Fracties dromen verder over nieuw stadsdeel op DSM-terrein

Fracties dromen verder over nieuw stadsdeel op DSM-terrein

10 september 2025 – In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Economie, Financiën en Bestuur hebben de fracties op dinsdag 9 september hun wensen, dromen, aandachtspunten en zorgen gedeeld over de toekomst van het oostelijk deel van het DSM-terrein. De gistfabriek sluit op 1 januari 2026. Dat betekent dat DSM samen met de provincie en de gemeente wil verkennen hoe dit terrein veranderd kan worden in een stadsdeel waar gewerkt en misschien in de toekomst ook gewoond wordt.

Het terrein is eigendom van het multinationale biochemieconcern DSM-Firmenich. Als het gebied waar nu alleen gewerkt wordt, ook voor wonen wordt bestemd, moet de provincie daarvoor eerst akkoord geven. In de Vertrekpuntennotitie DSM-F Oost beschrijft het college onder meer het proces hoe de gemeente denkt van dromen bouwplannen te maken en hoe de stad daarbij wordt betrokken.

De vertrekpunten die de gemeente meegeeft aan DSM omvatten veel wensen en verzoeken om bijvoorbeeld te komen tot een integraal plan voor het oostelijke terrein, een toegankelijk gebied en een strategie voor de tijdelijke invulling van de monumenten op het terrein. Sloop van die panden is geen optie, stelt de notitie. Daarnaast vraagt de gemeente aan DSM onder meer om de bebouwingsdichtheid en een mix van functies te onderzoeken.

Versterken

Uitgangspunten worden in de notitie nog niet genoemd, maar in het commissiedebat droomden nagenoeg alle fracties hardop over de toekomst van dit nieuwe stadsdeel. Wat GroenLinks betreft, biedt het terrein van 14 hectare ruimte voor kennis- en maakbedrijven die een band hebben met de TU en het westelijk deel van het DSM, waar de Biotech Campus is gevestigd, kunnen versterken. GroenLinks hecht belang aan een economisch profiel en een integraal plan voor het nieuw te ontwikkelen gebied. De VVD deelt dat standpunt. Die partij ziet dit toekomstig stadsdeel als motor voor innovatie en werkgelegenheid met ruimte voor startende bedrijven die er kunnen doorgroeien.

Onafhankelijk Delft uitte zorgen over de rol van de gemeenteraad gedurende het hele ontwikkelproces en de participatie met de stad. Volgens Onafhankelijk Delft is dit gebied de ideale plek voor een nieuw stadstheater en woningen. STIP zou graag zien dat er in de monumentale fabriekspanden gewoond gaat worden, terwijl in het noordelijk deel van het terrein betaalbare bedrijfsruimte wordt gerealiseerd. Ook vroeg STIP aandacht voor de tijdelijke invulling van het terrein, zolang er nog niet gebouwd wordt.

Hart voor Delft liet weten de geest van Jacques van Marken te missen in de notitie. De oprichter van de gistfabriek wordt gezien als de eerste sociaal-ondernemer van Nederland en die erfenis zou volgens Hart voor Delft in dit gebied een plek moeten krijgen in de vorm van sociale woningbouw waar kinderen in de tuin spelen en oma naast haar kinderen komt wonen. D66 vindt dat het terrein vooral goed bereikbaar gemaakt moet worden en de fractie herhaalde dat ze droomt over een theaterwijk in dit gebied. D66 wil ook dat er serieus onderzoek gedaan wordt naar woningbouw.

Relatie

Van het CDA mogen er ook bedrijven komen die geen relatie hebben met de TU. Daarnaast sprak de CDA-fractie de wens uit dat er bij het maken van plannen ook wordt gekeken naar de relatie met Rijswijk. De aanleg van een zwembad zou wat het CDA betreft een mogelijkheid kunnen zijn waar beide steden van kunnen profiteren. Volt vindt dat de participatie en de betrokkenheid van bewoners nu al moet starten. Ook sprak Volt de wens uit dat er in de plannen meer aandacht komt voor sociale innovatie om het gebied meer te ontwikkelen in de geest van Van Marken.

De PvdA vindt onder meer dat de stadsbouwmeester een rol in het proces moet krijgen, dat de stad in een vroeg stadium moet kunnen meepraten over de plannen en dat het gebied een hoog stedelijk karakter mag krijgen en goed bereikbaar moet zijn. De ChristenUnie liet weten vooral uit te kijken naar de uitwerking van de vertrekpunten.

