7 februari 2025 – Als de gemeente Delft fossiele reclame in abri’s wil verbieden, moet eerst de plaatselijke regelgeving worden aangepast. Pas dan is de Metropoolregio bereid om de Delftse regels over te nemen in haar reclamebeleid voor de bus- en tramhaltes in Delft. Dat bleek op donderdag 6 februari tijdens een debat in de commissie Economie, Financiën en Bestuur.
Op korte termijn verdwijnen de reclames voor verre vliegreizen en benzineauto’s niet, want de Metropoolregio heeft nog tot eind 2026 een contract met Global Buitenreclame. Na vragen van GroenLinks en Volt over dit onderwerp liet het college weten dat de gemeente voor die tijd het contract kan aanpassen. Maar eventuele financiële risico’s zijn dan voor de gemeente.
Sinds vorig jaar mogen er al geen advertenties voor fossiele producten meer te zien zijn op de driehoeksborden om lantaarnpalen en op de digitale borden die de gemeente zelf aanbesteedt. GroenLinks peilde in de commissie hoe de andere partijen aankijken tegen een verbod op fossiele reclame in de abri’s. GroenLinks zou graag zien dat dit jaar al stappen worden ondernemen om dit op te nemen bij het nieuwe contract in 2027.
Maar in de commissie bleek al snel dat de meningen over dat verbod behoorlijk uiteenlopen. GroenLinks en Volt zijn voor snelle stappen tegen fossiele reclame. Zij staan op het standpunt dat een verbod leidt tot een afname van fossiele grondstoffen en een toename van een beter en gezond klimaat. Hart voor Delft vroeg zich onder meer af, waar de grens wordt getrokken en of de politiek met een verbod niet met haar rug naar de maatschappij gaat staan. De PvdA wilde van wethouder Frank van Vliet weten of er binnen het reclamebeleid ook aandacht is voor een betere spreiding voor de legale aanplakplekken van de gemeente. Op die vraag krijgt de PvdA schriftelijk antwoord.
De wethouder legde uit dat als de raad het reclamebeleid van de gemeente wil aanpassen, dat kan via een breed aangenomen motie, waarin het college de opdracht krijgt om een verbod op bepaalde reclame-uitingen op te nemen. Hij verzekerde de commissie dat het college ook nauwlettend kijkt naar Den Haag waar de gemeente verwikkeld is in een rechtszaak en de Metropoolregio is gevraagd aan te tonen in hoeverre zij verwacht dat de reclame-inkomsten dalen.
De VVD maakte duidelijk geen voorstander te zijn van een reclameverbod. De liberale beginselen van de VVD, zoals vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid staan een dergelijk verbod niet toe. De VVD vindt dat mensen zelf moeten kunnen kiezen wat ze belangrijk vinden en de overheid dat niet voor hen moet doen. Net als Hart voor Delft vroeg de VVD waar de grens ligt tussen wel of geen gewenste reclames. Als het aan het CDA ligt, is dat een vraag waar een landelijk antwoord op moet komen.
Ook D66 worstelde wat betreft die grens of je dan niet ook moet kijken naar het verbieden van reclames van bepaalde bedrijven die het minder nauw nemen met waarheidsvinding of met producten die gemaakt worden met onmenselijke arbeidsomstandigheden. D66 zei de ontwikkelingen in de gemeente Den Haag te willen afwachten. Onafhankelijk Delft kon zich vinden in de woorden van de VVD.
De ChristenUnie waarschuwde dat willekeur op de loer ligt. Voor de ChristenUnie is het ook denkbaar de advertenties voor fast food en fast fashion worden verboden. De fractie pleitte daarom, net als STIP, om dit onderwerp breder te bezien en te verwerken in een motie die op zeer brede steun in de raad kan rekenen. GroenLinks liet weten dat dat nog even zoeken wordt. Als dat leidt tot een motie dan wordt die ingediend in de raadsvergadering op donderdag 6 maart.
