27 juni 2025 – In de oordeelsvomende vergadering van de commissie Algemeen is op donderdag 26 juni uitgebreid gedebatteerd over de Kadernota 2026. In deze kadernota blijft het college inzetten op afmaken en uitvoeren wat is afgesproken én op het voorbereiden van de stad op de toekomst. Het college blijft zich richten op de drie langjarige opgaven: Delft-West, het Innovatiedistrict Delft en de energietransitie.
Dat Delft financieel gezond is, en op weg is naar een sluitende begroting, waarbij niet bezuinigd hoeft te worden, betekent niet dat de fracties hun wensenlijstjes op zak hielden. Tijdens het debat, waarvoor zich geen insprekers hadden gemeld, bleek dat met name de oppositiepartijen via moties de koers van het college willen bijsturen. De coalitie wil de ingeslagen weg grotendeels blijven volgen, maar dan wel door hier en daar een zijweg te nemen.
Overschot
Hart voor Delft kondigde als grootste oppositiepartij voor de komende raadsvergadering op donderdag 3 juli alvast een stuk of tien moties aan om het miljoenenoverschot uit 2024 te benutten voor zaken waar de Delftenaren profijt van hebben. Inhoudelijk wilde de fractie nog niet veel kwijt over de moties, die ze naar eigen zeggen de komende week gaat delen met andere partijen. Maar het komt erop neer dat ze betrekking hebben op onder meer het sociaal domein, wonen, het AZC, de openingstijden van speelvoorzieningen, parkeren, de paardentram, winterevenementen en de dierenambulance.
Bijsturen
Grootste coalitiepartij STIP stelde tevreden vast dat er geen nieuwe bezuinigingen nodig zijn. De fractie sprak de steun uit aan de wens van het college om voort te bouwen op wat er ligt. STIP wees erop dat de gemeente dan wel voldoende ambtenaren moet hebben. STIP zou willen bijsturen op de gemeentelijke dienstverlening. De gemeente zou volgens STIP met jongeren moet overleggen om die dienstverlening te verbeteren. STIP benoemde voldoende betaalbare bedrijfsruimte als zorgpunt. STIP liet weten het verstandig te vinden dat het college inzet op de instandhouding van Theater de Veste.
Feestje
Waakzaamheid is geboden bij een begroting die grotendeels leunt op incidentele meevallers. De VVD vergeleek de Kadernota 2026 met een feestje, waarvoor het college de boodschappen nog niet heeft afgerekend. Als het aan de VVD ligt, komen er harde plafonds voor geplande investeringen en gaat de gemeente terughoudend om met de deelname aan het warmtebedrijf. Vergroenen moet volgens de VVD doelmatig en efficiënt en als het om afval gaat zou de gemeente beter vol moeten inzetten op nascheiding. De verkeersveiligheid rond scholen heeft ook de aandacht van de VVD. De fractie omschreef de kadernota als een mooie brochure, maar wie goed leest, ziet dat veel kosten worden doorgeschoven en terechtkomen bij de Delftenaren.
Theater
D66 refereerde aan de sociale basis voor mensen. Die bestaat volgens D66 uit drie bouwstenen: een waardige woning, gelegenheid tot ontmoeting en een goede gezondheid. Dat moet volgens de fractie vertaald worden naar investeringen op deze terreinen. D66 pleitte onder meer voor de oprichting van een woonraad, waarin woningzoekers aan tafel zitten om met woningmarktpartijen hun wensen en behoeften te delen. D66 wil ook dat er in de wijken ruimte is voor lokale ondernemers, zodat wijken en buurten levendig blijven. En D66 liet weten dat de fractie na lang nadenken tot de keuze is gekomen dat het nieuwe theater van Delft een plek moet krijgen op het vrijkomende deel van het DSM-terrein. Een theater is op die plek volgens D66 een verbindende factor voor de nieuwe stadswijk. Hoewel deze keuze veel reacties opriep bij andere fracties, zei D66 te hopen een zaadje te hebben gezaaid.
Hoogstedelijke elite
In het betoog van de SP klonk vooral kritiek op het college dat drie jaar geleden een koers inzette voor de hoogstedelijke elite in Delft. Iedereen met een hart voor sport, cultuur en betaalbaar wonen had in de visie van de SP het nakijken, terwijl het college vooral doorging met het geld uitgeven aan dure woningen en een tramlijntje naar de TU onder het mom van kansen voor iedereen. Maar niet voor Westerpop of Thor en het college gaat door op de ingeslagen weg, aldus de SP. De fractie zei daarom deze kadernota niet te kunnen steunen. Wat de SP betreft, start de gemeente snel met de nieuwbouw van Theater de Veste, moet er kritisch worden gekeken naar subsidies voor het innovatiedistrict en kan de raad zelf ook bezuinigen door geen raadsweekend te houden.