Kraamkamer

De wethouders Martina Huijsmans en Maaike Zwart maakten de commissie duidelijk dat er nog heel wat valt uit te zoeken, voordat er plannen worden gemaakt. DSM is als eigenaar van het terrein daarin de initiatiefnemer, benadrukte Huijsmans. De betrokkenheid van de raad is volgens haar verzekerd, omdat er heel veel besluiten genomen moeten worden voordat er de komende jaren iets gaat gebeuren. Ook wethouder Zwart liet de commissie weten dat er nog veel onderzoek moet worden gedaan. Zij ziet op dit terrein in de toekomst onder meer groeikansen voor bedrijven die in de kraamkamer van de Biotech Campus worden geboren.  

In de raadsvergadering op donderdag 25 september wordt verder gesproken over dit onderwerp, omdat Onafhankelijk Delft en GroenLinks overwegen moties in te dienen.

Vastgoedbedrijfanalyse

Van gymzalen tot fietsenstallingen en van toiletgebouwen tot kantoren, de gemeente Delft bezit deels of volledig heel wat vastgoed. De Nota Vastgoedbedrijfanalyse 2024 geeft inzicht hoe de gemeente daarmee omgaat en wat de kosten en baten zijn. Een degelijke analyse concludeerde de fractie van de ChristenUnie. Maar die partij miste daarin naar haar zeggen wel de religieuze organisaties die maatschappelijke activiteiten uitvoeren. Maatschappelijke partners moeten wat het CDA betreft worden betrokken bij de uitvoering van de nota.

Net als het CDA vroeg STIP aandacht voor leegstaand vastgoed waar volgens die fractie effectief mee moet worden omgegaan. Tijdelijke initiatieven zorgen voor meer levendigheid in de stad, aldus STIP. De VVD sprak de zorg uit er structureel meer geld nodig is voor het onderhoud en verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed. Daar moet volgens de VVD kritisch naar worden gekeken. Leegstand wordt volgens wethouder Frank van Vliet zo snel mogelijk ingevuld en hij noemde het een feit dat de kosten stijgen door prijsontwikkelingen en verlopen energielabels.

De SP liet weten geïrriteerd te zijn, omdat het college de kaders van het vastgoedbeleid bepaalt. De rol van de raad is daardoor volgens de SP onduidelijk. De SP zei het ook niet eens te zijn met het uitgangspunt dat de gemeente vastgoed zoveel mogelijk wil verkopen. Het uitgangspunt zou volgens de SP juist andersom moeten zijn; de gemeente moet vastgoed behouden. De PvdA maakte de wethouder attent op de mogelijkheid een Vastgoed NV op te zetten, waarmee de gemeente ontwikkelingen kan sturen. De wethouder liet weten daarmee bekend te zijn en gaf te kennen dat dat ook al is gebeurd in Delft.

Onafhankelijk Delft vroeg aandacht voor Hospice Delft. Als er binnen nu en een half jaar geen andere locatie wordt gevonden, dreigt het huis voor terminaal zieken te verdwijnen uit de stad. Wethouder Van Vliet stelde de fractie gerust dat het college nauw betrokken is bij de zoektocht naar een geschikte plek voor het hospice.

Van Vliet liet Hart voor Delft weten dat er geen participatie voor deze nota is geweest, omdat het stuk gaat over het aankopen en beheren van panden en daardoor technisch van aard is.

De fracties van de SP, Hart voor Delft en STIP kondigden aan dat ze in de komende raadsvergadering op donderdag 25 september bij dit onderwerp moties willen indienen.

Sjoerd S.

In 2017 kwam aan het licht dat er mogelijk sprake was van oplichting met beleggings- en investeringsadviezen door Sjoerd S. vanuit zijn bedrijf DBS. De gemeente had dit bedrijf in een eerder stadium (tot 2012) ingehuurd voor het bieden van ondersteuning bij het doen van aangifte inkomstenbelasting. De civiele rechter heeft in 2021 geoordeeld dat de gemeente niet aansprakelijk is voor de schade.

De fracties van Hart voor Delft, CDA en VVD hadden om bespreking van deze zaak gevraagd, na de reactie van het college op schriftelijke vragen van Hart voor Delft. Daarin laat het college weten dat het aanbieden van excuses of het geven van financiële tegemoetkoming niet aan de orde is. De benadeling is het gevolg van de acties van één persoon die niet onder de het bereik van de overeenkomst tussen de gemeente en Sjoerd S. vielen. De drie fracties spraken de wens uit dat het college toch zijn excuses aanbiedt aan de gedupeerden, om zo het beschadigde vertrouwen in de overheid te herstellen.

Wethouder Karin Schrederhof wees de commissie, net als in de reactie op de schriftelijke vragen, op één benadeelde die door Sjoerd S. op het kantoor bij de gemeente werd uitgenodigd voor een bespreking. Met die benadeelde zei de wethouder persoonlijk in gesprek te gaan.

NOVEX

De bespreking van de collegebrief over het NOVEX ontwikkelperspectief Zuidelijke Randstad is door de commissie doorgeschoven naar de commissievergadering op 2 oktober.