Joods erfgoed
De Subsidieregeling Bescherming, behoud en beleving Joods erfgoed is het resultaat van overleg tussen het college en de Joodse gemeenschap in Delft, na het onderzoek naar de verkoop van Joods vastgoed tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De raad besprak dit onderzoek begin 2023 en wethouder Van Vliet beloofde toen dat hij in samenspraak met de Joodse gemeenschap met een voorstel zou komen, waarin het Joods erfgoed wordt beschermd, wordt behouden en kan worden beleefd. Het college heeft 150.000 euro vrijgemaakt voor de regeling. Een deel van dit bedrag is bedoeld als eerste stap in het verduurzamen van de synagoge in Delft en voor het herstel en behoud van de Joods begraafplaats.
Daarnaast is er geld beschikbaar voor onderwijs en informatie en activiteiten die het Joods erfgoed onder de aandacht brengen van de Delftenaren. Het CDA was een van de fracties die stilstond bij de indrukwekkende holocaustherdenking in de Delftse synagoge.
Daar werd op 27 januari herdacht dat het 80 jaar geleden was dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd. Ongeveer 1,3 miljoen mensen werden door nazi-Duitsland naar dit kamp in Polen gedeporteerd. Van hen kwamen er ongeveer 1,1 miljoen om te leven, het grootste deel van de slachtoffers werd vergast.
De CDA-fractie zei het verontrustend te vinden dat het antisemitisme toeneemt en dat aandacht voor de positie van de Joodse gemeenschap en holocausteducatie van groot belang zijn. Wethouder Frank van Vliet beloofde het CDA dat de gemeente aanvragers die een beroep willen doen op subsidie van het rijk daarbij ondersteunt.
Hart voor Delft sprak eveneens de waardering uit voor de subsidieregeling die wellicht nog aanpassing verdient als het gaat om de volgorde waarin de aanvragen worden behandeld. De fractie wil daar voor de raadsvergadering op 6 maart een motie over voorbereiden. Ook Hart voor Delft blikte terug op de oorlog met een persoonlijk verhaal uit het archief over hoe vader in 1943, toen nog student, na de avondklok in Utrecht werd opgepakt en om 3 uur ’s nachts weer buitenstond, omdat de straten werden afgezet om de joden af te voeren.
Onafhankelijk Delft schetste de geschiedenis van Delft als mooi blauw en gitzwart. De fractie wees op de morele plicht van de gemeente om de huidige Joodse gemeenschap te ondersteunen en budget in de breedste zin van het woord beschikbaar te stellen. Samen op naar een toekomst van inclusie en in gesprek gaan met de scholen, luidde het betoog van Onafhankelijk Delft.
GroenLinks refereerde eveneens aan de holocaustherdenking en riep de wethouder op snel aan de gang te gaan met de subsidieregeling. Ook STIP deelde het standpunt dat onderwijs over de holocaust veel aandacht verdient.
De PvdA liet onder meer weten blij te zijn dat de regeling in samenspraak met de Joodse gemeenschap tot stand is gekomen. De ChristenUnie vroeg en kreeg de bevestiging van de wethouder dat mensen die struikelstenen willen plaatsen die herinneren aan niet-Joodse slachtoffers van de nazi’s ook in aanmerking komen voor subsidie. Van Vliet legde D66 uit dat de subsidie voor de synagoge louter is bedoeld als startbedrag, omdat de restauratiekosten van het monumentale pand aanzienlijk hoger zijn. De VVD sprak de hoop uit dat de beschikbare financiële middelen snel worden besteed.
Rondvraag
Hart voor Delft had in deze vergadering twee rondvragen. De fractie vroeg wethouder Martina Huijsmans naar extra handhaving op onverlichte fietsers die in drommen door de stad rijden. De wethouder wees naar de verlichtingsacties die de gemeente een paar keer per jaar met de Fietsersbond houdt. Het effect van extra handhaving is volgens de wethouder steeds van korte duur en het gebeurt ook dat tijdens de handhaving de meeste onverlichte fietsers gewoon een werkend voor- en achterlicht blijken te hebben.
En op de vraag van Hart voor Delft dat er bouwactiviteiten waren gesignaleerd op het terrein van het pop-up theater voor de musical Willem van Oranje liet wethouder Van Vliet weten dat dat klopt en dat het ernaar uitziet dat de musical doorgaat.