18 februari 2021 – Het debat over de evaluatie van het verhuisproces van het Heilige Land heeft in de vergadering van de commissie Sociaal Domein en Wonen op donderdag 18 februari bij diverse fracties voor behoorlijk wat zelfreflectie gezorgd.

De raad vroeg het college eind 2018 via een motie om het herhuisvestingsproject in het Heilige Land van Woonbron en het project van Vidomes in de Van der Goes- en Van Schuijlenburchstraat tegen het licht te houden. De onderzoekers hebben het proces aan de hand van gesprekken met de corporaties, deskundigen en de oud-bewoners van de planvorming tot de verhuizing naar een nieuwe woning in kaart gebracht. Uit het onderzoek komen diverse verbeterpunten voor de corporaties naar voren. Ook de rol van de gemeenteraad en de politiek blijft niet onbesproken, omdat die volgens sommige bewoners als vertragend en af en toe als polariserend werd ervaren.

GroenLinks omschreef de evaluatie als een goede reflectie over de rol van de raad. Die partij zei lessen te willen trekken en regels te willen afspreken voor de toekomst. Net als het CDA riep GroenLinks partijen op in dergelijke processen het eerlijke verhaal te vertellen aan bewoners. Volgens de CDA-fractie moet de raad zich de politieke inmenging bij beide projecten aantrekken en in het vervolg geen fata morgana’s creëren. Het eerlijke verhaal is volgens GroenLinks dat bewoners niet de stad zijn uitgejaagd. In de evaluatie blijkt dat 85% van de bewoners in Delft is blijven wonen.

Die opmerking was tegen het zere been van de SP, omdat die partij het opnam voor de bewoners in de sloopwoningen. De SP pleitte tijdens het proces voor behoud en renovatie van de woningen. In het debat bracht de SP onder meer naar voren dat door dergelijke projecten mensen nog steeds de stad moeten verlaten. Zonder die politieke inmenging waren dat volgens de SP misschien nog veel meer mensen geweest. D66 viel de SP bij door de fracties erop te wijzen dat door de motie van de SP, D66 en ChristenUnie het proces is geëvalueerd en dat juist politieke bemoeienis heeft geleid tot een goede evaluatie, die hopelijk leidt tot verbeteringen van toekomstige uitverhuisprocessen.

Nagenoeg alle fracties deelden de conclusie uit het rapport dat er veel verbeterd kan worden, onder meer in de communicatie met bewoners. Die moet duidelijker. Ook de suggestie dat een onafhankelijke bemiddelaar in dergelijke projecten een nuttige rol kan spelen werd onder meer door de ChristenUnie en VVD ondersteund.

Onafhankelijk Delft zei in het rapport zorgelijke, maar ook positieve dingen te lezen. Volgens Onafhankelijk Delft zou veel onzekerheid bij de bewoners kunnen worden weggenomen wanneer in een vroeg stadium bekend is dat er verschillende woningtypen terug worden gebouwd. STIP noemde de transparantie en communicatie in het proces essentieel en wees op het belang van duidelijke kaders in de participatie met bewoners. Ook D66 wees op het participatieproces. Die fractie verwacht dat er altijd een spanning is tussen transparant willen zijn en zekerheid willen bieden.

Groep Stoelinga sprak over een waardevol document en zei verrast te zijn door de hoge waardering die bewoners aan het proces gaven. Groep Stoelinga concludeerde dat de raad genoegen moest nemen met wat er is bereikt. De PvdA zei blij te zijn met de zorgvuldige evaluatie. In een dergelijk proces is timing van het moment waarop bewoners worden geïnformeerd volgens de PvdA essentieel. De PvdA had daarnaast liever gezien dat de rol van de raad duidelijker was geweest. De raad was in de ogen van de PvdA geen partij, maar wekte de indruk dat sloop van de woningen door politieke bemoeienis voorkomen kon worden, terwijl dat niet zo was.