Kijk de commissievergadering terug

Fracties dromen al van nieuw stadsdeel op DSM-terrein

13 december 2024 – Als de gistfabriek eind volgend jaar na 155 jaar sluit, wil DSM samen met de provincie en de gemeente verkennen hoe dit oostelijk deel van het DSM-terrein veranderd kan worden in een stadsdeel waar gewerkt en misschien ook gewoond wordt. In de oordeelsvormende vergadering van de commissie Algemeen deelden diverse fracties op donderdag 12 december hun wensen, dromen, aandachtspunten en zorgen over dit nieuwe stukje stad.

Zover is het nog lang niet. Het terrein is eigendom van het multinationale biochemieconcern DSM-Firmenich. Als het gebied waar nu alleen gewerkt wordt, ook voor wonen wordt bestemd, moet de provincie daarvoor eerst akkoord geven. In de commissievergadering bleek dat niet alle fracties zitten te wachten op een tweede Kabeldistrict waar in de toekomst tussen de bedrijven door ook Delftenaren wonen.

Wat de VVD betreft, begint een lang ontwikkeltraject met heldere kaders. De fractie zou het liefst zien dat er naast hoogwaardige maakindustrie, betaalbare bedrijfsruimte komt. De PvdA zei kansen te zien voor een gemengd woonmilieu, met sociale woningen, sociale werkplekken, zwemmen in de Schie, het herstel van de oude water- en fietsroutes en een stadshub. De PvdA vroeg wethouder Martina Huijsmans in het gebied ook verder te kijken dan alleen dit deel van het DSM-terrein.

GroenLinks wees op de samenhang van de campus met het oostelijk DSM-terrein en op de behoefte aan hoogtechnologische en betaalbare bedrijfsruimte. Daarnaast vroeg GroenLinks aandacht voor het behoud van de monumenten op het terrein en het betrekken van de raad en bewoners bij het verdere proces.

STIP zou graag zien dat er meer kantoorruimte en bedrijvigheid komen en wellicht ook woningen. Net als STIP verwees Volt naar de oprichter van de gistfabriek Jacques van Marken. Hij wordt gezien als de eerste sociaal-ondernemer van Nederland en Volt herinnerde de commissie eraan dat Van Marken het Agnethapark bouwde voor zijn werknemers en dat hij mensen sociaal verbond. In een nieuw verbindend gebied kunnen woningen volgens Volt niet ontbreken.

Hart voor Delft vroeg wethouder Huijsmans om meer inzicht in de risico’s voor de gemeente, de bodemverontreiniging en de participatie. De SP hielp de fracties die naar Van Marken verwezen uit de droom, dat hij zeker geen socialist was en weinig ophad met Marx. Van Marken ging volgens de SP voor zijn onderneming en voor de bedrijvigheid. Daarom zou dit terrein volgens de SP meer geschikt zijn voor bedrijven dan voor woningen.

D66 vond dat andere fracties te ver vooruitkeken en sprak de zorg uit dat er al hele lijst met wensen werd neergelegd. Ook de ChristenUnie wees andere partijen erop dat het nu nog niet de tijd was om te dromen en noemde het een mooi aanbod van DSM om mee te denken over het ontwikkelen van de stad. Onafhankelijk Delft dacht er net zo over. Ook de CDA-fractie zei het in dit stadium te vroeg te vinden om te praten over eventuele plannen.

Wethouder Huijsmans benadrukte dan ook dat er op dit moment nog geen sprake is van een proces. Eerst moeten DSM, de provincie en de gemeente heel veel huiswerk doen en pas als er een intentieovereenkomst ligt, kan het verkennen volgens haar beginnen. Vanaf dat moment kan ook de raad zijn zegje doen. Maar de wethouder stelde voor om dan vooraf via de werkgroep Leefomgeving of via een beeldvormende bijeenkomst de raad te informeren over het verkenningsproces en de stappen daarna.

Na die uitleg zag geen van de fracties aanleiding om voor de komende raadsvergadering een motie aan te kondigen.

Energiearmoede

Delft heeft bijna 2,4 miljoen euro van het Rijk gekregen om dit jaar en volgend jaar huurders en woningeigenaren financieel te helpen in het omlaag brengen van hun energielasten. De stichting 015Duurzaam zet daarvoor al een aantal jaren energiecoaches en energiehulpen in die mensen thuis daarover advies geven.

In 2023 had 015Duurzaam bijna 3000 huishoudens in Delft bezocht, vertelde de vertegenwoordiger van de stichting tijdens haar inspreekminuten aan de commissie. Daarbij gaat het niet alleen om advies en het aanbrengen van folie en tochtstrippen. De inspreker schreef 70% van de energiebesparing bij de huishoudens toe aan gedragsveranderingen.