Werkende armen
GroenLinks stelde tevreden vast dat het college wil afmaken wat in gang is gezet en dat het volgende college direct verder kan, omdat er voor de komende jaren een financiële basis ligt. GroenLinks wees onder meer op het programma Wij West, vergroening, duurzaamheid, biodiversiteit en cultuur als zaken die blijvend aandacht verdienen. In de investeringsagenda mag het college in de ogen van GroenLinks de diverse keuzes wel beter onderbouwen. Een groep Delftenaren die onder de radar blijft, zijn volgens GroenLinks de werkende armen. De fractie overweegt een motie om via een pilot te starten voor die groep. Daarnaast wees GroenLinks op de kansen voor Delft door verder te gaan met het ontwikkelen van de TU en BioTech campussen en het aantrekken van nieuwe bedrijven en het versterken van de circulaire economie.
Behoedzaam
Gedegen, zorgvuldig en behoedzaam investeren en bijdragen aan een sterke samenleving zijn de uitgangspunten die het CDA benoemde in zijn betoog. De fractie vindt dat het voorzieningenniveau op peil moet blijven met de groei van de stad en dat initiatieven die ontmoeting stimuleren steun verdienen. Volgens de CDA-fractie moet Delft waakzaam zijn op (inter)nationale ontwikkelingen en na de NAVO-top, die deze week plaatsvond in Den Haag, kansen zien. Het CDA zou ook willen dat het treasurybeleid van de gemeente tegen het licht worden gehouden, in navolging op de begrotingsregels, en dat het college kritisch kijkt naar de realisatie- en uitvoeringskracht van de gemeente. Daarnaast moet volgens het CDA voorkomen worden dat de lasten voor Delftenaren oplopen, omdat door een ongelukkige planning straten meerdere keren moeten worden opengebroken.
Musical
De PvdA sprak over een mooie kadernota en zei uit te kijken naar een mooie consistente begroting. Net als andere fracties wees ook de PvdA op de beperkte uitvoeringscapaciteit van de gemeente. De fractie zei in de kadernota wel te missen hoe Delft wil profiteren van de komst van de musical Willem van Oranje. Daarnaast noemde de fractie de netcongestie als zorgpunt. Bij het stadskantoor moeten volgens de PvdA meer vlaggenmasten komen om de verbinding van Delft met een wereld in beroering te tonen. Bij hetzelfde stadskantoor en het busstation en bushaltes wil de PvdA via een motie rookvrije ruimtes realiseren. Daarnaast pleitte de PvdA voor het inzetten van ervaringsdeskundigen in het sociaal domein en technische opleidingen aan te bieden aan statushouders.
Verloedering
Een renpaard met oogkleppen dat draaft voor de kenniseconomie maar niet ziet wat er verder in Delft gebeurt. Die typering van het college kwam uit de mond van Onafhankelijk Delft. Zo heeft het college onder meer geen oog voor oud en nieuw. De fractie zou graag zien dat het college geld opzijzet voor een vuurwerkshow. Ook rekende Onafhankelijk Delft voor hoe de gemeente kosten kan besparen door Theater de Veste anders te financieren. De fractie sprak haar zorgen uit over de toenemende verloedering en onveiligheid in de wijken. Onafhankelijk Delft zei blij te zijn met het cameratoezicht in de Kromstraat en pleitte voor meer handhaving en de wijkagent zichtbaar op straat. Ook vroeg Onafhankelijk Delft aandacht voor ouderen die in de kou zitten, omdat ze bang zijn voor de hoge rekening van de blokverwarming en flatbewoners die hun scootmobiel niet meer op de galerij mogen laten staan. Tevens vroeg de fractie aandacht voor digitale en cyberveiligheid, het afvalbeleid en dierenwelzijn. Onafhankelijk Delft sprak de wens uit dat iedereen in Delft zich gezien, gehoord en beschermd voelt.
Bloei
In de kadernota komt het woord groei vaak voor, maar de ChristenUnie zei vooral het woord bloei te missen. In elke kadernota worden volgens de ChristenUnie normen steeds een beetje verschoven, omdat het doel is om de begroting sluitend te krijgen. Als noodzakelijke investeringen worden uitgesteld, kan dat leiden tot hogere kosten, aldus de ChristenUnie. De fractie adviseerde het college om buurgemeenten te betrekken bij gesprekken over noodzakelijke voorzieningen. Voor een bloeiende stadseconomie heeft Delft betaalbare bedrijfsruimte nodig. De gemeente zou daar volgens de ChristenUnie meer grip op moeten hebben, ook als die ruimtes soms jaren leegstaan. De fractie constateerde tevreden dat de kadernota ook aandacht heeft voor gezondheid. Daar horen wat de ChristenUnie betreft ook groene speelplekken bij en groene schoolpleinen die ook na schooltijd ruimte bieden aan een buurt.
Stemopkomst
De kleinste oppositiepartij in Delft, Volt, liet weten zich goed te kunnen vinden in de uitgezette koers van het college. Volt ziet daarin een balans tussen investeren in de toekomst en terughoudendheid in nieuwe ideeën. Een investering die Volt noodzakelijk acht is budget om de stemopkomst bij de verkiezingen te bevorderen. Volt vindt het zorgwekkend dat bijna de helft van de kiesgerechtigde Delftenaren thuisbleef bij de vorige raadsverkiezingen. Daar zou volgens Volt via een lerende aanpak verandering in moeten komen. Volt pleitte daarnaast voor het structureel financieren van wijkinitiatieven en het naar voren halen van de nieuwbouw van Theater de Veste.