Dat zeven van de 65 huishoudens in het Heilige Land de politieke bemoeienis als storend hebben ervaren, wees volgens de SP uit dat een meerderheid van de bewoners wel blij was met de aandacht uit de politiek. Volgens de SP werd pas echt rekening gehouden met hun belangen toen de sloop van de woningen onder een vergrootglas kwam te liggen en is het proces tot een goed einde gebracht door de acties die door die fractie werden gehouden. Daarbij stelde de SP vast dat het vooral de inzet van de bewoners was die de aandacht vestigde op hun herhuisvesting. Dat hebben ze volgens de SP zelf voor elkaar gekregen. De SP zei daarbij de bewoners te hebben geholpen met het verkrijgen van zeggenschap over hun eigen buurt.

GroenLinks stelde de commissie voor om het rapport ook te betrekken bij de nota Burgerparticipatie. Die nota wordt naar verwachting later dit jaar in een andere commissie besproken.

Schuldhulp

In de commissie is tevreden gereageerd op het voorstel Verordening beslistermijn schuldhulpverlening 2021 gemeente Delft en de nota Schuldhulpverlening voor ondernemers. De nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening verplicht gemeenten om een verordening vast te stellen, waarin staat binnen welke termijn een besluit wordt genomen over het al dan niet verlenen van schuldhulp. Daarnaast moet de schuldhulp zo breed mogelijk toegankelijk worden gemaakt, zodat ZZP’ers en Mkb’ers er een beroep op kunnen doen. Wethouder Karin Schrederhof legde uit dat het de gemeente met de nieuwe aanpak wil voorkomen dat een faillissement van een bedrijf voor een ondernemer ook een persoonlijk faillissement wordt.

De wethouder kreeg van de fracties diverse aandachtspunten mee. De ChristenUnie vroeg de wethouder de beslistermijn van maximaal acht weken toch vooral zo kort mogelijk te houden, omdat het in sommige gevallen vier tot zes maanden kan duren voordat iemand schuldhulp krijgt. De VVD vroeg en kreeg de toezegging van de wethouder dat over twee jaar het beleid, dat voor drie jaar is ingezet, wordt geëvalueerd. Dan moet volgens de VVD ook goed gekeken worden naar de effecten van het beleid. STIP sloot zich daarbij aan. D66 had wat moeite met de structurele uitbreiding van het gemeentelijke apparaat met 1 fte. Die fractie betwijfelt of na de coronaperiode ondernemers over enkele jaren nog steeds behoefte hebben aan schuldhulpverlening. De PvdA wees er juist op dat door de steunpakketten die ondernemers vanwege corona nu ontvangen het moeilijk is in te schatten hoe hoog de financiële nood is als die steun ophoudt.

De SP benadrukte het belang van een zorgvuldige uitvoering door de Financiële Winkel en het CDA zei het appel van de ChristenUnie en PvdA te steunen om hulpvragers zo snel mogelijk duidelijkheid te verschaffen. GroenLinks sprak haar teleurstelling uit dat het Rijk niet met meer geld over de brug is gekomen voor de uitvoering van deze wettelijk verplichte taak voor de gemeente.

Wethouder Schrederhof wees in een reactie op de inbreng van D66 dat er qua deskundigheid meer dan 1 fte is binnengehaald door de gemeente. Er wordt volgens de wethouder ook samengewerkt met ondernemersnetwerken. Ze beloofde de commissie in evaluatie over twee jaar de tevredenheid van ondernemers te peilen en de gemiddelde afhandelingstermijnen mee te nemen. Het voorstel is door de commissie als hamerstuk toegevoegd aan de agenda van de raadsvergadering op donderdag 4 maart.

Huisvestingsverordening

Het voornemen van het college om de bestaande huisvestingsverordening aan te scherpen is in de commissie met wisselende reacties ontvangen. De huisvestingsverordening is bedoeld om de schaarste op de woningmarkt te reguleren, zodat starters een kans maken en niet alle woningen worden opgekocht door beleggers die de panden vervolgens verkameren en verhuren. Vorig jaar stemde de raad ermee in dat het college met een aantal suggesties zou komen. De gewijzigde verordening ligt inmiddels ter inzage voor inspraak en ook de fracties konden er donderdag hun zienswijzen op geven.