De inspreker ontving veel steun en complimenten uit de commissie voor de resultaten die worden geboekt. Iets meer dan de helft van de energiearmoede zit bij de sociale huurders. De VVD wees erop dat een kwart van de huishoudens die energiearmoede ervaren mensen met een koophuis betreft. De ChristenUnie maande wethouder Maaike Zwarte tot vaart, omdat de rijkssubsidie voor het einde van 2025 moet zijn besteed.

De wethouder stelde de commissie gerust dat dat geld tot eind 2027 gebruikt kan worden om de mensen met ergste energiearmoede te helpen. Verenigingen van Eigenaren kunnen bij het VVE-loket van de gemeente terecht. Het Holy-Folieproject om studentenhuizen beter te verwarmen wordt met 50 naar 100 huizen uitgebreid. Daarnaast liet de wethouder als toezegging noteren dat ze met 015Duurzaam in gesprek gaat over de (eventuele) vervolgactiviteiten van de stichting en dat ze de raad gaat informeren over de uitkomst van dat gesprek. Geen van de fracties zag aanleiding om een motie aan te kondigen.

30 km/u

Op verzoek van STIP, PvdA en GroenLinks boog de commissie zich in deze vergadering ook over de antwoorden die het college gaf op vragen van deze drie fracties over het verlagen van de maximumsnelheid in Delft naar 30 km/u. STIP en PvdA drongen erbij wethouder Huijsmans op aan om sneller met concrete plannen te komen voor snelheidsverlaging en GroenLinks wilde weten hoe de wethouder de maximumsnelheid van 30 km/u gaat controleren.

Net als in haar brief wees de wethouder naar het mobiliteitsplan en de adaptieve mobiliteitsagenda waarin staat dat Delft streeft naar een snelheidsverlaging van het autoverkeer. Daar is de gemeente, volgens wethouder Huijsmans, al 25 jaar mee bezig. In veel wijken en straten geldt al een maximum van 30 km/u. De wethouder liet de commissie ook weten dat Delft kijkt naar andere steden zoals Amsterdam en Utrecht, die zijn gestart met deze snelheidsverlaging. Die ervaringen en inzichten wil de wethouder gebruiken voor Delft.

De ChristenUnie, Hart voor Delft, D66, CDA, Onafhankelijk Delft en VVD wezen op het belang dat met het verlagen van de snelheid ook de inrichting van een weg moet kloppen. Onafhankelijk Delft en ChristenUnie wezen op hardrijders in Voorhof die niet gecontroleerd worden en plankgas kunnen, omdat de 30 km straat niet als 30 km straat is ingericht. De wethouder zei dat de herinrichting wordt uitgevoerd als een weg of straat aan de beurt is voor groot (riool)onderhoud. 

STIP kondigde een motie aan voor de komende raadsvergadering om de wethouder aan te sporen tot meer ambitie. In die raadsvergadering op donderdag 19 december dient wellicht ook Onafhankelijk Delft bij dit onderwerp een motie in.

Kijk de commissievergadering terug

Commissie Algemeen sluit vergaderjaar commissies af

10 december 2024 – In de vergadering van de commissie Algemeen worden op donderdag 12 december onderwerpen besproken die eigenlijk thuishoren in de reguliere commissievergaderingen. Omdat het jaar bijna voorbij is en de laatste raadsvergadering van 2024 op donderdag 19 december wordt gehouden, zijn deze onderwerpen uit de diverse commissie bij elkaar geveegd en op de agenda van de commissie Algemeen gezet. Deze vergadering begint om 19.30 uur en wordt gehouden in de raadszaal in het stadhuis op de Markt.

Op verzoek van VVD, D66, Hart voor Delft en ChristenUnie bespreekt de commissie de brief van het college over de Aanpak energiearmoede 2024-2025. VVD, PvdA, GroenLinks, CDA, STIP en Volt hebben de collegebrief over de Herontwikkeling terrein DSM Firmenich oost op de agenda gezet. DSM-Firmenich wil met de gemeente en de provincie de mogelijkheden onderzoeken voor herontwikkeling van het oostelijk deel van het bedrijfsterrein.

De fracties van STIP, PvdA en GroenLinks hebben schriftelijke vragen gesteld aan het college over Delft naar 30 km per uur. De antwoordbrief van het college is door deze fracties aan de overlegagenda toegevoegd.  

Wanneer u wilt inspreken, kunt u zich tot op de dag van de vergadering tot 12.00 uur aanmelden bij de griffie. Belangstellenden kunnen beide vergaderingen bijwonen in de raadszaal of thuis rechtstreeks of achteraf bekijken via de webcast die te vinden is op de website van de gemeenteraad.

Agenda en webcast commissie Algemeen