Reactie
In de reactie van het college op het debat gingen burgemeester en wethouders uitgebreid in op de projecten die op dit moment worden uitgevoerd in de stad. Wethouder Martina Huijsmans (financiën) wees de commissie er onder meer op dat in deze kadernota de randvoorwaarden staan voor een sluitende begroting en de financiering van projecten in 2026 en daarna. Maar ze waarschuwde ook voor financiële onzekerheden vanaf 2027. Daarnaast lichtte ze het belang van samenwerking toe, niet alleen met bewoners, maar ook via cofinanciering die er mede voor zorgt dat Delft kan investeren in de toekomst. De wethouder zegde toe in gesprek te gaan met de raad over de begrotingsregels.
Wethouder Maaike Zwart ging onder meer in op vragen over het warmtebedrijf, de aanleg van het warmtenet, netcongestie en de aanpak van energiearmoede. Ze noemde de suggestie van de CDA-fractie om het ecosysteem van defensie te versterken interessant. Ook ging ze uitgebreid in op het vraagstuk rond betaalbare bedrijfsruimte. Daarnaast wees ze op het initiatief van het platform bezoekerseconomie om kansen te pakken rond de musical Willem van Oranje.
Parkeren, de paardentram, de dierenambulance en dierenwelzijn kwamen voorbij in de reactie van wethouder Frank van Vliet. Hij verzekerde Onafhankelijk Delft dat de motie over dierenwelzijn en de trapjes in de grachten nog dit jaar wordt uitgevoerd. Hij stelde de VVD gerust dat vergroening niet alleen zorgt voor verkoeling en een betere waterhuishouding, maar ook tot een waardestijging van vastgoed. Ook kondigde hij de visie Spelen, ontmoeten en bewegen aan. De raad ontvangt die net voor of na de zomer. Daarnaast lichtte de wethouder toe dat de bouw van een nieuw theater sowieso tien jaar duurt en dat het huidige theater niet kan wachten op noodzakelijke verbeteringen. Niet alle verbeteringen kunnen worden uitgevoerd, maar het binnenklimaat wordt wel aangepakt door het gebouw beter te isoleren. De locatiekeuze voor het nieuwe theater wil het college laten afhangen van een grondige studie, waarbij ook de mogelijkheden op het oude DSM-terrein worden bekeken.
Wethouder Karin Schrederhof gaf een toelichting op vragen over het personeelsbeleid van de gemeente, het niet doorgaan van de huurbevriezing en versnelde investeringen in schoolgebouwen. De wethouder wees D66 op het bestaan van het woonplatform en ze wees Onafhankelijk Delft erop dat woningcorporaties bezig zijn om plekken te maken waar flatbewoners hun scootmobiel, die niet meer op de galerij mag staan, kunnen neerzetten en laden.
In haar reactie op het debat ging wethouder Joëlle Gooijer in op de stijgende kosten van de jeugdzorg en de keuze van de gemeente om die te dekken met incidenteel geld. Ze verzekerde de commissie dat de effecten van investeringen in Wij West nauwlettend worden gevolgd, om te zien wat werkt en wat niet. Daarnaast wees de wethouder op de inspanningen van onder meer DOK om ouderen digitaal weerbaar te maken.
Voor een vuurwerkshow wil burgemeester Marja van Bijsterveldt nog geen geld reserveren, omdat het landelijk vuurwerkverbod ingaat bij de jaarwisseling naar 2027. De burgemeester herhaalde dat zo’n show niet alleen veel geld kost, maar ook veel inzet van de politie vraagt op één specifieke plek in de stad. De burgemeester zei een raadsweekend te zien als een investering in een geweldige raad met scherpe discussies en goede harmonie en dat is volgens haar mede te danken aan het raadsweekend, waar onder andere ook gesproken is over opkomstbevordering.
De besluitvormende vergadering over de Kadernota 2026 houdt de gemeenteraad op donderdag 3 juli. Via moties en amendementen kunnen de fracties de voorstellen van het college dan nog bijsturen, wijzigen of aanscherpen.
Jaarstukken 2024
Na de toelichting van de voorzitter van de commissie Rekening en Audit op het advies van de commissie bij de jaarstukken blikten veel fracties niet alleen terug, maar ook vooruit op het komende financiële jaar en de beleidsplannen uit de Kadernota. Hart voor Delft kondigde aan in de raadsvergadering op 3 juli bij het voorstel over de Jaarstukken 2024 een amendement te willen indienen over de weerstandscapaciteit van de gemeente.
Hamerstuk
De raadsvoorstellen met conceptzienswijzen ontwerpbegrotingen 2026 Gemeenschappelijke Regelingen zijn door de commissie als hamerstuk toegevoegd aan de agenda van de komende raadsvergadering.