worden weggehaald voor cultuur.

Net als GroenLinks vroeg ook de VVD om nog meer duidelijkheid. De VVD-fractie vroeg wethouder Vollebregt om een uitvoeringsagenda op te stellen en om aan de hand daarvan de kosten inzichtelijk te maken. Ook de SP zag nog veel open eindjes in het cultuurkader. Daarnaast herinnerde de SP de commissie aan het heftige debat vorige maand. Nu was er volgens de SP nog weinig te horen over wat de coalitiepartijen aan cultuur willen doen. Het jaar na jaar bezuinigen op bibliotheek was volgens de SP een verkeerde beweging. De SP riep andere partijen op om bij de begroting echt geld vrij te maken voor de bibliotheek.

De PvdA sloot zich daarbij aan en zei ook mee te willen denken over extra steun voor 38CC. De PvdA uitte haar zorgen over de Delftse cultuur in de toekomst. De fractie rekende voor dat er op dit moment twee ton te kort is voor de basis op orde en drie ton te weinig om de ambities uit het cultuurkader te realiseren.

Wethouder Vollebregt beaamde dat er financieel nog onduidelijkheid bestaat en hij wees op de verantwoordelijkheid van de gemeenteraad om de financiële keuzes te maken. Wat de basis op orde is, is volgens de wethouder ook een politieke vraag. Die vraag wordt door het college meegenomen in een verkenning naar wat nodig is om die basis overeind te houden. In die verkenning wordt ook gekeken hoe cultuur kan worden meegenomen in gebiedsontwikkelingen. De PvdA wilde daar vorige maand een motie over indienen. Maar dat is nu, na de toezegging van de wethouder, niet meer nodig.

Ook beloofde Vollebregt dat onderzocht gaat worden wat de effecten en kosten zijn van de Fair Practice Code. D66 liet weten dat de code eigenlijk een plek verdient in de culturele basis. De fractie zei daarover een motie te overwegen. Het schuiven met geld tussen verschillende domeinen werd door de wethouder afgeraden. Hij zei tegen het CDA meer te verwachten van de samenwerking tussen zorg- en culturele instellingen.

Aan het eind van het debat kondigden diverse fracties moties en/of amendementen aan. De voorstellen van partijen om extra geld uit te trekken voor cultuur of culturele instellingen worden behandeld bij de begrotingsbehandeling op donderdag 4 november. Het voorstel over het cultuurkader wordt in de raadsvergadering op donderdag 18 november verder besproken.

Tarieven

Het college gaat de tarieven voor de afvalstoffenheffing en het rioolheffing niet anders berekenene. Dat is de conclusie uit de collegebrieven die de commissie dinsdagavond ook op de agenda had staan. In deze brieven gaat het college uitgebreid in op eerdere toezeggingen, onder meer uit de raadsvergadering van 5 juli 2018, om uit te zoeken of tarieven niet eerlijker verdeeld en veel groener gemaakt zouden kunnen worden. De fracties van VVD, D66 en Hart voor Delft hadden om bespreking van de brieven gevraagd, omdat ze er nog niet van overtuigd waren dat het echt zo ingewikkeld is om het tarievensysteem te wijzigen.

Wethouder Stephan Brandligt legde uit dat de landelijke wetgeving de gemeente weinig vrijheid geeft om het tariefstelsel aan te pakken. Hij sprak de hoop uit dat de wet zo wordt gewijzigd dat gemeenten hun belastingen kunnen vergroenen. Differentiatie van de rioolheffing was volgens de wethouder afgevallen, omdat het daarbij gaat om minimale prijsverschillen. Wethouder Martina Huijsmans benadrukte dat alle voor- en nadelen van een tarievenwijziging waren bekeken en dat de conclusie is; laten we het systeem houden zoals het nu is.

De VVD liet weten een amendement of motie te overwegen over dit onderwerp bij de begroting. Hart voor Delft zei dat het college met het uitzoekwerk de toezegging deels had afgedaan. Die partij was er nog niet helemaal van overtuigd dat er niet gesleuteld kan worden aan de tarieven voor de afvalstoffenheffing. Ook D66 zei van plan te zijn dit onderwerp te betrekken bij de begroting.

Initiatiefvoorstel

Overwegend positief met hier en daar een vraag werd in de commissie gereageerd op het initiatiefvoorstel Delftse principes voor digitale soevereiniteit.  De fracties van STIP, Onafhankelijk Delft, D66 en GroenLinks maakten dit voorstel, omdat ze vinden dat de gemeente Delft door het intern gebruik van vrije en open source software onafhankelijk moet blijven van leveranciers.  

Wethouder Huijsmans liet weten het voorstel te omarmen. Ze beschreef het voorstel als een eerste stap die wellicht kan leiden tot een sneeuwbaleffect waarbij andere gemeenten zich aansluiten. Het einddoel is volgens de wethouder nog lang niet bereikt. Ze verwacht dat leveranciers over hun software gaan nadenken als veel gemeenten vragen stellen over hun digitale soevereiniteit. De commissie besloot het voorstel als hamerstuk toe te voegen aan de agenda van de komende raadsvergadering.