GroenLinks, ChristenUnie, SP en STIP hadden dat van tevoren gedaan en ook aan het eind van het debat besloot de commissie de zienswijzen per mail af te handelen. De aanscherpingen die het college voorstelt omvatten onder meer het schrappen van de WOZ-grens van 265.000 euro. Door die grens op 0 te stellen, wordt omzetting volgens het college alleen nog in zeer uitzonderlijke gevallen vergund. Daarnaast wil het college met het invoeren van een woningvormingsvergunning naast verkamering ook verstudioïsering aan banden leggen.

STIP zei de toekomst somber in te zien. Die fractie vreest dat door de nieuwe regels studenten hun huis uit moeten als een nieuwe eigenaar een nieuwe vergunning moet aanvragen. Als die vergunning niet wordt afgegeven, staan de studenten op straat, stelde STIP. De verordening geeft volgens STIP een duidelijk signaal; de studenten moeten de stad uit en naar de campus. Volgens STIP verdienen studenten, net als starters en ouderen, een plek in de wijk. D66 en PvdA hekelden de kritiek van STIP en gaven aan dat het college een afgewogen verhaal heeft en dat het niet gaat om studentje pesten. Beide fracties lieten weten te kunnen instemmen met de voorgestelde aanscherpingen.

Het college wil de aangepaste verordening na de inspraakperiode zo snel mogelijk naar de raad sturen, zodat er in de raadsvergadering op 11 mei een besluit kan worden genomen.

DBS Belastingadviseurs

Op verzoek van de fracties Groep Stoelinga, Stadsbelangen Delft en D66 besprak de commissie ook de beantwoording door het college van de vragen die Groep Stoelinga en Stadsbelangen Delft hadden gesteld over de samenwerkingsovereenkomst tussen DBS Belastingadviseurs en de gemeente. De externe adviseur die de gemeente in de periode tussen 2009 en 2013 inhuurde, wordt beticht van oplichting.

De zaak kwam na één klacht bij de gemeente in 2017 aan het rollen en tientallen mensen deden daarna aangifte bij de politie. Bij de gemeente zijn er volgens wethouder Schrederhof na die ene klacht geen meldingen binnen gekomen. De boekhouder was door de gemeente in huis gehaald om mensen met weinig geld te helpen bij hun belastingaangifte. Dat wekte volgens Groep Stoelinga en Stadsbelangen Delft de indruk dat de man werkte voor de gemeente, omdat hij briefpapier, een e-mailadres en een gratis werkplek had in een kantoor van de gemeente. Alles wees er volgens beide fracties op dat de adviseur handelde namens de gemeente. Wethouder Schrederhof herhaalde in het debat dat er van een gezagsverhouding tussen DBS en de gemeente geen sprake was.

D66 sprak over een ernstige zaak. De fractie beaamde dat er formeel geen sprake was van gemeentelijke verantwoordelijkheid, maar D66 vroeg de wethouder wel hoe de gemeente lessen leert van deze kwestie. GroenLinks constateerde tevreden dat het college de zaken nu anders zou doen. De VVD wilde weten wat er is veranderd. De PvdA vroeg wat er is geleerd en de SP vroeg de wethouder hoe de slachtoffers geholpen kunnen worden door de gemeente.

Net als Groep Stoelinga en Stadsbelangen Delft acht het CDA de gemeente wel verantwoordelijk voor deze kwestie. Ook Onafhankelijk Delft wees op de gemeentelijke verantwoordelijkheid, omdat er in de ogen van die fractie mensen kapot zijn gemaakt. Wethouder Schrederhof herhaalde dat er van een gezagsrelatie geen sprake was geweest en dat de gemeente een klacht had ontvangen en daarop heeft gehandeld.

Stadsbelangen Delft kondigde aan met een notitie te komen die moet leiden tot meer inzicht in deze zaak. De fractie denkt daarbij aan een hoorzitting van de gemeenteraad.